Giải quyết tình trạng nông dân thiếu đất ở, đất sản xuất: Đã có chính sách để triển khai thực hiện
Những năm gần đây, tình trạng tranh chấp, lấn chiếm đất đai, đốt phá rừng làm nương rẫy trên địa bàn tỉnh diễn biến khá phức tạp. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là hàng ngàn hộ dân không có hoặc thiếu đất ở, đất sản xuất. Để giải quyết ổn thỏa vấn đề này, Đề án về việc thực hiện chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn đặc biệt khó khăn đã được UBND tỉnh phê duyệt và chỉ đạo triển khai thực hiện.
Hàng ngàn hộ dân thiếu đất sản xuất
Theo số liệu điều tra của UBND huyện Vĩnh Thạnh, trên địa bàn huyện hiện có 605 hộ gia đình không có đất sản xuất (trong đó có 22 hộ đồng bào dân tộc thiểu số) và 1.733 hộ thiếu đất sản xuất, với diện tích thiếu 537,23 ha (trong đó có 202 hộ đồng bào dân tộc thiểu số)… Tình trạng tranh chấp, lấn chiếm đất đai trên địa bàn huyện đã xảy ra, trong đó “nổi cộm” là những vụ tranh chấp, lấn chiếm đất đai ở vùng giáp ranh với thị xã An Khê (Gia Lai), đất của Ban Quản lý rừng phòng hộ Vĩnh Thạnh và Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn.
Huyện Vĩnh Thạnh là một trong những địa phương trong tỉnh có số hộ dân thiếu đất sản xuất nhiều nhất.
- Trong ảnh: Nông dân xã Vĩnh Quang thu hoạch ớt. Ảnh: VĂN LƯU
Vấn đề nói trên không chỉ xảy ra ở huyện Vĩnh Thạnh. Theo bà Nguyễn Thanh Thụy, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh, qua những lần tiếp xúc cử tri, một trong những vấn đề mà người dân (nhất là đồng bào dân tộc thiểu số) bức xúc, phản ảnh là tình trạng không có đất, hoặc thiếu đất ở, đất sản xuất… Điều nghịch lý là trong khi nhiều nông dân thiếu đất thì một số doanh nghiệp (DN), công ty lâm nghiệp lại dư thừa hàng ngàn hecta đất không sử dụng. Trong đó, riêng Công ty TNHH Lâm nghiệp Hà Thanh có tới 4.000 ha đất chưa sử dụng.
Thời gian qua, Ban Dân tộc tỉnh phối hợp với chính quyền một số địa phương trong tỉnh đã tiến hành khảo sát, điều tra thực trạng người dân thiếu đất. Kết quả, toàn tỉnh có 2.111 hộ không có đất sản xuất và 5.256 hộ thiếu đất sản xuất. Cụ thể, trong số hộ không có đất sản xuất, huyện An Lão có tới 1.016 hộ; tiếp đó là các huyện: Vĩnh Thạnh (605 hộ), Vân Canh (277 hộ), Hoài Ân (143 hộ)…
Về các hộ thiếu đất sản xuất, huyện An Lão có tới 1.856 hộ (diện tích thiếu là 464 ha); tiếp đó là các địa phương: Vĩnh Thạnh (1.733 hộ, thiếu 537,23 ha); Hoài Ân (893 hộ, thiếu gần 205,4 ha); Tây Sơn (309 hộ, thiếu 61,8 ha)… Toàn tỉnh còn có 1.299 hộ thiếu đất ở, với diện tích 24,22 ha. Những địa phương có nhiều hộ thiếu đất ở là: Vĩnh Thạnh (351 hộ, thiếu 7 ha); An Lão (335 hộ, thiếu 6,7 ha); Vân Canh (334 hộ, thiếu 6,68 ha); Hoài Ân (208 hộ, thiếu 2,40 ha)…
Đã có hướng giải quyết
Theo bà Nguyễn Thanh Thụy, tình trạng người dân không có đất và thiếu đất ở, đất sản xuất đang là “vấn đề nóng” cần phải giải quyết ổn thỏa. Quan điểm cho rằng không có tranh chấp đất đai vì người dân không có giấy tờ là không đúng, vì đã bao đời nay họ sống trên mảnh đất đó. Vấn đề là chính quyền và cơ quan chức năng phải xem xét, cấp giấy chứng nhận cho họ. Đối với các DN, yêu cầu đơn vị nào có những diện tích đất không sử dụng thì phải giao lại cho người dân.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Trọng Hường, Phó Chủ tịch thường trực UBND huyện Vân Canh, cho biết: Trước đây do người dân không có nhu cầu nên huyện giao đất cho các công ty, DN, nay dân có nhu cầu thì nảy sinh tranh chấp. Tuy nhiên, vừa qua Công ty TNHH Lâm nghiệp Hà Thanh đã đồng ý giao lại cho huyện khoảng trên 3.000 ha đất. Hiện lãnh đạo huyện đã yêu cầu UBND các xã có báo cáo cụ thể về nhu cầu đất của nhân dân trên địa bàn để thực hiện giao đất cho dân.
Theo ông Trương Văn Vinh, Phó trưởng ban phụ trách Ban Dân tộc tỉnh, vừa qua, Ban đã phối hợp với một số sở, ban, ngành, chính quyền địa phương trong tỉnh tiến hành lập một đề án liên quan đến việc thực hiện chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn đặc biệt khó khăn (ĐBKK) trên địa bàn tỉnh. Quy mô của đề án được thực hiện trên địa bàn 7 huyện và các xã, thôn có đồng bào thiểu số nghèo sinh sống và hộ nghèo ở xã, thôn ĐBKK. Trong số này, huyện An Lão có 8 xã ĐBKK, 10 thôn ĐBKK ở 2 xã thuộc khu vực II; Vĩnh Thạnh có 8 xã ĐBKK và 5 thôn ĐBKK ở 1 xã thuộc khu vực II; Vân Canh có 4 xã ĐBKK, 15 thôn ĐBKK ở 3 xã thuộc khu vực II; Hoài Ân có 4 xã ĐBKK và 7 thôn ĐBKK ở 3 xã thuộc khu vực II…
Cụ thể, về đất sản xuất, đề án đề xuất giao gần 1.359,5 ha đất cho 5.256 hộ thiếu đất sản xuất và 2.111 hộ không có đất sản xuất. Trong số này, huyện Vĩnh Thạnh đề nghị cấp trên 537 ha cho 1.733 hộ; huyện An Lão cấp 464 ha cho 1.856 hộ; huyện Hoài Ân cấp trên 205 ha cho 893 hộ; huyện Tây Sơn cấp gần 62 ha cho 309 hộ… Đồng thời, đề án đề nghị cấp trên 22 ha đất ở cho gần 1.300 hộ dân ở 5 huyện: Vân Canh, Vĩnh Thạnh, An Lão, Hoài Ân, Tây Sơn. Đề án cũng xác định và đề xuất mức giao diện tích đất ở tối thiểu bình quân đối với mỗi hộ dân là 200m2/hộ; định mức đất sản xuất đối với mỗi hộ là 0,5 ha đất nông nghiệp, 1 ha đất trồng rừng và trường hợp hộ dân vừa có đất nông nghiệp, vừa có đất trồng rừng thì mức giao là 1 ha.
Cũng theo ông Trương Văn Vinh, đề án hiện đã được UBND tỉnh phê duyệt và giao cho các sở, ngành, UBND các huyện triển khai thực hiện.
VIẾT HIỀN