Sẽ bãi bỏ hàng chục khoản phí và lệ phí
Dự thảo Luật phí và lệ phí được Chính phủ trình ra Quốc hội hôm 26.5 nhằm thay thế Pháp lệnh phí và lệ phí đã loại 18 khoản phí khỏi danh mục thu phí cùng với 12 khoản lệ phí khác.
Danh mục phí và lệ phí hiện hành gồm 73 loại phí và 42 loại lệ phí. Trong thời kỳ đầu thực hiện chủ trương xã hội hóa dịch vụ công, trong danh mục này, cơ bản các loại dịch vụ đều do cơ quan nhà nước cung cấp, vi dụ như học phí và viện phí, trong khi hai loại phí này cần chuyển sang giá dịch vụ. Bên cạnh đó hàng loạt loại phí khác cũng cần phải bãi bỏ.
Theo đề xuất của Chính phủ trình Quốc hội, cần loại khỏi danh mục thu phí 18 khoản phí, như phí bảo vệ nguồn lợi thủy sản, phí giám định hàng hóa xuất nhập khẩu, phí an ninh, trật tự, phí chứng nhận xuất xứ hàng hóa...
Ngoài ra năm khoản phí khác sẽ chuyển sang thực hiện theo cơ chế giá, nhằm thu hút đầu tư cung cấp dịch vụ như viện phí, học phí…
Với 18 khoản phí đề nghị bãi bỏ (trong pháp lệnh hiện hành quy định chi tiết thành 41 khoản) Chính phủ cho rằng vẫn không tác động đến số thu ngân sách vì hiện các loại này chưa thu hoặc đã chuyển sang giá dịch vụ.
Tuy nhiên, Chính phủ đề nghị bổ sung 15 khoản phí khác, như phí công chứng, phí bay qua vùng trời… Thực tế có khoản phí đã thu theo các quy định chuyên ngành nay sẽ được bổ sung vào dự thảo luật.
Đối với lệ phí, hiện có 42 loại lệ phí được chia thành 5 nhóm nhưng quy định chi tiết thành 130 khoản lệ phí. Thậm chí một số dịch vụ công do cùng cơ quan cung cấp nhưng quy định thu thành hai khoản, chẳng hạn phí thẩm định bù đắp chi phí cho việc thẩm định và lệ phí cấp giấy phép thẩm định…
Chính phủ quyết định rà soát, loại ra khỏi danh mục lệ phí 12 khoản chưa thu hoặc dừng thu, ví dụ như lệ phí cấp giấy phép hạn ngạch xuất khẩu, lệ phí cấp giấy phép lắp đặt công trình ngầm… Như vậy, chỉ cần bãi bỏ 12 khoản lệ phí thì thực chất sẽ bãi bỏ được 68 khoản lệ phí quy định chi tiết, trong đó có 60 khoản lệ phí cấp phép hoạt động gắn liền với khâu thẩm định cấp giấy phép.
Tuy nhiên, có chín khoản lệ phí khác sẽ được bổ sung như lệ phí cấp giấy phép quy hoạch…
Như vậy, sau khi rà soát, dự thảo Luật phí và lệ phí bao gồm 51 khoản phí và 39 khoản lệ phí.
Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội khi thẩm định dự luật cơ bản nhất trí việc bãi bỏ, chuyển sang cơ chế giá và bổ sung một số khoản phí, lệ phí như tờ trình của Chính phủ. Tuy nhiên, qua giám sát thực tế lại cho thấy danh mục phí và lệ phí quy định trong dự luật chưa đầy đủ, chưa toàn diện, chỉ quy định theo nhóm, loại phí và lệ phí.
Để tránh lạm thu, Chính phủ cần nghiên cứu, bổ sung vào dự luật quy định chi tiết các khoản phí và lệ phí, phân loại theo nhóm ngành cụ thể.
Một số khoản phí, lệ phí cụ thể như học phí, viện phí sẽ chuyển sang cơ chế giá. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực tác động mạnh đến đời sống của mọi người dân nên Chính phủ cần báo cáo rõ với Quốc hội về lộ trình, cơ chế quản lý và tác động xã hội đến khoản thu này.
Đối với lệ phí môn bài chuyển từ thuế môn bài sang là đúng với tinh thần thu.
Nhưng trường hợp lệ phí trước bạ thì Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng lệ phí trước bạ vẫn tiếp tục thu. Tuy nhiên, hiện nay cơ chế thu lệ phí trước bạ đối với ô tô chở người dưới 10 chỗ ngồi và xe gắn máy được quy định mức thu theo tỉ lệ khác nhau giữa các địa phương, dẫn đến thiếu thống nhất về mức thu, chưa bình đẳng. Do vậy, cần quy định tỉ lệ thu về một mức đối với từng loại tài sản để đảm bảo tính thống nhất, hợp lý.
Nếu được thông qua thì Luật phí và lệ phí sẽ được áp dụng từ ngày 1.1.2017.
Hàng năm, nguồn thu từ phí và lệ phí đóng góp cho ngân sách chiếm khoảng 3,99% tổng thu ngân sách nhà nước. Con số này năm 2014 là 33.271 tỉ đồng.
Theo Ngọc Lan (thesaigontimes.vn)