Tăng thuế xuất khẩu mì lát: Quá đột ngột, doanh nghiệp không kịp trở tay
Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 63/2015/TT-BTC sửa đổi mức thuế suất thuế xuất khẩu đối với mặt hàng mì lát (nhóm 0714) từ 0% lên 5% (có hiệu lực từ ngày 20.6.2015). Nhiều doanh nghiệp (DN) trong tỉnh chuyên thu mua và xuất khẩu (XK) mì lát lo lắng khi tiếp nhận thông tin này.
Bộ Tài chính cho rằng, việc tăng thuế XK mì lát - nguyên liệu chủ yếu để sản xuất cồn ethanol - đã được cân nhắc từ đầu tháng 3.2015 dựa trên những kiến nghị của Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam, nhằm hỗ trợ, đảm bảo nguồn nguyên liệu cho sản xuất cồn ethanol - nguyên liệu chính để pha chế xăng sinh học (E5, E10).
Xuất khẩu mì lát qua Cảng Quy Nhơn. Ảnh: VĂN LƯU
Tăng 5% thuế xuất khẩu
Theo tính toán, tổng diện tích canh tác mì cả nước khoảng 450 ngàn ha, sản lượng thu được 9,5 triệu tấn củ tươi, chế biến được khoảng 3 triệu tấn mì khô để dùng làm thức ăn chăn nuôi, XK sang Trung Quốc và làm nguyên liệu cho sản xuất cồn.
Hoạt động XK mì lát tăng trưởng mạnh cả về sản lượng và giá trị. Hiện giá thu mua mặt hàng mì lát khô khoảng 4,3 triệu đồng/tấn; giá XK trung bình trong 2 năm 2013 và 2014 là khoảng 227,5 USD/tấn, tương đương 4,86 triệu đồng/tấn. Khi tăng thuế 5% DN thu mua và xuất khẩu mì lát vẫn có lãi khoảng 324 ngàn đồng/tấn. Bởi vậy, việc điều chỉnh thuế suất thuế XK mì lát là hoàn toàn phù hợp với quy định về khung thuế suất thuế XK...
Theo Sở Công Thương, việc Bộ Tài chính điều chỉnh mức thuế suất XK mì lát nhằm hạn chế XK sản phẩm thô, tăng giá trị sản xuất nội địa là cần thiết. Tuy nhiện, việc áp dụng mức thuế 5% đối với mặt hàng nói trên trong tháng 6.2015 là quá đột ngột khi vụ mì cũ vẫn chưa kết thúc, các DN vẫn còn một lượng sản phẩm tồn kho lớn. Với mức thuế suất XK mặt hàng này được áp dụng, hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) của các DN sẽ gặp khó khăn.
Doanh nghiệp lo sốt vó
Trái với phân tích và lập luận của Bộ Tài chính, nhiều DN chuyên thu mua và XK mì lát cho rằng, Bộ Tài chính khẳng định tăng thuế XK mì lát 5% mà DN vẫn có lãi là thiếu thực tế.
Trong đơn kiến nghị về việc không áp thuế XK đối với mặt hàng mì lát gửi các bộ ngành Trung ương, ông Trần Vĩnh Long, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Hoàng Long (tại TP Quy Nhơn) cho rằng, cách tính toán về lợi nhuận thu được từ việc XK mì lát của Bộ Tài chính là bất hợp lý, vì Bộ chưa tính phần hao hụt của mặt hàng này (từ 5-7%) và chi phí các DN phải bỏ ra, như: Tiền thuê kho bãi, trả lãi suất ngân hàng, tiền mua thuốc khử trùng, kiểm dịch, xếp dỡ, vận chuyển... khoảng 557 ngàn đồng/tấn. Do vậy, nhiều năm qua, có không ít DN trong tỉnh chỉ thu đủ bù chi hoặc bị thua lỗ do chi phí đầu vào quá cao. Các khoản chi phí đầu vào đối với mặt hàng mì lát đều là những khoản bắt buộc, không thể cắt xén, nên khi áp dụng tăng thuế XK mặt hàng này lên 5%, đồng nghĩa với việc tăng thêm chi phí đầu vào, trong khi đó giá bán sản phẩm không tăng, chắc chắn hoạt động SXKD mặt hàng này sẽ gặp nhiều khó khăn.
Tăng giá bán sản phẩm là điều không thể, bởi đối tác (chủ yếu là các DN Trung Quốc) không đồng ý, nếu không bán sản phẩm cho họ thì họ sẽ mua sản phẩm của các nước khác trong khu vực. Vì vậy, các DN chuyên thu mua và XK mì lát trong nước nói chung, trong tỉnh nói riêng sẽ khó có thể cạnh tranh được với các DN kinh doanh sản phẩm cùng loại trong khu vực.
Bà Nguyễn Thị Xuân Ngọc, Giám đốc Công ty TMHH TM Thành Tâm (tại TP Quy Nhơn), cho biết: Mức thuế XK mì lát tăng lên 5%, tương đương với 250 đồng/kg, cộng với chi phí đầu vào trên 500 ngàn đồng/tấn, chắc chắn hoạt động SXKD của DN sẽ bị thua lỗ. Nhiệm vụ cấp bách của DN chúng tôi hiện nay là phải tìm cách giải quyết 50.000 tấn mì lát đang tồn kho. Nhưng đây là phần việc vô cùng khó, bởi các đối tác đã mua đủ sản phẩm. Nếu đến thời điểm quy định thuế XK mì lát tăng lên 5% có hiệu lực thi hành mà không tiêu thụ hết sản lượng tồn kho, ước tính DN chúng tôi sẽ bị thua lỗ 12 tỉ đồng. Vụ mì tới, chúng tôi chỉ còn cách giảm giá thu mua mì lát trong dân, để hạn chế chi phí đầu vào, tránh tình trạng thua lỗ.
Kiến nghị lùi thời hạn áp thuế
“ Việc tăng thuế suất thuế XK với mặt hàng này chắc chắn sẽ gây khó khăn cho DN do các đối tác đã chốt giá XK; hoạt động sản xuất của nông dân ít nhiều cũng bị tác động, bởi các DN sẽ tìm cách hạn chế chi phí đầu vào, trong đó có việc giảm giá thu mua sản phẩm của nông dân”
Ông NGUYỄN VĂN TUYỂN, Trưởng phòng Quản lý xuất nhập khẩu (Sở Công Thương)
Nhiều DN chuyên thu mua và XK mì lát khác trong tỉnh cũng đều cho rằng, việc tăng thuế XK mặt hàng này từ 0% lên 5% sẽ đẩy các DN vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Một số DN đã có văn bản đề nghị các cấp, các ngành xem xét lại việc điều chỉnh mức thuế suất thuế XK đối với mặt hàng mì lát.
Ông Nguyễn Văn Tuyển, Trưởng phòng Quản lý xuất nhập khẩu (Sở Công Thương) cho biết: Tỉnh ta có khoảng 11 DN chuyên thu mua và XK mặt hàng mì lát với sản lượng hàng năm khoảng 800 ngàn tấn. Riêng vụ mì 2014-2015, các DN đã thu mua gần 1 triệu tấn. 5 tháng đầu năm 2015, các DN đã XK 815.700 tấn và còn tồn kho khoảng 163.300 tấn. Việc tăng thuế suất thuế XK với mặt hàng này chắc chắn sẽ gây khó khăn cho DN do các đối tác đã chốt giá XK; hoạt động sản xuất của nông dân ít nhiều cũng bị tác động, bởi các DN sẽ tìm cách hạn chế chi phí đầu vào, trong đó có việc giảm giá thu mua sản phẩm của nông dân. Sở Công Thương cũng đã nắm bắt tâm tư nguyện vọng của các DN thu mua và XK mì lát trên địa bàn tỉnh, trên cơ sở đó Sở đã có văn bản đề xuất UBND tỉnh kiến nghị Bộ Tài chính xem xét lùi thời gian áp dụng mức thuế suất thuế XK 5% đối với mặt hàng mì lát từ vụ mì 2015-2016 (dự kiến bắt đầu từ thời điểm thu hoạch mì vào khoảng tháng 10.2015), nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các DN giải quyết khó khăn, nhất là đối với lượng hàng đang còn tồn kho.
PHẠM TIẾN SỸ