Buổi sáng này với “Stand by me”
Hẳn đó là tên một ca khúc với cái tựa đề nghe chừng thật yếu ớt mà vững chãi, nghe chừng rất cô đơn mà cứ như không phải… một mình. Hay ít ra thì đấy, cũng là điều mà người viết người hát ước muốn. Bởi nếu như được dịch sát nghĩa thì tên ca khúc là: “Hãy đứng bên tôi”.
“Stand by me”, “stand by me” được lập đi, lập lại không ít lần và rất thiết tha khiến không chỉ lay động mà hơn thế nữa làm bật tung tâm trí tôi khi bài hát, ngẫu nhiên, được nghe lại trong buổi sáng này: “When the night has come and the land is dark… No, I won’t be afraid… Just as long as you stand, stand by me. So darlin’, darlin’ stand by me. Oh stand by me… ” (Khi màn đêm đi tới và mặt đất chìm vào bóng tối… Không, tôi chẳng sợ… Khi mà em vẫn đứng cạnh tôi, đứng bên tôi. Vậy thì người yêu dấu, người yêu dấu đứng bên cạnh tôi…).
Một buổi sáng như bao buổi sáng mà, sự khởi đầu cho một ngày của chúng tôi là từ biển: đi bộ trên bãi và vẫy vùng trên sóng nước cùng nhau. Rồi dăm bảy khúc nhạc, mấy bài hát được nghe khi nhâm nhi tách cà phê ở nhà. Thích lắm! Khi được nhấp môi những ngụm nâu đen không bị lai tạp bất cứ một thứ gì.
Tôi chỉ muốn coi đó là cà phê thật sự và âm nhạc, không thể là âm nhạc thật sự khi nghe hùa theo đám đông. Uống cà phê ở quán dẫu là một nơi có “gu” nhạc hẳn hoi, vẫn là không thể nghe theo ý mình. Đã rất lâu chúng tôi từ chối điều này, ngoại trừ những trường hợp thật đặc biệt. Và vậy đó, có một thứ âm nhạc dành cho sự riêng tư đã được hình thành và dưỡng nuôi trong rất nhiều buổi sáng vợ chồng. Ca khúc này đã đến với chúng tôi theo cách đó, cùng với, sự đủng đỉnh và những hối hả, sự thư thả, ngưng nghĩ và những dồn đuổi… Để rồi chẳng mấy chốc, ngôi nhà nhỏ tràn ngập “Stand by me” và lập tức cảm xúc được đánh thức: “If the sky that we look upon should tumble and fall. Or the mountain should crumble to the sea. I won’t cry, I won’t cry, no, I won’t shed a tear… And darlin’, darlin’ stand by me…” (Nếu bầu trời mà chúng ta nhìn có thể bị sụp đổ và rơi. Hoặc núi nát vụn và đi vào lòng biển. Tôi không khóc. Tôi chẳng khóc, sẽ không rơi nước mắt. Vì người yêu dấu, người yêu dấu đứng bên cạnh tôi…).
Chính thứ giai điệu không chút phức tạp nhưng đăm đắm nỗi khát khao và những lời thật giản dị đã dẫn dụ tôi tìm đến với “Stand by me” và nhờ đó, đã được coi đi, coi lại phần trình diễn của không ít người. Hát thông thường theo kiểu cổ điển, có thể kể đến Ben E. King. Anh cũng là nhạc sĩ sáng tác ca khúc này và bởi đó, nghe thấm thía hơn tất cả. Có vẻ anh đã hát cho chính mình trong cách diễn tả hết sức đơn sơ mà da diết. Hát phá cách theo phong cách rock có John Lennon của Beatles. Không hiểu sao, tôi luôn tìm thấy những khắc khoải với đôi chút chán buồn trong giọng của John Lennon, dù bất kể là dòng nhạc nào dù bất cứ nơi đâu và bất kỳ…
Trong tất cả, tôi thích nhất là những nhóm nhạc đường phố nằm trong chương trình “Playing for change” do Mark Johnson khởi xướng. Có nhiều ca sĩ, nhạc sĩ trên toàn thế giới cùng thể hiện “Stand by me” với Roger Ridley mở đầu và xuyên suốt. Người ca sĩ da đen này vừa hát vừa chơi guitar trên một con phố ở Mỹ rồi một nhóm khác ở Mễ. Và Nam Mỹ, Nga, Braxin… Có nhóm gần chục người, có nhóm chỉ hai hoặc một. Họ chơi đủ loại nhạc cụ và chơi rất mộc mạc…
“Stand by me” và họ đã mời mọc tôi, lôi kéo tôi và thật tự nhiên, chiếm ngự hết cả thời gian của riêng tôi trong buổi sáng này. Một buổi sáng như thể rất rảnh không vì chẳng làm được việc gì mà đầy ngập mà ăm ắp. Chúng tôi nghe nhạc thường xuyên, gần như một nhu cầu nhưng có được sự mãnh liệt và ám ảnh như “Stand by me” thật sự, là hiếm hoi. Nguyên cớ duy nhất mà ca khúc này có sức cuốn hút, theo tôi, là ở giai điệu, tiết tấu kể cả lời của bài hát được thể hiện đúng với tinh thần của “Stand by me”.
Ngẫm lại, một buổi sáng như muôn ngàn buổi sáng nhưng lại chẳng giống với bất cứ buổi sáng nào. Bởi được thưởng thức và cảm thấu trọn vẹn “Stand by me” và chợt nhận ra những giá trị nhỏ nhoi trong đời, mà không chừng, chúng ta chỉ thật sự hay biết khi đã bị mất đi hoặc thiếu vắng. Bạn đã khi nào chạm đến sự cần thiết nỗi mong chờ, bé nhỏ mà mênh mông, mỏng manh mà dữ dội? Để rất thật thà và tha thiết cất lên: “Oh stand by me. Whoa stand now, oh stand, stand by me…”.
NGUYỄN MỸ NỮ
Danh ca Ben E. King, người thể hiện đầu tiên bài hát kinh điển "Stand by me" đã qua đời ở tuổi 76 vào ngày 30.4 tại New Jersey (Mỹ).
Sinh ngày 28.9.1938 ở Bắc Carolina với cái tên Benjamin Earl Nelson, King đã tìm thấy thành công đầu tiên khi là thành viên của Drifters, một nhóm doo-wop nổi tiếng với các bản "hit" như "Save the last dance for me". Tuy nhiên, tên tuổi của King thực sự được "đóng đinh" khi ông thể hiện bài "Stand by me". Bài hát lấy cảm hứng từ một bài hát phúc âm với nội dung ước hẹn cho một tình yêu bền vững, và được King thể hiện, thu âm một mình trong album "Don’t play that song". Bài hát đã được hát lại hàng trăm lần và từ lâu đã là một bài hát làm nền chính tại các đám cưới. Hiệp hội công nghiệp ghi âm Mỹ đã bầu chọn "Stand by me" là một trong 25 ca khúc hàng đầu của thế kỷ 20.
Vào tháng Ba vừa qua, Thư viện Quốc hội Mỹ đã xếp hạng bản thu âm đầu tiên của King bài hát "Stand by me" vào danh sách Đăng ký Thu âm Quốc gia và ngợi ca giọng hát sáng chói của King đã trở thành kinh điển. (Theo Vietnam+)