Phát triển nuôi trồng thủy sản áp dụng công nghệ cao gắn với bảo vệ môi trường: Giải pháp đảm bảo hiệu quả kinh tế và môi trường
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, các ngành chức năng của tỉnh đã và đang phối hợp với chính quyền các địa phương triển khai nhiều biện pháp nhằm phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) áp dụng công nghệ cao (CNC) gắn với bảo vệ môi trường sinh thái (BVMTST). PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT, quanh vấn đề này.
Hàng năm, nông dân các huyện Phù Mỹ, Phù Cát, Hoài Nhơn... đã đưa vào sử dụng 2.340 ha mặt nước để nuôi tôm thẻ chân trắng, nuôi tôm sú. Trên lĩnh vực nuôi tôm, đáng chú ý là đã có một doanh nghiệp (DN) đầu tư nuôi tôm thương phẩm áp dụng CNC trên diện tích khoảng 4 ha tại xã Cát Hải (Phù Cát). Ngoài ra, nhiều tổ chức, cá nhân cũng đã tận dụng mặt nước tại các hồ chứa nước để nuôi cá nước ngọt, mang lại thu nhập khá.
- Xin ông cho biết về thực trạng hoạt động NTTS ở tỉnh ta?
+ Thực tế cho thấy, nghề NTTS ở tỉnh ta đã có đóng góp quan trọng, góp phần nâng cao thu nhập, giải quyết việc làm cho một bộ phận lao động ở khu vực nông thôn. Tuy vậy, nghề NTTS ở tỉnh ta cũng còn nhiều hạn chế.
Điều dễ nhận thấy là diện tích mặt nước sử dụng NTTS phân tán và nhỏ lẻ; cơ sở hạ tầng tại các vùng nuôi chưa được đầu tư đúng mức. Tại nhiều địa phương, hệ thống thủy lợi được sử dụng chung cho sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản - chủ yếu là nuôi tôm, nên môi trường nước bị ô nhiễm trầm trọng. Người nuôi tôm thường thải trực tiếp nước thải và chất thải trong các ao hồ ra môi trường, khiến cho môi trường sinh thái bị ô nhiễm nặng hơn, làm cho dịch bệnh tôm nuôi phát sinh và lây lan trên diện rộng. Nhiều hộ nuôi tôm chưa tuân thủ việc kiểm dịch tôm giống trước khi thả nuôi; đầu tư chăm sóc tôm nuôi thiếu chu đáo, nên năng suất tôm đạt thấp.
Hơn nữa, ở tỉnh ta chưa có DN nào gắn kết với người dân xây dựng chuỗi sản xuất NTTS và tiêu thụ sản phẩm, nên đầu ra và giá sản phẩm thường không ổn định, thu nhập của người nuôi tôm không cao. Do vậy, giá trị sản xuất NTTS cũng chưa đạt được hiệu quả như mong muốn.
- Việc quy hoạch các vùng NTTS áp dụng CNC, gắn với BVMTST đã thực hiện đến đâu, thưa ông?
+ Định hướng của tỉnh là phát triển nghề NTTS theo hướng bền vững gắn với BVMTST, trong đó chú trọng quy hoạch các vùng nuôi tôm áp dụng CNC, thu hút các tổ chức, cá nhân có năng lực về tài chính và công nghệ vào đầu tư. Đây cũng là một trong những giải pháp quan trọng để tái cơ cấu lĩnh vực khai thác và NTTS, góp phần thực hiện thành công tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.
Nhằm thực hiện mục tiêu nói trên, Sở NN&PTNT đã kiểm tra tất cả các vùng NTTS trên địa bàn tỉnh, tham mưu UBND tỉnh quy hoạch một số vùng nuôi tôm áp dụng CNC. Đến nay, tỉnh đã quy hoạch vùng nuôi tôm áp dụng CNC tại xã Mỹ Thành (Phù Mỹ), diện tích 460 ha, và tại xã Cát Thành (Phù Cát), diện tích 150 ha.
Bên cạnh đó, tỉnh chủ trương mở rộng khu sản xuất tôm giống thủy sản CNC của Tập đoàn Việt Úc, diện tích 10 ha trên địa bàn huyện Phù Mỹ, đồng thời hình thành chuỗi sản xuất tôm giống CNC giữa tập đoàn nói trên với các hộ NTTS tại Phù Mỹ và Phù Cát. Ngoài ra, tỉnh ta còn phối hợp với Tập đoàn Việt Úc triển khai sản xuất cá rô phi giống chất lượng cao tại xã Bình Thành (Tây Sơn) để cung cấp cho người dân thả nuôi trên các hồ chứa. Riêng khu vực nuôi tôm tại xã Cát Hải (Phù Cát), tỉnh khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho Công ty TNHH Nuôi trồng, chế biến thủy sản (CBTS) xanh (TP Quy Nhơn) tiếp tục duy trì và phát triển nuôi tôm áp dụng CNC trên diện tích mà DN đang sử dụng.
Việc khuyến khích, thu hút các tổ chức, cá nhân đầu tư nuôi tôm, xây dựng nhà máy CBTS tại các khu nuôi tôm CNC đã quy hoạch cũng được triển khai. Đáng chú ý là Công ty cổ phần Thủy sản Việt Úc (thuộc Tập đoàn Việt Úc) đã xin đầu tư xây dựng dự án (DA) nuôi trồng, sản xuất, chế biến, kinh doanh tôm thương phẩm siêu thâm canh CNC trong nhà kính tại xã Mỹ Thành với diện tích khoảng 300 ha. Ngày 29.5, UBND tỉnh đã chấp thuận cho DN triển khai thực hiện DA. Ngoài ra, Tập đoàn Hokugan (Nhật Bản) cũng đã đến tỉnh ta tìm hiểu và xúc tiến đầu tư xây dựng nhà máy CBTS; Công ty cổ phần Thủy sản Bình Định liên doanh với 1 DN ở Khánh Hòa cũng đang xúc tiến xây dựng nhà máy CBTS tại các vùng đã quy hoạch.
- Vậy ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ triển khai những giải pháp gì nhằm thực hiện có hiệu quả quy hoạch các vùng NTTS áp dụng CNC, gắn với BVMTST?
+ Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở NN&PTNT tiếp tục giới thiệu, phổ biến quy hoạch và triển khai quy hoạch chi tiết tại các vùng đã được tỉnh quy hoạch nuôi tôm áp dụng CNC. Phối hợp với Sở TN&MT, chính quyền huyện Phù Mỹ xác định phân khu chức năng của DA nuôi trồng, sản xuất, chế biến, kinh doanh tôm thương phẩm siêu thâm canh CNC trong nhà kính tại xã Mỹ Thành của Công ty cổ phần Thủy sản Việt Úc cho phù hợp, để giao cho DN thực hiện DA. Trước mắt, giao cho nhà đầu tư 100 ha để xây dựng khu nuôi tôm CNC, khi nhà đầu tư mở rộng quy mô sản xuất và xây dựng nhà máy chế biến thì sẽ giao tiếp 200 ha đất còn lại.
Sở NN&PTNT đã xây dựng và trình UBND tỉnh tiêu chí nuôi tôm CNC tại vùng đã quy hoạch, nhằm thu hút các DN có năng lực tài chính và công nghệ hiện đại vào đầu tư, đảm bảo hiệu quả kinh tế và môi trường sinh thái. Sở cũng đang đề xuất, kiến nghị tỉnh triển khai một số chính sách của Trung ương và của tỉnh liên quan đến lĩnh vực đầu tư phát triển nghề NTTS, trong đó có việc đầu tư cơ sở hạ tầng các vùng nuôi và hoạt động sản xuất giống thủy sản. Mặt khác, xây dựng chuỗi sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm tại các vùng đã quy hoạch.
- Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)