Án xâm hại tình dục: Khi bị hại đồng thuận với bị cáo
Thời gian gần đây, có những vụ án xâm hại tình dục bao gồm tội “hiếp dâm” và “giao cấu với trẻ em”, rơi vào tình huống giữa bị cáo và bị hại có mối quan hệ quen biết, thậm chí còn quan hệ yêu đương. Bị cáo thực hiện hành vi quan hệ có sự đồng thuận của “bị hại”.
Hiện nay có quan điểm cho rằng nên chăng cần có sự thay đổi tư duy, thậm chí bổ sung hoặc sửa đổi một số quy định trong Bộ luật Hình sự năm 1999 để phù hợp với xu thế phát triển của xã hội hiện nay...
Án nặng vì “yêu” nhầm trẻ em
Cuối tháng 11.2014, TAND huyện Vĩnh Thạnh xử hình sự, tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn P. (SN 1996, ở thị trấn huyện Vĩnh Thạnh) 4 năm tù về tội giao cấu với trẻ em. Bị cáo bị truy tố theo khoản 2 Điều 115 Tội giao cấu với trẻ em (từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi) Bộ luật Hình sự với tình tiết “phạm tội nhiều lần”. Trớ trêu thay, việc phạm tội này được “sự đồng thuận cao” của bị hại.
Rất nhiều bạn trẻ quan niệm lệch lạc về tình yêu và sớm dắt nhau vào chuyện tình dục để rồi dẫn nhau ra tòa. Ảnh minh họa
Bị hại là P.T.A.Đ. (13 tuổi 9 tháng, ở huyện Tây Sơn). Qua bạn bè giới thiệu, Đ. với P. nhắn tin qua lại. Tối ngày 5.6.2014, Đ. lên Vĩnh Thạnh gặp mặt P. lần đầu tiên nhưng đã quyết định ở lại cho đến ngày 11.6.2014. Ngay trong đêm ngày 5.6, Đ. đồng ý quan hệ tình dục với P. Liên tiếp những ngày sau đó, Đ. và P. quan hệ với nhau thêm nhiều lần nữa.
Thẩm phán xử vụ án này đã cho biết thêm, tại phiên tòa, bị hại thừa nhận tự nguyện “cho” bị cáo. Còn bị cáo khai tuy biết việc quan hệ với trẻ em là phạm tội nhưng trong suốt thời gian ở với nhau đã không hề hỏi tuổi Đ; và cứ ngỡ người ta đã tự nguyện “cho” thì không bị tội gì.
Trực tiếp thụ lý liên quan đến loại án này trong nhiều năm qua, ông Đỗ Tấn Phước, Trưởng phòng kiểm sát điều tra xét xử án trị an, an ninh, ma túy Viện KSND tỉnh, tỏ ra khá ray rứt khi nhắc đến các vụ án trẻ em “yêu” trẻ em. Ông nêu, giả sử một cháu gái học lớp 6, lớp 7 có tình cảm thực sự với cháu trai học lớp 9, lớp 10, (15, 16 tuổi) và tự nguyện làm “chuyện người lớn”. Khi gia đình phát hiện, báo công an, gia đình bị hại yêu cầu khởi tố vụ án.
Trường hợp này, nếu bị hại (cháu gái) chưa đủ 13 tuổi thì “người yêu” (luật quy định từ đủ 14 tuổi là phải chịu trách nhiệm hình sự đối với tội đặc biệt nghiêm trọng) sẽ bị truy tố theo khoản 4 Điều 112 (mọi trường hợp giao cấu với trẻ em dưới 13 tuổi là phạm tội hiếp dâm trẻ em, bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình). Đây là hình phạt tương đương với khoản 1 Điều 93 Tội giết người.
“Điều 112 của Bộ luật Hình sự nhằm răn đe, phạt nặng người trưởng thành có hành vi xâm hại tình dục trẻ em. Nhưng, với các cháu trai tuổi 15, 16, đây lại là mức án quá nặng vì suy cho cùng các cháu vẫn con non nớt, chưa đủ nhận thức để biết việc làm của mình là phạm tội nghiêm trọng. Vô hình trung, ta bảo vệ một trẻ em bằng cách bỏ tù một trẻ em khác. Đây chính là điều tôi cảm thấy ray rứt nhất”, ông Phước nêu quan điểm. Ông Phước cũng cho biết thêm, từng có những gia đình vì sĩ diện, muốn bảo vệ thanh danh của con gái mình bằng cách yêu cầu khởi tố vụ án, trong khi “bị hại” thực sự có tình cảm và tự nguyện quan hệ với “người phạm tội”, thậm chí còn chủ động trong mối quan hệ. Người viết bài cũng đã gặp một số vụ án mà bị hại đã cố tình tăng thêm vài tuổi nữa để chứng tỏ mình đã người lớn với bạn trai. Đến khi chuyện vỡ lỡ, người phạm tội mới biết được tuổi thực của “người yêu”.
Có nên thay đổi cách nhìn nhận?
Ông Trần Quốc Biểu, Chánh án TAND huyện Vĩnh Thạnh, và ông Thái Văn Hà, Chánh án TAND thị xã An Nhơn, đều chung nhận định, trong tình hình điều kiện kinh tế - xã hội phát triển như hiện nay, trẻ được nuôi dưỡng tốt và tiếp xúc với các loại hình văn hóa phong phú đa dạng nên phát triển, dậy thì sớm hơn các thế hệ trước nhiều. Một số trường hợp quan hệ tự nguyện nhưng do luật đã quy định như vậy nên phải xử nghiêm. Vì vậy, nên chăng luật cũng cần phải điều chỉnh cho phù hợp với sự phát triển của xã hội. Ông Biểu cũng cho biết thêm, khi xử án loại này, thẩm phán phải cân nhắc nhiều yếu tố và tùy vào việc phục vụ mục đích chính trị ở địa phương.
“ Vô hình trung, ta bảo vệ một trẻ em bằng cách bỏ tù một trẻ em khác. Đây chính là điều tôi cảm thấy ray rứt nhất ”
Ông ĐỖ TẤN PHƯỚC, Trưởng phòng kiểm sát điều tra xét xử án trị an, an ninh, ma túy Viện KSND tỉnh
Còn ông Hà nêu quan điểm: “Theo tôi, nên giảm độ tuổi của bị hại đối với tội danh “giao cấu với trẻ em” và “hiếp dâm trẻ em” trong Bộ luật Hình sự năm 1999. Cụ thể, với tội “giao cấu với trẻ em” nên quy định “trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi” thay vì “từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi” như hiện nay. Với tội “hiếp dâm trẻ em” nên quy định “trẻ em dưới 12 tuổi” thay vì dưới 13 tuổi tuổi như hiện nay”.
Ông Đỗ Tấn Phước cũng cho rằng, bởi luật còn những bất cập như vậy, nên trong chừng mực nào đó các cơ quan áp dụng pháp luật, cụ thể là cơ quan công an, Viện KSND các cấp cần hết sức cân nhắc khi khởi tố đối với các vụ án trẻ em yêu nhau, bởi suy cho cùng cả bị cáo lẫn bị hại đều là trẻ em, nhận thức còn non nớt. “Tuy nhiên”, ông nói thêm, “nếu phía bị hại vẫn khăng khăng tố cáo thì cũng rất khó cho cơ quan pháp luật”.
NGUYỄN SƠN