Hiệu quả của mô hình cánh đồng mẫu lớn:
Ghi nhận từ vụ Đông Xuân 2014-2015
Vụ Đông Xuân (ĐX) 2014-2015, toàn tỉnh xây dựng 210 cánh đồng mẫu lớn (CĐML), tăng 26 CĐML so với vụ ĐX năm trước, tổng diện tích trên 6.700 ha, thu hút trên 4.000 hộ nông dân tham gia, mang lại hiệu quả tích cực.
Lợi nhuận tăng thêm gần 61 tỉ đồng
Sản xuất theo mô hình CĐML vừa giúp nâng cao nhận thức của người dân trong việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, mật độ gieo sạ, làm thay đổi một số thói quen canh tác cũ, nhằm bảo tồn nguồn thiên địch, môi trường, cân bằng hệ sinh thái, sản xuất nông nghiệp mang tính bền vững. Qua thực hiện CĐML, giúp nông dân nhận thức đầy đủ hơn về tầm quan trọng của việc liên kết trong sản xuất, về vai trò của mối liên kết “4 nhà” (Nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp và nhà nông); nông dân có được thông tin trước khi làm ra sản phẩm; vừa giảm chi phí đầu vào, năng suất tăng cao, hiệu quả kinh tế nhìn thấy rõ rệt.
Tham quan CĐML sản xuất lúa BC15 tại xã Phước Hưng - huyện Tuy Phước.
Điều đáng ghi nhận là dù gặp không ít khó khăn bởi thời tiết bất lợi; về nhận thức, tiếp thu tiến bộ KHKT của nông dân không đồng đều, trong khi số lượng hộ nông dân tham gia ở mỗi cánh đồng khá đông, trung bình từ 250 - 300 hộ/CĐML 50 ha, nhưng ngành Nông nghiệp tỉnh đã tỏ rõ sự quyết tâm, khi số lượng và loại hình CĐML trong vụ ĐX này tăng hơn và đa dạng hơn so với vụ ĐX năm trước.
Về cây lúa, vụ ĐX 2014-2015 xây dựng được 148 CĐML, tăng 26 cánh đồng so với vụ ĐX 2013-2014, với diện tích hơn 6.349 ha, có gần 3.800 hộ tham gia. Về hình thức liên kết sản xuất lúa giống gắn với thu mua sản phẩm có 31 cánh đồng, tăng 2 cánh đồng so với cùng kỳ. Có 14 CĐML diện tích 1.014 ha áp dụng phương thức canh tác lúa cải tiến SRI do Tổ chức Phát triển Hà Lan tài trợ với hàng ngàn hộ nông dân ở các huyện Hoài Nhơn, Tuy Phước, Tây Sơn và Phù Cát tham gia.
Ngoài ra, toàn tỉnh còn xây dựng được 62 cánh đồng mẫu sản xuất lúa (diện tích nhỏ hơn 30 ha/cánh đồng) với gần 5.100 hộ tham gia; và 15 CĐML sản xuất hoa màu các loại, tăng 2 cánh đồng so kế hoạch, với diện tích hơn 403 ha, với hơn 1.500 hộ tham gia; trong đó có 1 mô hình liên kết sản xuất đậu phụng theo chuỗi gắn với bao tiêu sản phẩm đậu phụng tươi, diện tích 50 ha, có 241 hộ tại huyện Phù Cát tham gia.
Ông Lương Ngọc Anh, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Cát, cho biết: Vụ ĐX 2014 - 2015, Phù Cát phối hợp với Công ty TNHH Công nghiệp thực phẩm Tất Thắng (ở tỉnh Đắk Nông), thực hiện 3 cánh đồng lớn liên kết sản xuất theo chuỗi từ sản xuất đến bao tiêu sản phẩm, ứng dụng chế phẩm vi sinh, trên diện tích 50 ha, ở 3 xã Cát Hiệp, Cát Trinh, Cát Tài, sản xuất giống đậu phụng L14. Công ty trực tiếp ký hợp đồng với nông dân với giá sàn ngay từ đầu vụ, và tiến hành sản xuất theo một quy trình, bán đậu tươi cho nhà máy để chế biến xuất khẩu. Năng suất đậu phụng bình quân đạt hơn 40 tạ/ha, cao hơn bình quân chung của huyện 3,5 tạ/ha. Một số diện tích đạt năng suất hơn 50 tạ/ha, với giá thu mua hiện tại 10.000 đồng/kg đậu phụng tươi, mỗi hecta trồng đậu phụng cho thu nhập từ 80 đến 110 triệu đồng, sau khi trừ chi phí còn lãi khoảng 60 triệu đồng, tăng hơn gần 10 triệu đồng so với diện tích sản xuất ngoài cánh đồng lớn liên kết.
Bà Nguyễn Thị Tố Trân, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông khuyến ngư tỉnh, cho biết: Năng suất lúa các CĐML ở Bình Định trong vụ ĐX này đạt bình quân trên 75,6 tạ/ha, cao hơn ruộng ngoài mô hình 8,6 tạ/ha. Những cánh đồng liên kết sản xuất lúa giống đạt lợi nhuận gần 25 triệu đồng/ha, cao hơn ruộng ngoài mô hình 17,5 triệu đồng/ha; những cánh đồng được xây dựng với mục tiêu chuyển giao tiến bộ KHKT có lợi nhuận gần 14 triệu đồng/ha, cao hơn ruộng ngoài mô hình hơn 6 triệu đồng/ha. Với tổng diện tích CĐML vụ ĐX vừa qua, ước nông dân toàn tỉnh có lợi nhuận tăng thêm gần 61 tỉ đồng.
Đẩy mạnh chuyển giao tiến bộ KHKT, tăng cường liên kết “4 nhà”
Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho rằng: Mô hình CĐML sản xuất lúa giống đã áp dụng các tiến bộ KHKT một cách đồng bộ, hiệu quả trên một diện tích lớn, nâng cao năng suất bình quân trong toàn vùng, làm tăng chất lượng lúa, giảm giá thành sản xuất, tăng lợi nhuận cho nông dân, giúp ngành Nông nghiệp tỉnh tiến tới xây dựng vùng nguyên liệu thông qua việc tăng cường liên kết “4 nhà”, sản xuất và tiêu thụ nông sản theo hợp đồng. Hầu hết các CĐML đều đảm bảo mục tiêu chuyển giao tiến bộ KHKT đến nông dân và làm giảm được chi phí đầu vào, năng suất và lợi nhuận tăng vượt trội so với ruộng ngoài mô hình. Để kích thích phát triển CĐML, tỉnh đã hỗ trợ 30% kinh phí tập huấn, hội thảo, 70% kinh phí còn lại do địa phương và doanh nghiệp tham gia đảm nhận. Mô hình nào mang tính chất trình diễn các giống lúa, giống bắp mới, hộ nông dân tham gia sẽ được hỗ trợ kỹ thuật và giảm giá giống.
Phát huy kết quả đạt được của mô hình CĐML thực hiện trong vụ sản xuất ĐX 2014-2015, trong vụ Hè Thu 2015, toàn tỉnh thực hiện 124 CĐML; trong đó có 113 CĐML sản xuất lúa với tổng diện tích gần 4.000 ha; 11 CĐML sản xuất bắp, mì và đậu phụng có tổng diện tích gần 600 ha. Để thực hiện hiệu quả CĐML trong vụ sản xuất này, tỉnh đã chỉ đạo ngành Nông nghiệp cùng chính quyền các địa phương tăng cường cán bộ kỹ thuật và ưu tiên tạo mọi điều kiện về cơ chế chính sách, tổ chức, hỗ trợ vật tư kỹ thuật; các doanh nghiệp cần ưu tiên chuyển giao tiến bộ KHKT, cung ứng vật tư nông nghiệp như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và hỗ trợ các HTXNN tham gia tích cực vào công tác hướng dẫn nông dân tổ chức sản xuất; đồng thời làm tốt công tác môi giới, giới thiệu thu mua, bao tiêu sản phẩm của các CĐML cho nông dân.
ĐINH VĂN TOẠI