Ngon lạ ốc biển Quy Nhơn
Vài năm gần đây, vào các quán đặc sản biển ở TP Quy Nhơn thực khách được giới thiệu những món “ốc lạ” mà có lẽ ăn một lần là nhớ. Những cái tên ốc mép trắng, ốc trinh nữ, ốc gai, ốc dù… nghe đầy liên tưởng và gợi cảm, khiến người về Quy Nhơn không thể không tìm nếm thử.
Lặn biển tìm ốc
Trước khi thưởng thức món ốc có lẽ phải biết sơ qua nghề bắt ốc biển. Ngày trước, ở Quy Nhơn chỉ có một số ít ngư dân các xã Nhơn Lý, Nhơn Hải, Nhơn Châu thường lặn bắt các loại ốc để làm mồi lai rai, hoặc gia đình thưởng thức. Khoảng 2 - 3 năm trở lại đây, từ yêu cầu của các nhà hàng, quán nhậu ở phố biển, ngoài các loại ốc quen thuộc như: ốc nhảy, ốc hương còn có thêm một số ốc khác để thực khách đổi món. Thế là các ngư dân lặn ốc, trong đó có “thợ lặn” ở Bãi Xép (khu vực 1, phường Ghềnh Ráng) được dịp trổ tài.
Chúng tôi tìm gặp anh Nguyễn Văn Thanh, người được ngư dân Bãi Xép tôn là “chuyên gia lặn ốc” vì đạt năng suất khai thác ốc khá cao. Anh Thanh cho biết: “Mùa lặn ốc thường tập trung từ tháng 5 - 8 âm lịch, khi đó biển yên, nước trong nên dễ lặn. Ở khu vực biển Bãi Xép và lân cận có các hòn Ngang, hòn Đất, hòn Lớn, hòn Sâu là nơi có nhiều loại ốc, nhưng chúng tôi thường chỉ bắt một số ốc ăn ngon nhất theo đặt hàng như ốc mép trắng, ốc trinh nữ, ốc gai, ốc dù… Để tìm được ốc, phải lặn xuống độ sâu từ 5 - 10 mét dưới lòng biển. Khó tìm nhất là ốc mép trắng vì ban ngày nó núp trong bãi đá, ban đêm mới mò ra. Phải lặn xuống cầm đèn pin soi tìm kỹ mới bắt được ốc mép trắng. Còn ốc trinh nữ thì toàn ở trong kẹt đá nhỏ hẹp, thợ lặn phải dùng cây sắt uốn cong đầu để thò vào khèo từng con ra…”.
Theo anh Thanh, thỉnh thoảng cũng gặp những mỏm đá mà ở đó ốc dồn cục lại tròn như trái banh, còn phần lớn phải lặn tìm ốc nằm rải rác nhiều chỗ. Nhọc công như vậy nên cả đêm một tốp 3 người chia nhau lặn miệt mài cũng chỉ kiếm được vài cân ốc. Đối với các loại ốc tìm bắt ban ngày, người lặn giỏi như anh Thanh nếu chịu khó mày mò từ sáng đến chiều cũng được từ 30 - 40 kg ốc. Nguồn ốc lặn được của ngư dân Bãi Xép đã cung cấp cho nhiều nhà hàng, quán ăn ở TP Quy Nhơn và TX Sông Cầu, tỉnh Phú Yên. Vào những tháng hè, có nhà hàng đặt mua đến cả trăm cân ốc các loại mỗi ngày.
Nghe hương vị biển
Nhiều loại ốc mới nghe tên gọi thôi đã thấy háo hức muốn được thưởng thức. Tên ốc “trinh nữ” lôi cuốn là vậy, nhưng thực ra còn được ngư dân gọi tên khác rất “phồn thực” theo hình dáng vỏ ốc mà nhiều người nghe lần đầu thường “sốc”… Có lần người viết thưởng thức món ốc trinh nữ cùng với một số ngư dân ở xã Nhơn Lý, được một ngư dân lý giải rất chi nghiêm túc là ốc có tên gọi như vậy là bởi chỉ có trinh nữ mới khèo ra được phần thịt ốc, còn ai đã là “đàn bà” thì bó tay (?!). Một số loại ốc được gọi tên theo vỏ bên ngoài như ốc dù có hình giống chiếc dù, ốc gai có vỏ ngoài sần sùi và nhiều chỗ tạo hình như những chiếc gai, ốc mặt trăng thì có lớp mày hình tròn như mặt trăng...
Các loại ốc sinh sống ở vùng biển Quy Nhơn có điểm chung là thịt dai giòn, ngọt nên có thể chế biến theo nhiều cách. Phổ biến nhất theo cách của ngư dân đó là hấp, luộc cùng với sả, gừng để hòa quyện tạo hương thơm. Thịt ốc ngọt ngon hương vị biển chấm với muối tiêu chanh hoặc mắm gừng, tạo sức hấp dẫn riêng. Anh Trần Văn Hải, ngư dân chuyên lặn ốc ở bãi Xép, cho biết: “Ngon nhất và giá cao hơn so với các loại ốc khác là ốc mép trắng, thường cung không đủ cầu. Ốc mép trắng hấp xong thì vỏ ngoài trắng bóc nhìn ngon mắt, thịt dai giòn, thơm ngon quyến rũ hơn bất cứ thứ ốc nào”.
Những ai muốn thưởng thức ốc biển Quy Nhơn có thể đến một số quán trên đường Xuân Diệu ven biển. Nếu ghé quán Hai Lộc ở gần cuối đường Xuân Diệu, sẽ được dọn ra một dĩa ốc hấp gồm các loại ốc trinh nữ, ốc dù, ốc gai… để khách thưởng thức xen kẽ các món khác. Không chỉ người dân địa phương, nhiều du khách lần đầu tiên được thưởng thức món ốc biển Quy Nhơn đều không tiếc lời ngợi khen. Ăn ốc biển ở quán Hai Lộc, chị Cao Thị Huyền Trân, một cán bộ làm việc ở Hội đồng nhân dân TP Đà Nẵng đến Quy Nhơn công tác, chia sẻ: “Đà Nẵng bán đủ loại đặc sản biển nhưng không có mấy loại ốc lạ như Quy Nhơn. Ăn ốc ban đầu còn thấy hơi ngót ngót miệng, thoảng mùi rong biển, nhưng sau đó vị ngọt ngon rất riêng nên tôi rất thích ốc biển ở đây…”.
MAI THƯ