Mưu sinh theo hoa Tết
Mỗi năm, khi Tết cận kề, đều có hàng chục người chở hoa, cây cảnh từ các nơi đổ về TP Quy Nhơn để cung ứng cho thị trường Tết. Phía sau những nụ hoa xuân tươi phơi phới, ẩn trong những thế cây cảnh đẹp là những câu chuyện mưu sinh nhọc nhằn theo thời vụ này.
Gọi là thời vụ vì chỉ diễn ra trong mấy ngày Tết. Mà đã là thời vụ, chắc chắn sẽ phải đối mặt với không ít rủi ro. Nhưng họ bảo, nếu không bán hoa, cây cảnh ngày Tết thì cảm thấy trong người khó chịu.
Để bán hoa, cây cảnh Tết, những người này phải chấp nhận cảnh ngủ lều tạm như thế này.
“Bám đường” mưu sinh
Mấy ngày nay, khắp nẻo đường Quy Nhơn đều thấy người ta bày biện bán hoa, cây cảnh ngày Tết. Nhưng phải sôi động, nhộn nhịp với nhiều loại hoa, cây cảnh và người mua kẻ bán nhất là “đường hoa” Nguyễn Tất Thành. Nào là cúc, mai, vạn thọ, hướng dương, xanh, si, ớt kiểng, lay ơn…
Nhưng có một thực tế là hiện tại số lượng hoa, kiểng Tết bán chưa được nhiều. “Nguyên nhân là người dân thành phố còn đi làm, phải từ 28 Âm lịch trở đi mới bán được nhiều” -anh Nguyễn Ngọc Vinh, 38 tuổi, ở Phước Lộc (Tuy Phước), cho biết như vậy.
Tranh thủ buổi trưa vắng khách, ông Ba ăn vội miếng cơm.
Anh cũng cho hay năm nay anh đưa ra thị trường Tết 300 chậu mai, tuy nhiên anh chỉ mới đưa xuống Quy Nhơn vài chục chậu mai trong ngày 12.2, trong khi đó mới đầu tháng 2 anh đã chở mai ra trưng bán ở quốc lộ 1A. Trước đó, anh cũng thu được khoảng 80 triệu đồng tiền mai bán tại vườn.
Ngay khi vừa chở mai xuống Quy Nhơn, anh kịp mang theo võng, bạt để căng làm lều nghỉ ngơi và nghỉ qua đêm. Anh bảo, phải chấp nhận ăn nằm ngủ đường để buôn bán mai Tết. Mà đâu nào riêng anh Vinh, hàng chục người bán hoa, kiểng Tết đều như vậy.
Tranh thủ lúc trưa ít khách xem mai, anh Trần Văn Ba, 45 tuổi, ở Nhơn An (TX.An Nhơn) vả vội hộp cơm. Năm nay là năm thứ tư anh bán mai Tết ở Quy Nhơn, nghĩa là thêm một năm nữa anh “bám đường” mưu sinh ngày giáp Tết. Lô mặt bằng bán mai của anh Ba nằm cạnh Bàu Sen, sẵn có tường thành của bờ hồ, anh căng thêm ít dây rồi kéo bạt, thế là thành túp lều tạm.
… một số người chỉ cần trải bạt phía sau khu vực bán hoa, kiểng Tết của mình để qua loa bữa cơm.
“Phải chấp nhận thôi, cuộc sống mà, kiếm đồng tiền đâu có dễ, mà những ngày gần Tết, dễn kiếm tiền hơn nên phải chấp nhận nhọc nhằn” - anh Ba tâm sự. Dọc đường Nguyễn Tất Thành, phía sau những hàng chậu hoa, kiểng Tết rực rỡ là những “túp lều” tạm được dựng lên để người bán có chỗ nghỉ ngơi, thậm chí là ngủ qua đêm.
Thường thì mỗi túp lều như thế chỉ có một - hai người thường xuyên túc trực. Tuy nhiên, trong quá trình thực tế viết bài, chúng tôi ghi nhận cũng có khá nhiều hộ gia đình, anh chị em cùng nhau buôn hoa bán kiểng.
Bà Huỳnh Thị Ngọc Yến, 55 tuổi, ở phường Lê Hồng Phong (TP Quy Nhơn), bán hoa cúc, cho biết: “Nhiều năm qua, hễ gần Tết là cả nhà tôi cùng với mấy anh chị em nữa đều rủ nhau đi bán hoa cúc. Cực nhưng vui, nếu trời thương thì kiếm mấy đồng trang trải ngày Tết”.
Dù đã xuống phố nhưng anh Vinh vẫn cần mẫn chăm chút chậu mai có thế Văn nhân trị giá 15 triệu đồng.
Chăm hoa hơn… vợ
Chuyện người dựng lều ven đường để bán hoa, kiểng Tết chỉ là một phần nhọc nhằn trong việc góp sắc cho xuân. Bởi để có mai bán Tết, ngay vừa khi… hết Tết năm này thì người trồng mai bắt tay vào chăm chút cho Tết năm tới. Có người nói vui, nhiều khi chăm mai còn cẩn trọng hơn cả… chăm vợ.
Anh Vinh tâm sự, chăm mai không khó nhưng để mai nở hoa rồi tạo thế theo ý mình thì không phải ai cũng làm được. Tất nhiên, thế càng đẹp, dáng càng độc thì chậu mai càng có giá. “Nhưng nếu chỉ nghĩ đến việc tạo thế đẹp, dáng độc cho mai không nhằm bán được nhiều tiền thì chắc chắn sẽ thất bại. Vì lẽ, khi đầu óc cứ nghĩ đến tiền thì sẽ không tập trung chăm chút cho mai được. Hơn nữa, không phải gốc mai nào cũng có thể tạo nên điều ấy” - anh nói.
Còn ông Nguyễn Hồng Anh (54 tuổi, ở phường Nhơn Hưng, thị xã An Nhơn), một người chuyên trồng cúc Tết cho thị trường Bình Định, cho hay: “Khó nhất là trồng hoa Tết, phải làm sao cho nó nở đúng thời điểm, nếu không thì vứt hết. Nên trồng hoa Tết cần phải dành nhiều thời gian và tâm huyết mới có được kết quả tốt”.
Đêm xuống, những người bán hoa mang giường xếp ra để nằm trông coi “tài sản” của mình.
Trong khi ấy, ông Nguyễn Văn Phú (62 tuổi, ở Phước Lộc, huyện Tuy Phước), một người chuyên trồng cây cảnh cho rằng nghề làm kiểng, nhất là kiểng Tết là nghề đòi hỏi sự tỉ mỉ và có óc sáng tạo, đồng thời phải biết chăm chút cho kiểng.
“Trong một năm, thợ làm kiểng phải tỉ mỉ uống éo cành để tạo thể. Tính toán để cắt đoạn này, cưa đoạn kia sao cho chậu kiểng cân đối. Kiểng rất dễ tổn thương, nên không thể vội được mà phải từ từ. Nên mấy ngày bán Tết, tuy họ không mua nhưng có người vào xem kiểng mình là thấy khoái rồi” - ông Phú tâm sự.
Chăm cả năm, chờ mấy ngày…
Có “thâm niên” bán hoa Tết 4 năm nhưng anh Nguyễn Nhất Nhơn (36 tuổi, phường Lê Hồng Phong, TP Quy Nhơn) vẫn thấy lo lắng khi thấy thị trường hoa Tết chưa “tan băng” dù anh vẫn biết thời điểm sôi động nhất phải là từ 28 Tết trở đi. Đó cũng là tâm trạng chung của người bán hoa, cây cảnh ngày Tết vì cả năm, họ chỉ trông chờ vào mấy ngày này.
Theo anh Nhơn, Tết này anh đầu tư 30 triệu đồng ban đầu để sang 200 chậu cúc ở An Nhơn và 150 chậu ớt kiểng ở Đà Lạt, hiện anh chỉ mới bán được vài chậu cả cúc lẫn ớt. Giáp Tết năm ngoái, công việc này giúp anh kiếm lãi gần 20 triệu đồng, trả một ít nợ, còn dư được một chút để lo Tết cho vợ con. Được biết công việc chính của anh là sửa xe máy, còn vợ anh là công nhân may mặc.
Một người bán mai trên đường Nguyễn Tất Thành cho biết, vườn mai có hơn ngàn chậu nhưng do năm nay nhuần mất một tháng, thời tiết lại thất thường nên trổ hoa không như ý, nhất là những chậu có giá trị, nên thành ra chỉ có vài chục chậu nhỏ bán Tết. So với mọi năm, nếu bán hết số mai này cũng không thu được nhiều.
“Thì biết tà cỡ 28 Tết trở đi mới bán hoa được nhiều, nhưng vẫn lo hung lắm. Mấy chục triệu đồng chứ ít đâu. Mấy ngày tới ai biết mưa nắng, gió máy thế nào” - bà Yến thở dài. Năm nay, cả nhà bà Yến vô tận Ninh Hòa (Khánh Hòa) để sang cúc về bán Tết. Hiện cả gia đình bà đều túc trực ở lều dựng sau dãy chậu cúc, hơn cả tuần qua nhà bà sống trong cảnh ăn cơm hợp vỉa hè, ngủ trong lều.
Tầm 22 giờ, khi người xem hoa, kiểng dần ít đi thì những người bán mới được thảnh thơi, tranh thủ dọn dẹp rồi xem sổ sách xem thành quả trong ngày. Có người mệt quá chui vô lều ngủ ngay, có người tụm lại trò chuyện, có người cẩn thận hơn, mang cả giường xếp ra đầu dãy chậu hoa, kiểng của mình để ngủ.
Mỗi khi Tết đến, những người bán hoa, cây kiểng ngày góp phần làm cho sắc xuân thêm lung linh. Nhưng cũng chính họ là những người nhọc nhằn, thấp thỏm với kế mưu sinh “vài ba ngày Tết” của mình.
Với những người đạp xích lô, những ngày giáp Têt là cơ hội kiếm thêm ít tiền từ việc chở hoa, cây cảnh. Tuy nhiên, ông Phạm Bình An(53 tuổi, ở phường Nguyễn Văn Cừ, TP Quy Nhơn) cho biết: “Năm nay hẻo lắm, hơn cả tuần mà mấy làm được vài cuốc”. Ông An cho biết có nguyên nhân trên là người mua hoa, cây kiểng “chuộng” xe ba-gác máy hay xe tải nhỏ. Dù vậy, những người đạp xích lô như ông vẫn kiên trì “bám” các điểm bán hoa, cây cảnh Tết đến tận khuya mới về.
XUÂN KHÁNH