Ngư dân làm du lịch
Thiên nhiên đã hào phóng ban tặng các xã ven biển Nhơn Hải, Nhơn Lý (TP Quy Nhơn) cảnh đẹp hoang sơ, quyến rũ, nên ngày càng thu hút đông người đến khám phá, vui chơi. Nắm bắt nhu cầu này, nhiều người dân ở đây bắt đầu mở các hoạt động dịch vụ phục vụ du khách.
Vợ chồng chị Trần Châu Uyên cùng con gái ở TP Hồ Chí Minh về TP Quy Nhơn chơi trong dịp Tết Ất Mùi, rất háo hức khi nghe giới thiệu về điểm du lịch biển đảo Nhơn Lý. Không cần đặt tour trước, gia đình chị Châu Uyên cùng bạn bè đi ô tô qua xã Nhơn Lý để liên hệ tàu ra đảo chơi. Sau vài chục phút lướt sóng, tàu tấp vào một khu đất bằng phẳng có núi đá vây quanh rất đẹp ở Hòn Sẹo, trước mặt là một bãi tắm khá cạn, nước trong soi rõ từng đàn cá bơi lượn. Trong khi khách vui đùa lặn ngụp dưới biển, hai ngư dân nhanh chóng giăng bạt che lều dã chiến, rồi nhóm bếp than nướng tôm, cá, mực, luộc ốc, nấu canh rong biển, để khách tắm xong có thể thưởng thức ngay đặc sản biển tươi ngon trong “bản hòa tấu” sóng vỗ vào ghềnh đá.
Đáp ứng nhu cầu du khách
Đến xã Nhơn Hải hôm nay, thay đổi đầu tiên có thể nhận thấy là có thêm nhiều quán bán đặc sản biển phục vụ khách du lịch. Chị Trần Thị Thúy Kiều, chủ quán Hòn Khô ở thôn Hải Bắc, cho biết: “Nhà tôi ở thôn Hải Bắc có phong cảnh đẹp khi bên cạnh là gành đá, nhìn ra phía biển trước mặt là đảo Hòn Khô. Thấy nhiều khách du lịch đến mà quê mình chưa có một quán ăn nào tươm tất, nên cách đây gần một năm tôi đã rủ bà chị là người chuyên đi nấu đám tiệc, cùng mở quán ăn tại nhà có sức chứa đến 300 khách. Chúng tôi luôn đảm bảo đồ ăn tươi ngon, giá cả phải chăng nên khách đến ngày càng đông”. Trên đảo Hòn Khô trước đây chỉ có một quán ăn, do lượng khách sau khi đi lặn ngắm san hô ghé vào ăn trưa ngày càng nhiều, nên đã có thêm hai quán được mở. Ông Năm Tùng, chủ quán ăn cùng tên trên đảo Hòn Khô, cho biết: “Gia đình tôi mở quán trên Hòn Khô đã 10 năm nay, nhưng khoảng hai năm trở lại đây thì khách mới ghé đến đông và khá ổn định. Quán có sức chứa 250 khách, phải thuê thêm 5 - 6 người mới phục vụ kịp vào những dịp lễ, tết”.
Theo thống kê của UBND xã Nhơn Hải, hiện có khoảng gần chục tàu thuyền thường xuyên chuyên chở khách, còn những ngày lễ, tết thì số lượng thuyền ngư dân được huy động phục vụ “tăng đột biến”. Phần lớn phương tiện chở khách ở Nhơn Hải đều là tàu cá vỏ gỗ có giá từ vài ba chục đến dưới trăm triệu đồng, chỉ có 4 chiếc tàu, ca nô vỏ bằng nhựa composite giá mua khoảng 150 - 200 triệu đồng. Ông Nguyễn Xuân Mỹ, ở thôn Hải Bắc, xã Nhơn Hải, cho biết: “Nhiều khách du lịch có tâm lý ngại đi tàu cá cũ, phải ngồi bệt trong khoang hay sàn tàu. Vì vậy, con rể tôi bàn bạc với gia đình đặt mua tàu thiết kế theo mẫu phục vụ du khách có 50 ghế ngồi, nhà vệ sinh trên tàu, lắp máy mạnh với tổng vốn đầu tư khoảng 200 triệu đồng”. Tuy lượng du khách đến chưa đông bằng ở xã đảo Nhơn Hải, nhưng ở xã Nhơn Lý người dân cũng đã đầu tư khoảng 5 - 6 ca nô phục vụ du lịch, cùng nhiều tàu của ngư dân tham gia khi có nhu cầu.
Đa dạng hình thức phục vụ
Anh Trần Thanh Tịnh (41 tuổi), ở thôn Lý Lương, xã Nhơn Lý, tâm sự: “Gắn bó với nghề đi biển suốt mấy chục năm qua, nên khi phục vụ du lịch cũng có nhiều thuận lợi. Hiện tour du lịch “Thiên đường của biển” do chúng tôi tổ chức đi Hòn Sẹo với giá 250 ngàn đồng/khách, bãi Kỳ Co với giá 300 ngàn đồng/khách. Sau khi dùng ca nô chở khách đến điểm du lịch, chúng tôi cử một vài người ở lại chế biến một hai món chính như bạch tuộc nướng, bào ngư nướng mỡ hành cho khách sau thi tắm biển xong lên nhâm nhi trước. Sau đó, cho tàu chở anh em ngư dân đi lặn bắt các loại ốc, cá đem đồ tươi sống về chế biến nhiều món cho khách ăn ”.
Để góp phần lôi cuốn khách, một số quán ăn cũng đứng ra “bao trọn gói” tổ chức đưa khách đi tham quan và thưởng thức đặc sản biển. Chị Trần Thị Thúy Kiều cho biết: “Quán Hòn Khô nhận tổ chức các đoàn khách từ 10 người trở lên đi tắm biển lặn ngắm san hô, rồi về quán tắm nước ngọt, thưởng thức 6 món đặc sản như bánh xèo mực, bào ngư, ốc biển, cá mú, cháo nhum...với giá 170 ngàn đồng/khách. Chúng tôi tính giá rẻ là nhờ lấy được tận gốc nguồn hải sản phong phú và tươi ngon từ ngư dân cũng là bà con họ hàng, đồng thời cũng mong muốn góp phần lôi cuốn du khách đến để phát triển du lịch xã nhà”.
Cũng phục vụ khách du lịch, vợ chồng ông Nguyễn Minh Châu và bà Trần Thị Lệ Mai lại chọn đầu tư ban đầu vào hình thức mà ở xã Nhơn Hải còn thiếu. Ông Châu cho biết: “Chúng tôi có miếng đất rộng 80 m2 ở địa điểm thuận lợi trên mặt đường giao thông. Cách đây 10 tháng đã đầu tư 100 triệu đồng xây nhà giữ xe, 3 phòng tắm nước ngọt và 1 phòng vệ sinh bài bản để phục vụ du khách”. Từ việc giữ xe, hiện vợ chồng ông Châu đã đứng ra “xâu đầu mối” liên kết với những người thân trong gia đình có tàu chở khách du lịch, quán ăn trên đảo Hòn Khô để tổ chức một tour tham quan biển đảo, lặn ngắm san hô một cách bài bản.
Có điều kiện về kinh tế nên anh Trần Văn Chuẩn (35 tuổi) đã mua lại của người quen một chiếc ca nô loại phục vụ du lịch, ban đầu đem về chở anh em bạn bè đi chơi đảo là chính. Từ nhu cầu của khách muốn đi tham quan biển đảo bằng ca nô, anh Chuẩn chuyển qua làm du lịch từ mùa hè năm ngoái, đến đầu năm 2015 quyết định đầu tư vài trăm triệu đồng mua thêm hai chiếc ca nô tốt hơn. Đã có nhà hàng Bảo Nam ở thôn Lý Hưng, xã Nhơn Lý, anh Chuẩn mới thả thêm hai bè nuôi hải sản ngoài biển để phục vụ khách lựa chọn và chế biến thưởng thức tại chỗ khi ra đảo chơi. Anh Trần Văn Chuẩn chia sẻ: “Tôi vừa cho ra mắt website “dulichbienbaonam.com” nhằm tạo điều kiện cho khách tìm hiểu về 4 tour du lịch diễn ra hằng ngày như đi trượt cát Nhơn Lý, ngắm san hô tại Bãi Dứa, đi đảo Hòn Sẹo, bãi Kỳ Co. Mới đây tôi còn cho in 3.000 tờ bướm quảng cáo về các tour du lịch, đến xin phát tại nhiều khách sạn ở Quy Nhơn. Hiện khách du lịch biết đến ngày càng đông, dịp 30.4 sắp tới có đến mười mấy đoàn khách trong và ngoài tỉnh gọi điện đặt tour”.
Cần định hướng và quản lý tốt hơn
Hoạt động phục vụ du lịch mang tính tự phát của người dân ở các xã Nhơn Lý, Nhơn Hải bên cạnh mặt tích cực, còn có những vấn đề hạn chế, tiêu cực cần được quan tâm chấn chỉnh. Dù đến nay chưa xảy ra tai nạn đường thủy nào, nhưng việc các phương tiện chuyên chở khách ở các xã Nhơn Hải, Nhơn Lý luôn tiềm ẩn nguy cơ khi hiện nay đều là các tàu đánh cá có kích thước nhỏ, chưa đảm bảo yếu tố kỹ thuật, mỹ thuật phục vụ du lịch. Công tác quản lý các tàu chở khách còn thiếu chặt chẽ, nhất là vào những dịp lễ, tết đông người, nhiều tàu đã tăng số lượng khách gây mất an toàn. Bãi biển xã Nhơn Hải là bãi ngang, nên tàu thuyền có thể đi ra ở nhiều điểm. Trong khi ở xã Nhơn Hải chỉ có một chiến sĩ biên phòng, chủ yếu kiểm soát trên bờ chứ không có phương tiện ra biển. UBND xã Nhơn Hải đã đề nghị Phòng Cảnh sát giao thông đường thủy Công an tỉnh đến kiểm tra các phương tiện vận chuyển du khách ở địa phương, nhưng việc kiểm tra chỉ ngắn hạn một vài ngày.
Theo đánh giá của UBND xã Nhơn Hải, việc du khách đến ngày càng đông đem đến nhiều mối lo khi khách không giữ gìn vệ sinh môi trường, xả rác bừa bãi, gây ô nhiễm bãi biển, rồi một số người thiếu ý thức khi bẻ san hô đem về. Một vấn đề khác là để phục vụ nhu cầu thưởng thức ẩm thực của khách du lịch, ngư dân đã khai thác nguồn lợi thủy sản ở địa phương nhiều hơn, dẫn đến nguy cơ cạn kiệt.
Ông Ngô Đức Tình, Phó Chủ tịch UBND xã Nhơn Hải, kiến nghị: “Do điều kiện địa lý xã Nhơn Hải còn nhiều khó khăn, mong các cơ quan chức năng ở tỉnh và thành phố có sự định hướng, hỗ trợ cho địa phương trong việc quản lý khi du lịch biển đảo phát triển. Chúng tôi cũng muốn có được nhà đầu tư các điểm tham quan du lịch ở Nhơn Hải một cách bài bản, giảm bớt tình trạng phục vụ du lịch tự phát, nhỏ lẻ khó quản lý như hiện nay”.
HOÀI THU
Chị Trần Thị Thúy Kiều, chủ quán hòn khô tổ chức tour giá 170 ngàn đồng / người. Thanks