Tập trung sửa chữa, nâng cấp đê Khu Đông
Ðê Khu Ðông dài gần 50km là tuyến đê xung yếu của tỉnh, nằm trên địa bàn TP Quy Nhơn và các huyện Tuy Phước, Phù Cát. Do đưa vào khai thác sử dụng đã lâu, nhiều đoạn đê xung yếu trên hệ thống đê này đã bị xuống cấp, hư hỏng, thiếu an toàn trong mùa mưa lũ...
Hiện nay, Chi cục Thủy lợi, Đê điều và Phòng chống lụt bão (TLĐĐ - PCLB) thuộc Sở NN-PTNT - đơn vị trực tiếp quản lý đê Khu Đông - đang triển khai các biện pháp PCLB cho tuyến đê xung yếu này…
Gần 30km đê bị xuống cấp
Ông Phan Xuân Hải, Chi cục trưởng Chi cục TLĐĐ-PCLB, cho biết: “Trong nhiều năm qua, được sự quan tâm của Bộ NN-PTNT, UBND tỉnh, hàng năm, đê Khu Đông được đầu tư kinh phí khá lớn để nâng cấp, sửa chữa. Hiện nay, đã có 20km đê được gia cố bằng bê tông kiên cố, chiếm 40% tổng chiều dài toàn tuyến đê. Như vậy, trên tuyến đê này còn gần 30km đang trong tình trạng xuống cấp, cần được theo dõi, giám sát chặt chẽ trong mùa mưa lũ. Đáng chú ý là hàng chục cây số đê, các cống thoát nước, tràn xả lũ thuộc địa bàn các xã Phước Hòa, Phước Sơn, Phước Thắng, Phước Thuận (huyện Tuy Phước); xã Cát Chánh, Cát Thắng (huyện Phù Cát); phường Nhơn Bình, Nhơn Phú, Nhơn Hội (TP Quy Nhơn) bị xuống cấp nghiêm trọng từ các mùa mưa bão trước.
Một điều đáng lo khác là trên toàn tuyến đê Khu Đông hiện có hơn 1.600 ngôi nhà xây dựng sát mặt đê, xâm phạm hành lang tuyến đê, gây mất an toàn cho công trình. Dọc tuyến đê, chỉ tính riêng đoạn thuộc địa bàn các xã Phước Thuận, Phước Sơn, Phước Hòa, Phước Thắng, hiện có 1.400 hộ dân xây nhà vi phạm hành lang tuyến đê. Một số đoạn đê, sau khi được đầu tư nâng cấp, người dân đã lén lút san lấp, cơi nới mặt bằng để xây cất nhà trái phép, vi phạm chỉ giới hành lang tuyến đê, nhưng ngành chức năng tại địa phương lại thiếu các biện pháp xử lý kiên quyết. Việc xây dựng nhà ở trái phép trên hành lang tuyến đê đã dẫn đến nhiều hệ lụy. Các hộ dân tổ chức chăn nuôi gia súc, gia cầm thả rông trên thân đê làm sạt lở, gây nguy cơ vỡ đê mỗi khi có mưa lũ lớn xảy ra. Tình trạng nuôi trồng thủy sản vi phạm trong chỉ giới hành lang đê Đông cũng đã gây nhiều hệ lụy đến việc bảo vệ an toàn tuyến đê xung yếu này.
Bên cạnh đó, một vấn đề cũng đáng được quan tâm là tình trạng khai thác cát ven đê có chiều hướng gia tăng trong thời gian gần đây, gây tình trạng sạt lở đê và nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa lũ. Tình trạng khai thác cát trái phép đã xảy ra khá phổ biến trên vùng hạ lưu của sông Đại An thuộc địa bàn các xã Cát Chánh, Cát Tiến, Cát Thắng đã ảnh hưởng gây sạt lở đối với hệ thống đê Khu Đông. Tuy chính quyền các địa phương đã quyết liệt ngăn chặn song tình trạng này vẫn còn âm ỉ kéo dài…
Nâng cấp, bảo vệ an toàn tuyến đê
Hàng năm, Sở NN-PTNT đã giao cho Chi cục TLĐĐ-PCLB lên phương án, bố trí nguồn vốn để sửa chữa, nâng cấp các hạng mục công trình xung yếu trên toàn tuyến đê Đông, nhằm đảm bảo an toàn vượt lũ. Tuy nhiên, do nguồn vốn có hạn trong khi nhiều hạng mục công trình bị xuống cấp nên chủ trương của đơn vị quản lý đê là chỉ ưu tiên sửa chữa các hạng mục xung yếu, các đoạn đê, tràn, cống tiêu thoát nước, cửa tràn bị xuống cấp nặng.
Ông Phan Xuân Hải cho biết: “Năm nay, số vốn được Bộ NN-PTNT và UBND tỉnh bố trí để sửa chữa, nâng cấp tuyến đê Khu Đông là 5,5 tỉ đồng, trong đó, nguồn hỗ trợ của Trung ương 4 tỉ đồng, vốn của tỉnh 1,5 tỉ đồng. Với nguồn kinh phí trên, hiện nay, Chi cục đang triển khai việc sửa chữa, nâng cấp các hạng mục xung yếu trên toàn tuyến đê, như sửa chữa cống thoát nước số 4 và cống thoát nước số 5 trên địa bàn thôn Lạc Điền thuộc xã Phước Thắng, kinh phí sửa chữa 2,644 tỉ đồng; cống Lão Đông thuộc xã Cát Chánh, kinh phí 960 triệu đồng; sửa chữa thường xuyên các hạng mục nhỏ trên toàn tuyến đê…
Bên cạnh đó, hiện đê Khu Đông được Ngân hàng Thế giới hỗ trợ kinh phí để kiên cố hóa nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu ngày càng diễn ra khốc liệt. Hiện Chi cục TLĐĐ-PCLB tỉnh đang phối hợp với Ban Quản lý Dự án thủy lợi và chính quyền các địa phương xúc tiến triển khai nâng cấp, sửa chữa kiên cố 20 km đê từ xã Phước Hòa (huyện Tuy Phước) đến phường Nhơn Bình (TP Quy Nhơn), tổng nguồn kinh phí 304 tỉ đồng, thời gian triển khai từ 2013 - 2015. Song song với việc nâng cấp đê, dự án còn hỗ trợ kinh phí để trồng rừng ngập mặn, bảo vệ an toàn bền vững cho toàn tuyến đê. Trong năm nay, đơn vị thi công sẽ triển khai đúc bê tông 12km đê từ phường Nhơn Bình đến xã Phước Thuận, trong đó, đoạn từ Cầu Đôi đến Chợ Góc có bề mặt 6,5m, các đoạn còn lại 5m, kết hợp đường giao thông nông thôn...
Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án, UBND tỉnh cũng đã yêu cầu Sở NN-PTNT, UBND TP Quy Nhơn và huyện Tuy Phước khẩn trương thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, bố trí nguồn vốn đối ứng để triển khai việc đúc bê tông trong tháng 8.2013.
NGUYỄN HÂN