Sức sống mới trên đất khu Ðông Tuy Phước
Trong những ngày tháng 4 lịch sử, xuôi theo tỉnh lộ 640 về thăm các xã khu Ðông Tuy Phước (Phước Thuận, Phước Sơn, Phước Hòa, Phước Thắng), đi trên những con đường bê tông phẳng lì chạy dài đến từng thôn xóm, hai bên đường là những khu dân cư đông vui, nhà xây san sát; những cánh đồng lúa chín vàng trĩu hạt, chúng tôi biết đất khu Ðông anh hùng đang vươn lên mạnh mẽ, khởi sắc từng ngày.
Đi lên từ hoang tàn, đổ nát
Tuyến tỉnh lộ 640 xuyên suốt 4 xã khu Đông Tuy Phước luôn tấp nập người xe qua lại, minh chứng cho cuộc sống mới ở một vùng quê mà trước giải phóng phải đối mặt với đầy rẫy khó khăn, nhà cửa tan hoang trên đống tro tàn; ruộng vườn hoang hóa lỗ chỗ hố bom; con đê ngăn mặn, giữ ngọt phục vụ sản xuất 3.224 ha lúa bị bom đạn san phẳng hoàn toàn...
40 năm xây dựng và phát triển, khu Đông Tuy Phước đã hồi sinh mạnh mẽ và đang “thay da đổi thịt từng ngày”. Ông Nguyễn Ngọc Thanh - thương binh, ở xã Phước Thắng, từng tham gia chiến đấu trên chiến trường khu Đông đầy ác liệt - bộc bạch: Ngay sau khi giải phóng huyện Tuy Phước ngày 30.3.1975, bà con từ các khu dồn trở về và ra sức xây dựng lại quê hương từ trong hoang tàn đổ nát. Mọi người tất bật dựng nhà, làm đường giao thông, khai hoang đất ruộng, đắp đê ngăn mặn, xây dựng hệ thống thủy lợi với tất cả sức lực và lòng quyết tâm, bên cạnh sự tích cực hỗ trợ của Nhà nước. Cuộc sống người dân khu Đông bây giờ được cải thiện nhiều lắm, ra ngõ gặp đường bê tông, có điện, có nước sạch, đầy đủ tiện nghi cuộc sống, đêm xuống điện sáng các ngã đường...”.
Ông Nguyễn Ngọc Tiến, Bí thư Đảng ủy xã Phước Sơn, cho biết: “4 xã khu Đông nói chung, xã Phước Sơn nói riêng, đã có sự đổi thay nhanh chóng. Hạ tầng nông thôn được Nhà nước đầu tư xây dựng ngày càng hoàn thiện để phục vụ sản xuất và đời sống. Nhà ở dân cư toàn nhà xây, nhà mái bằng, không còn nhà tranh vách đất. Đời sống người dân được nâng lên. Riêng ở Phước Sơn, thu nhập bình quân đầu người đến nay đạt 24 triệu đồng/năm; xã đã đạt 14/19 tiêu chí nông thôn mới, phấn đấu về đích vào năm 2017”.
Tập trung xây dựng hạ tầng
Trong những năm qua, hạ tầng nông thôn với hệ thống điện, đường, trường, trạm, chợ và các công trình thủy lợi được từng bước xây dựng hoàn thiện, tạo điều kiện cho khu Đông phát triển kinh tế-xã hội. Từ chỗ giao thông đi lại khó khăn, cách trở đò giang, hôm nay những con đường bê tông đã vươn dài đến tận thôn, xóm; những cây cầu vững chãi nối liền khu Đông với các địa phương lân cận. Đến nay, 4 xã đã bê tông nhựa, bê tông xi măng 114 km đường giao thông nông thôn, xây dựng 12 cầu giao thông, tạo thuận lợi về giao thông đi lại, nhất là vào mùa mưa lũ. Đã có 20 km kênh mương nội đồng được kiên cố hóa, phục vụ sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Các công trình cấp nước sinh hoạt được Nhà nước đầu tư xây dựng, cơ bản giải quyết nhu cầu nước sạch cho người dân. Trong xây dựng nông thôn mới, tuy xuất phát điểm thấp, song các xã đều nỗ lực về đích trước năm 2020.
Hệ thống đê khu Đông từng bước được sửa chữa, nâng cấp ngày càng vững chãi, phục vụ có hiệu quả việc ngăn mặn, giữ ngọt, tiêu thoát lũ. Đặc biệt, Dự án Nâng cấp hệ thống đê và trồng rừng ngập mặn để ứng phó với biến đổi khí hậu vùng đầm Thị Nại với tổng mức đầu tư 304 tỉ đồng, thực hiện từ năm 2013 - 2015, sắp hoàn thành, góp phần đổi mới diện mạo vùng quê “chín áo, một quần”. Mục tiêu của Dự án nhằm tiêu úng, thoát lũ cho 30.542 ha; ngăn mặn, giữ ngọt cho 9.097 ha đất sản xuất nông nghiệp (trong đó có 1.247 ha nuôi trồng thủy sản); tạo điều kiện thuận lợi cho công tác cứu hộ cứu nạn trong mùa mưa lũ vùng cửa sông Côn, sông Hà Thanh và vùng ven đầm Thị Nại; bảo vệ an toàn cho 147.342 nhân khẩu sống ven đê Ðông…
Phát triển kinh tế-xã hội
Nhờ chuyển giao, ứng dụng các tiến bộ KHKT vào đồng ruộng, sử dụng giống lúa lai, lúa thuần vào gieo sạ đạt 95% diện tích, chuyển hầu hết diện tích lúa từ 3 vụ sang sản xuất 2 vụ, đi đầu trong xây dựng cánh đồng mẫu lớn... đã đưa năng suất, sản lượng lúa tăng mạnh. Riêng năm 2014, năng suất lúa bình quân của 4 xã khu Đông đạt 65-75 tạ/ha, cao nhất huyện Tuy Phước; sản lượng thóc đạt gần 49.000 tấn, chiếm 47,4% sản lượng lương thực cả huyện.
Nằm ở ven đầm Thị Nại, các xã khu Đông có điều kiện phát triển nghề nuôi trồng thủy sản, thế mạnh thứ hai sau cây lúa, với gần 1.000 ha mặt nước, sản lượng thu hoạch đạt giá trị hàng chục tỉ đồng/năm. Riêng năm 2014, sản lượng tôm nuôi đạt 1.057 tấn, tăng 4,7% so với năm trước. Chăn nuôi gia súc, gia cầm phát triển khá, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập, cải thiện đời sống người dân.
Thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế, 4 xã khu Đông đẩy mạnh phát triển tiểu thủ công nghiệp, làng nghề, thương mại, dịch vụ, giảm tỉ trọng nông nghiệp. Các cụm kinh tế kỹ thuật Kỳ Sơn (Phước Sơn), Gò Bồi (Phước Hòa) được quy hoạch xây dựng bề thế, giao thương mua bán đông đúc, hàng hóa ngày càng phong phú. Sầm uất nhất là chợ đầu mối Gò Bồi và chợ Mới Phước Sơn, nơi giao lưu buôn bán giữa các xã Đông Nam Phù Cát, Đông An Nhơn và Tuy Phước.
Sau 40 năm giải phóng, khu Đông Tuy Phước đã đổi mới mạnh mẽ và đang vững bước đi lên. Thu nhập bình quân năm 2014 của các xã khu Đông từ 20 - 27 triệu đồng/người, tăng gần gấp đôi so với 5 năm trở lại đây; hộ nghèo giảm xuống còn 4,16% - 5,7%. Nhà ở dân cư theo tiêu chí nông thôn mới đạt trên 80%, 100% hộ sử dụng điện và có phương tiện nghe nhìn, hơn 98% số hộ có xe máy…
Nói về một số giải pháp phát triển kinh tế - xã hội các xã khu Đông huyện, ông Trần Hữu Lộc, quyền Chủ tịch UBND huyện Tuy Phước, cho biết: Huyện tích cực hỗ trợ về kỹ thuật, vốn đầu tư hạ tầng thúc đẩy kinh tế nông nghiệp và nông thôn phát triển toàn diện, phấn đấu 100% các xã khu Đông đạt xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020. Trên lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, vận động hướng dẫn người dân nuôi tôm theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường; khuyến khích đầu tư đóng tàu công suất lớn để bám biển khai thác đánh bắt xa bờ; chống các hình thức xâm hại làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản, hủy hoại môi trường đầm Thị Nại. Tranh thủ các chương trình, dự án để đầu tư gia cố các tuyến đê sông, đê biển, tiếp tục đầu tư kiên cố hóa hệ thống kênh mương bảo đảm tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp và phòng chống lụt bão.
Cũng theo ông Trần Hữu Lộc, huyện đang lập quy hoạch chi tiết và triển khai đầu tư mở rộng khu đô thị Đông Bắc xã Phước Hòa, các khu chức năng trung tâm xã Phước Sơn để đủ điều kiện phát triển lên đô thị loại V...
Bài và ảnh: XUÂN THỨC