Giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai: Những vướng mắc cần tháo gỡ
Trong năm 2014, tình hình khiếu kiện đông người vượt cấp liên quan đến lĩnh vực đất đai, công tác đền bù giải phóng mặt bằng vẫn rất nhiều.
Đất đai: Điểm nóng khiếu kiện
Có thể thấy rõ điều này khi nhìn vào con số thống kê về nội dung của các cuộc tiếp công dân hay giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC) năm 2014.
Có trên 6.000 lượt người (trong đó có 26 đoàn đông người) đến các trụ sở tiếp công dân và các cơ quan nhà nước trình bày gần 5.000 vụ việc KNTC, kiến nghị, phản ánh, tăng 854 lượt người và tăng 4 đoàn khiếu kiện đông người so với năm 2013. Số vụ KNTC, kiến nghị, phản ánh cũng tăng hơn 10% (332 vụ), trong đó liên quan đến đất đai, bồi thường giải phóng mặt bằng chiếm gần 59% tổng số vụ.
Cơ quan hành chính nhà nước các cấp đã xem xét, giải quyết 1.036/1.127 vụ KNTC thuộc thẩm quyền (đạt gần 92%). Kết quả giải quyết cho thấy có 28,2% số vụ khiếu nại đúng, 64,2% số vụ khiếu nại sai.
Báo cáo tại hội nghị tổng kết công tác thanh tra, giải quyết KNTC năm 2014 mới đây, ông Đoàn Quang Sáu, Phó Chánh Thanh tra tỉnh, đánh giá: Nhìn chung, các cấp, các ngành đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, nhất là đã tập trung chỉ đạo giải quyết khẩn trương các vụ việc liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, bố trí thi công các công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh.
Tuy nhiên, tại một số địa phương, nhất là ở cấp cơ sở, công tác tiếp công dân chưa được quan tâm thường xuyên và thực hiện có hiệu quả, chưa gắn với yêu cầu giải quyết các KNTC, kiến nghị, phản ánh của công dân. Thậm chí, có nơi chỉ làm cho hết thẩm quyền mà chưa quan tâm giải quyết dứt điểm vụ việc. Vì vậy, không ít trường hợp giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền không những kéo dài, chưa bảo đảm trình tự thủ tục quy định mà các biện pháp giải quyết chưa phù hợp, thiếu tính khả thi, không dứt điểm khiến công dân bức xúc, khiếu kiện kéo dài.
Cần những giải pháp căn cơ
Tại hội nghị này, một số đại biểu cho rằng, tỉnh ta đang tiếp tục thực hiện các dự án lớn nên tình hình khiếu kiện liên quan đến đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng, tái định cư sẽ còn diễn biến phức tạp.
Ông Phan Lê Lân, Chánh Thanh tra huyện Phù Cát, cho biết, ở Phù Cát, KNTC về đất đai là chủ yếu. Đáng chú ý, do công tác quản lý đất đai, hồ sơ còn lỏng lẻo nên khi người dân sử dụng các giấy tờ trích lục cũ làm căn cứ để đòi lại đất cũ thì cơ quan chức năng không có căn cứ để xác định nguồn gốc và diện tích đất. Ông Lân đề nghị Sở TN-MT cần nghiên cứu giải pháp nhằm khắc phục tình trạng trên.
Góp thêm ý kiến về nguyên nhân làm nóng lên tình trạng khiếu kiện liên quan đến đất đai, ông Đặng Thành Trưng, Chánh Thanh tra Sở Xây dựng, cho rằng, một số doanh nghiệp, công ty khi lập quy hoạch xây dựng đã không lấy ý kiến người dân nơi triển khai dự án, công trình; và cũng không công khai quy hoạch, cắm mốc thực địa cho người dân biết ngay sau khi công trình, dự án được phê duyệt; khi thi công lại còn để xảy ra việc xác định tọa độ xây dựng, cắm mốc không đúng.
Từ thực tế đã diễn ra, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng cho rằng, hiện nay, một số cán bộ ở cấp cơ sở chưa nắm vững quy trình giải quyết các vụ việc khiếu kiện, nhất là liên quan đến lĩnh vực đất đai, thậm chí còn để thất lạc hồ sơ giải quyết. Ông Dũng nói: “Một số vụ, việc đã ra quyết định giải quyết xong nhưng chỉ một vài năm sau cần lấy hồ sơ để đối chiếu, trả lời cho dân biết thì đã không còn nữa. Do vậy, khi giải quyết các vụ khiếu nại, tôi yêu cầu cơ quan chức năng, chính quyền cơ sở không chỉ thực hiện đầy đủ, đúng thủ tục quy trình mà phải lưu lại hồ sơ đã giải quyết một cách đầy đủ”.
Năm 2015, tỉnh tiếp tục thực hiện nhiều dự án lớn liên quan đến đền bù giải tỏa, giải phóng mặt bằng, do đó, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng đã yêu cầu thanh tra các cấp, thanh tra chuyên ngành và lãnh đạo các địa phương phải thực hiện tốt Luật Tiếp công dân, Luật KNTC, coi đó là nhiệm vụ chính trị của mình. Bên cạnh đó, phải nắm chắc tình hình giải quyết KNTC của dân để tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền, từ đó có biện pháp giải quyết cho phù hợp, nhất là các vụ việc bức xúc dư luận, nhằm hạn chế khiếu kiện vượt cấp, kéo dài.
Bài, ảnh: THU HÀ