Ngày cuối năm ở “cõi người quên quên nhớ nhớ”
Một đồng nghiệp của tôi từng gọi một cách hình tượng Trung tâm Nuôi dưỡng người tâm thần Hoài Nhơn là “cõi người quên quên nhớ nhớ”. Cứ tưởng nơi ấy bị chúa Xuân lãng quên. Nhưng không, ngày cuối năm, những dãy nhà nép mình cách quốc lộ 1A chẳng bao xa này vẫn chộn rộn không khí đón Tết.
Bữa cơm trưa ngày 30 Tết ở Trung tâm Nuôi dưỡng người tâm thần Hoài Nhơn.
Sáng 30 Tết, hai nhân viên hậu cần cùng tốp bệnh nhân ra chuồng heo. Chú heo nặng 1,1 tạ bị tóm gọn, trói chặt đưa vào nhà bếp. Chỉ một loáng sau, các món thịt, xương, lòng đã bày ra để các chị chế biến chuẩn bị cho bữa ăn ngày Tết. Chuồng heo của Trung tâm còn nhiều lắm, nên Tết này, cứ hai ngày là xẻ thịt một con. Đến trưa nay, trừ 69 người được gia đình đón về ăn Tết, Trung tâm còn lại 440 bệnh nhân. Với sức ăn của từng ấy người, một con heo cũng chẳng nhằm nhò gì.
Nhân viên nhà bếp sơ chế thịt heo chuẩn bị cho bữa ăn ngày Tết.
Giờ cơm trưa tại Trung tâm Nuôi dưỡng người tâm thần Hoài Nhơn bắt đầu từ 10 giờ. Nhưng hôm nay, do lực lượng nấu bếp đã giảm, cộng thêm có món ăn ngon, nên đến gần 10 giờ 30 các suất cơm mới bắt đầu mang bàn. Mỗi suất cơm trưa có gà kho sả, chả bò, canh xương heo nấu củ. Thêm vào đó là một hộp bánh Gouté và một hộp sữa Vinamilk hương cam. Đó là một bữa ăn khá thịnh soạn. Giám đốc Trung tâm Đoàn Thế Tuấn cho hay, định mức ăn hằng ngày của mỗi bệnh nhân là 27 ngàn đồng, ngày Tết lên 45 ngàn đồng. Thế nhưng, vào dịp Tết, Trung tâm nhận được sự quan tâm của chính quyền địa phương và nhiều nhà hảo tâm. Năm nay, tổng giá trị các khoản hỗ trợ lên đến 95,6 triệu đồng. Thế nên, mức ăn trong những ngày Tết của mỗi người được nâng lên 128 ngàn đồng.
Ngày cuối năm, nhưng các bệnh nhân vẫn không lơ là nhiệm vụ tưới rau, cây cảnh.
Trong lúc mọi người đang chuẩn bị cho bữa cơm trưa, tại nhà thăm nuôi, cụ Phạm Thị Hải (79 tuổi, ở thị trấn Bồng Sơn, huyện Hoài Nhơn) bày thức ăn ra cho con gái Nguyễn Thị Mãng. Hôm qua nhà bà cúng tất niên, bà gói ghém cho đứa con gái út tội nghiệp nào là xôi, bún, bánh in, bánh thuẫn, nước ngọt, chuối tiêu… Âu yếm nhìn con gái út rón rén bưng lon nước ngọt uống, bà nhỏ nhẻ kể: “Hơn chục lần theo nó vào Quy Nhơn chữa bệnh mà chẳng ăn thua, vợ chồng tui thì ngày càng già càng yếu, nên gần 3 tháng trước phải gửi nó vào đây. Tui muốn xin cho nó về ăn Tết, mà ba nó với mấy anh chị cứ bàn ra, sợ nó về mấy ngày lại nặng thêm”.
Nghe đến đây, cô gái đã 35 tuổi nhưng vẫn mang vẻ ngây thơ của con nít nhìn tôi khẩn cầu: “Ông xin giùm bác sĩ cho tui về ăn Tết nhen. Nhớ nhà lắm!”.
Ông Tuấn cho biết, Tết đến, Trung tâm luôn tạo điều kiện để các bệnh nhân nhẹ được sum họp với gia đình. Thế nhưng, nhiều người uống thuốc không đúng liều, không tuân thủ quy định cấm hút thuốc, uống rượu bia, nên rất dễ làm bệnh trở nặng. Vì thế, sau Tết là thời điểm số lượng các phòng biệt lập cho bệnh nhân nặng luôn tăng cao.
Với những người ăn Tết tại Trung tâm, ngoài những bữa ăn ngon còn được chơi bóng chuyền, hát karaoke. Tối giao thừa, những bệnh nhân nhẹ còn được thức khuya xem không khí Tết ở khắp nơi qua màn hình tivi.
Không chỉ thế, các cán bộ, nhân viên ở đây còn quan tâm đến những người đã khuất. Chiều 29 Tết, lực lượng đoàn viên của Trung tâm được phân công lên nghĩa trang, dẫy cỏ, quét vôi, đặt lên mỗi ngôi mộ một chậu vạn thọ. Nhà trang lễ tại Trung tâm cũng có chậu hoa cúc đặt ở cửa, trên các bàn thờ đều có hoa vạn thọ, bánh in, trái cây. Sáng mùng Một, sau khi dự lễ chào cờ ở UBND xã Hoài Hảo, lãnh đạo Trung tâm sẽ đi thắp hương ở nghĩa trang của những người tâm thần đã khuất.
“Sống sao thác vậy, chúng tôi luôn tâm niệm phải quan tâm cả đến những người đã khuất, nhất là trong những ngày thiêng liêng này” - ông Tuấn chia sẻ.
Trung tâm Nuôi dưỡng người tâm thần Hoài Nhơn hiện có 91 cán bộ, nhân viên. Theo Trưởng phòng Tổ chức - Hành chính Võ Khắc Trực, những ngày nghỉ Tết, mỗi ca trực có 1 lãnh đạo, 2 nhân viên y tế, 7 bảo vệ và 10 nhân viên nhà bếp.
NGUYỄN VĂN TRANG