Quản lý, bảo vệ rừng: Vi phạm nhiều, xử lý hình sự còn khó
Thời gian qua, các hành vi vi phạm về quản lý, bảo vệ rừng diễn ra hết sức phức tạp. Số vụ vi phạm bị xử lý hành chính nhiều nhưng đưa ra khởi tố lại ít...
Vì sao xử lý hình sự ít ?
Theo báo cáo của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, từ tháng 8.2013 đến tháng 2.2015, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã thụ lý 47 tin báo, tin tố giác tội phạm liên quan đến hành vi hủy hoại rừng, vận chuyển lâm sản trái phép. Cơ quan này đã ra quyết định khởi tố 1 vụ, không khởi tố 1 vụ, chuyển cho Cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền 13 vụ, xử lý các hình thức khác 28 vụ.
Hội nghị liên ngành sơ kết đánh giá việc thực hiện Thông tư 06 do Viện KSND tỉnh tổ chức. Ảnh: THU HÀ
Đơn cử, ngày 24.8.2013, Hạt Kiểm lâm liên huyện Tuy Phước- Quy Nhơn phối hợp với CA huyện Tuy Phước kiểm tra, phát hiện ô tô BKS 81L-2347 do Phạm Văn Dũng (SN 1978, ở TP Pleiku, tỉnh Gia Lai) vận chuyển trái phép gần 8 khối gỗ xẻ giáng hương và 24.835 kg cành, nhánh, gốc rễ gỗ trắc thuộc loại gỗ quý hiếm nhóm II A, không có nguồn gốc hợp pháp. Vì tổng khối lượng gỗ vượt trên 5 lần mức tối đa xử phạt vi phạm hành chính nên thuộc trường hợp “phạm tội đặc biệt nghiêm trọng” theo thông tư liên bộ quy định; chữ ký và mẫu dấu Hạt Kiểm lâm TP Buôn Ma Thuột đóng trên hồ sơ xuất trình giấy tờ, qua xác định cũng là giả, nên cơ quan liên ngành Kiểm lâm- Công an- Viện KSND huyện Tuy Phước thống nhất quyết định khởi tố vụ án hình sự “vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng”. Vụ việc điều tra, xử lý vẫn chưa kết thúc.
Đây là một trong những vụ án được liên ngành thống nhất khởi tố hình sự vì đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Tuy nhiên, tại cuộc họp liên ngành giữa Công an-Viện kiểm sát - Bộ đội Biên phòng- Hải quan- Kiểm lâm về việc thực hiện Thông tư liên tịch 06/2013 ngày 2.8.2013 của Trung ương (về hướng dẫn thi hành các quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự về tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, gọi tắt là Thông tư 06) do Viện KSND tỉnh tổ chức mới đây; đại tá Hồ Đắc Thọ, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh, cho hay, hiện một số vụ án vi phạm hủy hoại rừng do kiểm lâm khởi tố chuyển sang Cơ quan Cảnh sát điều tra theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự và Pháp lệnh điều tra hình sự; nhưng sau khi thẩm định, xác minh, thu thập chứng cứ thì Cơ quan Cảnh sát điều tra nhận thấy không đủ yếu tố cấu thành tội phạm nên phải đình chỉ điều tra vụ án, làm ảnh hưởng đến tỉ lệ điều tra, phá án. Được biết, tại huyện Hoài Ân đã khởi tố 3 vụ, Vân Canh khởi tố 1 vụ nhưng đến nay đều chưa đưa ra xét xử.
Cần thống nhất hướng xử lý trước khi khởi tố
Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh, trong 3 tháng đầu năm 2015, các hạt kiểm lâm và đội kiểm lâm cơ động và phòng cháy, chữa cháy rừng trong tỉnh đã lập biên bản 96 vụ vi phạm (gồm 2 vụ phá rừng với tổng diện tích 0,15 ha rừng tự nhiên phòng hộ, IIa ở huyện Vân Canh, 14 vụ vận chuyển, buôn bán lâm sản, 80 vụ vô chủ). Ngoài ra, lực lượng chức năng cũng đã xử lý hành chính 125 trường hợp vi phạm, thu nộp vào tài khoản tạm giữ trên 962 triệu đồng.
Được biết, các huyện Hoài Ân, Vĩnh Thạnh, Vân Canh thường xảy ra các vụ việc liên quan đến hành vi hủy hoại rừng tự nhiên để phát rừng làm nương rẫy hoặc trồng rừng kinh tế. Đặc biệt, tình trạng này thường xảy ra ở những nơi xen kẽ với rừng do Nhà nước quản lý, do việc quản lý rừng không chặt chẽ. Thời gian qua, các vụ việc vi phạm bị lập biên bản xử lý hành chính thì nhiều nhưng đưa ra xử lý hình sự lại không dễ, vì đối tượng vi phạm thường là đồng bào dân tộc thiểu số; xử lý không khéo sẽ làm ảnh hưởng đến tình hình trị an ở địa phương.
Theo ông Huỳnh Ngọc Bảo, Phó Chi cục Kiểm lâm tỉnh, hiện cán bộ làm công tác điều tra của ngành kiểm lâm còn thiếu và chưa chuyên sâu về điều tra nên mất nhiều thời gian để củng cố hồ sơ. Một số vụ khi chuyển cho Cơ quan Cảnh sát điều tra thì kết quả giám định thiệt hại giảm xuống so với giám định ban đầu nên không đủ yếu tố xử lý hình sự. Do đó, ông Bảo ý kiến: “Đề nghị lãnh đạo liên ngành tăng cường bồi dưỡng thêm về nghiệp vụ điều tra cho lực lượng kiểm lâm; đồng thời định kỳ sơ kết đánh giá về việc thực hiện Thông tư liên tịch 06 ở cấp huyện, nhất là ở những địa bàn phức tạp để chúng tôi có thêm kinh nghiệm”.
Đại diện Cơ quan Cảnh sát điều tra và Viện KSND tỉnh cũng cho rằng, để án vi phạm về quản lý, bảo vệ rừng không bị vướng như hiện nay, cơ quan kiểm lâm trước khi khởi tố vụ án cần phải trao đổi với các ngành nội chính để thống nhất quan điểm xử lý, phục vụ cho nhiệm vụ chính trị ở địa phương.
NGUYỄN SƠN