Sẽ bổ sung các quy định tăng tính khả thi, kỷ luật tài chính
Sáng nay (2.6), Quốc hội đã nghe báo cáo giải trình, tiếp thu và thảo luận về dự án Luật Ngân sách nhà nước (NSNN) sửa đổi.
Đáng chú ý trong báo cáo là có ý kiến đại biểu (ĐB) đề nghị hàng năm Quốc hội ban hành luật ngân sách thường niên thay vì ban hành nghị quyết về dự toán NSNN để có hiệu lực cao hơn vì luật có quy định về chế tài. Tuy nhiên, theo ông Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách, quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là việc ban hành Nghị quyết sẽ mang tính kịp thời, thủ tục đơn giản hơn so với ban hành luật, đáp ứng yêu cầu quản lý và điều hành nền kinh tế. Hình thức văn bản là nghị quyết về dự toán NSNN và Nghị quyết về phân bổ ngân sách trung ương hàng năm cũng không làm thay đổi nội dung các vấn đề mà Quốc hội quyết định. Vì vậy, báo cáo giải trình, tiếp thu đề nghị Quốc hội được cho giữ như quy định hiện nay. Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan liên quan khi dự thảo Nghị quyết về NSNN hàng năm sẽ nghiên cứu bổ sung các quy định cụ thể tăng tính khả thi, kỷ luật tài chính nhằm bảo đảm thực hiện nghiêm các nghị quyết của Quốc hội về NSNN.
Theo ĐB Trương Thị Huệ (Thái Nguyên), theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, kỷ cương, kỷ luật ngân sách hiện nay không nghiêm khi tình trạng các đơn vị sử dụng ngân sách chi tiêu lãng phí không giảm. Do đó, ĐB Trương Thị Huệ đề nghị Luật NSNN sửa đổi lần này cần phải có các điều khoản khắc phục. Trong đó, nội dung quan trọng nhất là khoán chi. Có như vậy mới khắc phục phần nào tình trạng lãng phí hiện nay.
Một điểm khác cũng được nhiều ĐB quan tâm nhằm giảm thiểu việc việc chi tiêu, sử dụng ngân sách không hợp lý là vấn đề công khai, mịnh bạch và hoạt động giám sát. Các ĐB Thân Đức Nam (Đà Nẵng), Khúc Thị Duyền (Thái Bình) đều nhất trí với các quy định của dự luật trong việc yêu cầu các đơn vị sử dụng công khai ngân sách, quyết toán thực hiện. ĐB Thân Đức Nam, đề nghị cần có bổ sung đơn vị sử dụng cần có báo cáo thuyết minh trong sử dụng ngân sách, cũng như thực hiện các yêu cầu của Kiểm toán Nhà nước. ĐB Khúc Thị Duyền thì đề nghị các quỹ có nguồn gốc ngân sách hay đóng góp của nhân dân đều phải công khai. Hàng năm các quỹ này chịu sự giám sát các co quan có thẩm quyền và phải báo cáo thu chi. Riêng các đơn vị có thu quỹ cao, lớn thì hàng năm cũng phải báo cáo Quốc hội. Những quy định này sẽ tránh việc quỹ lập nhiều, huy động lớn nhưng công khai rất hạn chế như hiện nay.
Các ĐB Trần Du Lịch (TPHCM), Ngô Văn Minh (Quảng Nam), Nguyễn Văn Phúc (Hà Tĩnh) đều cho rằng, Quốc hội có thực quyền và là cơ quan quyền lực cao nhất hay không phụ thuộc vào điểm quan trọng nhất là ngân sách trong việc dự toán và phân bổ. Theo ĐB Trần Du Lịch, Quốc hội cần phải là cơ quan đặt ra các yêu cầu về thu, chi chứ không thể ủy quyền cho Chính phủ. Trên cơ sở đó, Quốc hội họp 2 kỳ để bàn về việc đó. ĐB Ngô Văn Minh, cũng cho rằng, để khắc phục tính hình thức, đảm bảo thực quyền, tăng kỷ cương ngân sách thì việc dự toán ngân sách phải được thảo luận cho ý kiến tại hội nghị ĐB Quốc hội chuyên trách trước kỳ họp cuối năm. Bên cạnh đó là Quốc hội xem xét việc thực hiện dự toán năm trước vào giữa năm hoặc đầu năm sau để điều chỉnh, xem xét việc thực hiện đến đâu.
Chất thải rắn tăng mạnh cả về số lượng và mức độ độc hại
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang vừa có Báo cáo về công tác bảo vệ môi trường gửi đến các vị đại biểu Quốc hội.
Theo Báo cáo, chất lượng môi trường không khí ở Việt Nam năm 2014 “nhìn chung còn tốt”, chỉ bị ô nhiễm cục bộ tại một số khu vực đô thị, khu vực tập trung các hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng và gần các khu công nghiệp. Chất lượng nước mặt tại các lưu vực sông chính còn tương đối tốt ở khu vực thượng nguồn, miền núi, vùng sâu, vùng xa. Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm nước mặt tại các ao, hồ, kênh, rạch trong nội thành, nội thị chưa có chuyển biến tích cực, đặc biệt tại một số đô thị lớn. Phần lớn thông số ô nhiễm hữu cơ đều vượt giới hạn tối đa cho phép đối với nguồn nước sử dụng cho mục đích tưới tiêu và các mục đích tương đương khác. Chất lượng môi trường đất cũng được nhận định là “tương đối tốt”.
Đáng lưu ý, lượng chất thải rắn trên phạm vi toàn quốc phát sinh ngày càng tăng với tốc độ gia tăng khoảng 10% mỗi năm và còn tiếp tục gia tăng mạnh trong thời gian tới cả về lượng và mức độ độc hại. Cụ thể, lượng phát sinh chất thải rắn sinh hoạt đô thị trên cả nước trong năm 2014 vào khoảng 30.000 tấn/ngày, trong đó tỷ lệ chất thải rắn hữu cơ chiếm tỉ lệ cao (khoảng 54% - 77%), chất thải có thể tái chế (thành phần nhựa và kim loại) chiếm khoảng 8% - 18%. Tỷ lệ thu gom chất thải rắn đô thị hiện nay đạt khoảng 83% - 85%.
Người đứng đầu ngành Tài nguyên và Môi trường nhận định, trong chỉ đạo, điều hành, tư tưởng “ưu tiên cho tăng trưởng kinh tế, xem nhẹ yêu cầu bảo vệ môi trường” còn phổ biến ở nhiều cấp ủy đảng và chính quyền. Ý thức về bảo vệ môi trường vẫn chưa trở thành thói quen, nếp sống của một bộ phận dân cư; các hộ sản xuất kinh doanh, nhất là các hộ sản xuất kinh doanh thuộc các làng nghề. Các thói quen xấu gây ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng như: vứt rác, chất thải, xác súc vật bừa bãi ở nơi công cộng, nguồn nước... chưa được loại bỏ, thậm chí một số nơi còn phổ biến. Việc thực thi trách nhiệm công vụ về bảo vệ môi trường của nhiều cán bộ các cấp ở trung ương cũng như địa phương trong điều hành, chỉ đạo và thực hiện công việc còn chưa tốt.
Tuy nhiên, một số vị đại biểu Quốc hội sau khi nghiên cứu Báo cáo này đã cho rằng, Báo cáo vẫn chưa nêu rõ địa chỉ trách nhiệm, chưa thẳng thắn nêu tên những đơn vị, bộ ngành chưa làm tốt công tác bảo vệ môi trường.
Theo Hà My - Anh Phương (SGGP)