Khơi dậy sức sáng tạo cho thanh thiếu niên, nhi đồng
Ông Lê Văn Tâm
Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng (TTN-NĐ) tỉnh Bình Định lần thứ II năm 2015 là sân chơi trí tuệ được Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (KH&KT) tỉnh phối hợp với các sở, ngành liên quan tổ chức. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Lê Văn Tâm - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh, Trưởng Ban tổ chức (BTC) cuộc thi - một số vấn đề về cuộc thi này.
* Trong lần thứ II tổ chức, Cuộc thi Sáng tạo TTN-NĐ toàn tỉnh sẽ hướng đến mục tiêu nào, thưa ông?
- Hiện nay, 2 năm 1 lần, tỉnh ta đã có hội thi sáng tạo kỹ thuật nhằm khuyến khích phong trào nghiên cứu sáng tạo dành cho tất cả các đối tượng, nhưng TTN-NĐ vẫn chưa có một sân chơi sáng tạo đúng nghĩa. Vì thế, cuộc thi này dành riêng cho nhóm 6-19 tuổi, khuyến khích các em ở địa bàn nông thôn, miền núi, ven biển và các em là dân tộc ít người. Tổ chức cuộc thi này, chúng tôi muốn tạo ra một “sân chơi” bổ ích cho các em có niềm đam mê nghiên cứu khoa học, khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo của TTN-NĐ trên địa bàn tỉnh. Từ đó chúng ta có thể tìm kiếm và phát hiện những ý tưởng, sáng kiến, khuyến khích các em áp dụng vào đời sống sinh hoạt, học tập. Cuộc thi cũng là tiền đề giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, xây dựng ước mơ trở thành những nhà sáng chế.
* Các mô hình, sản phẩm dự thi của các em được xác định ở 5 lĩnh vực: đồ dùng dành cho học tập, phần mềm tin học, sản phẩm thân thiện với môi trường, các dụng cụ sinh hoạt gia đình, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế. Vậy, các giải pháp dự thi được đánh giá dựa trên tiêu chuẩn nào?
- Cuộc thi sáng tạo nên hẳn nhiên yếu tố quan trọng hàng đầu chính là các mô hình, sản phẩm dự thi phải có tính mới, tính sáng tạo, có khả năng áp dụng. Mô hình, sản phẩm dự thi được làm từ vật liệu, nguyên liệu sẵn có trong nước, khuyến khích sử dụng các phế liệu trong sinh hoạt gia đình, học tập, sản xuất để làm ra vật dụng, các mô hình hữu ích, dụng cụ đa năng, thiết bị máy móc, rô-bốt, thiết bị tự động hóa, mô hình thông minh, sản phẩm tin học, phần mềm điều khiển.
* Cuộc thi mới phát động vào tháng 2, ban hành thể lệ đầu tháng 3, trong khi thời hạn cuối nhận tác phẩm là ngày 15.6; như vậy thời gian lên ý tưởng và thực hiện mô hình dự thi khá ngắn, lại cận với thời điểm thi cuối năm của học sinh thì liệu có đảm bảo được tiêu chí về tính mới, tính sáng tạo?
- Quyết định tổ chức cuộc thi đã được UBND tỉnh ban hành từ tháng 11.2014, do Tỉnh Đoàn làm chủ công. Nhưng vì một số lý do khách quan và chủ quan nên đến tháng 2.2015, Liên hiệp các Hội KH&KT được giao là cơ quan thường trực của cuộc thi. Các sở, ngành được huy động tham gia tổ chức để cuộc thi được thành công. Trong đó, Tỉnh Đoàn tuyên truyền đến các tổ chức Đoàn ở các huyện, thị xã, thành phố, phối hợp với các trường THPT, THCS, Trung tâm giáo dục thường xuyên, các trường trung học chuyên nghiệp, trung cấp nghề trên địa bàn tỉnh vận động và hướng dẫn học sinh (HS) tham gia cuộc thi. Sở GD&ĐT chỉ đạo các phòng GD&ĐT, các trường THPT, THCS… tạo điều kiện để Đoàn Thanh niên, Đội Thiếu niên, các tổ chuyên môn tuyên truyền rộng rãi trong HS và vận động các em tham gia. Sở KH&CN phối hợp với Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh hỗ trợ, hướng dẫn các em HS lập hồ sơ tham gia cuộc thi...
“Từ năm 2015, Cuộc thi Sáng tạo TTN-NĐ sẽ được tổ chức hằng năm. Khi các mô hình, sản phẩm dự thi có khả năng bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp...), BTC có trách nhiệm hỗ trợ, hướng dẫn cho tác giả đăng ký tại Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) trước ngày công bố trao giải thưởng theo quy định hiện hành”.
Ông Lê Văn Tâm - Trưởng BTC cuộc thi
Thể lệ cuộc thi quy định đối tượng dự thi 6-19 tuổi đều thuộc diện HS. Một điều thuận lợi là mới đây, Sở GD&ĐT đã tổ chức Cuộc thi KHKT cấp tỉnh dành cho HS THPT năm học 2014-2015, với sự tham gia của 70 sản phẩm của HS cấp THCS và THPT. Trước đó, để tuyển chọn tác phẩm dự thi, một số địa phương, đơn vị của ngành GD&ĐT đã tổ chức cuộc thi cấp huyện, thị xã, thành phố và cấp trường. Đã qua một cuộc thi tuyển chọn và có sự bổ sung để hoàn thiện thêm nên mô hình, sản phẩm dự thi sẽ đảm bảo được tính mới và sáng tạo.
* Ở cuộc thi này lần đầu tiên được tổ chức, số sản phẩm dự thi khá ít, số tác phẩm đạt giải cũng ít hơn cơ cấu giải. Vậy, làm thế nào để cuộc thi thành công, chọn lựa được tác phẩm xuất sắc tham gia Cuộc thi Sáng tạo TTN-NĐ quốc gia lần thứ XI (2014-2015)?
- Điều tạo nên thành công cho cuộc thi chính là sự phối hợp của các đơn vị liên quan, nhất là các trường học và phòng GD&ĐT các huyện, thị xã, thành phố. Đầu tháng 4 tới, chúng tôi sẽ kiểm tra việc triển khai và đôn đốc các đơn vị trực thuộc tham gia dự thi của các sở, ngành là thành viên tổ chức cuộc thi này.
* Xin cảm ơn ông!
THU HIỀN (Thực hiện)