Chuyện về “ông bầu Lộc”
Nghệ sĩ Hoàng Lộc (tên thật là Võ Hoàng Lộc, sinh năm 1958, tại thôn Bả Canh, phường Đập Đá, thị xã An Nhơn) là một trong số ít nghệ nhân của An Nhơn được UBND tỉnh đề nghị Bộ VH-TT&DL xét tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú lần thứ nhất, năm 2015.
Tiếp chúng tôi trong căn nhà nhỏ tại thị trấn Bình Dương, huyện Phù Mỹ (quê vợ), nghệ sĩ Hoàng Lộc khiêm tốn: “Tôi chỉ là một nghệ sĩ vườn thôi cô ạ! Mê võ rồi thành ra yêu tuồng. Hơn 40 năm gắn bó với ánh đèn sân khấu âu cũng là một cái duyên của sự tình cờ. Giờ già rồi, chỉ mong tìm được lớp kế cận để truyền dạy và giữ gìn vốn quý của dân tộc mà sao “chua” quá!”. Câu chuyện về “ông bầu Lộc” tâm huyết với nghề bắt đầu từ ánh nhìn xa xăm và những lời trăn trở như thế!
Nghệ sĩ Hoàng Lộc thể hiện xuất sắc vai Tiết Đinh San (Đường Chinh Tây)
Mê võ, yêu tuồng
Thời ấy, tại vùng quê Bả Canh, Đập Đá (thị xã An Nhơn), có gánh hát bội Gốc Mít của danh ca Thu An diễn suốt ngày đêm. Mỗi lần học võ về, đi ngang qua, nghe tiếng trống chầu rộn rã, cậu bé 13 tuổi- Hoàng Lộc đều dừng chân ghé lại xem gánh hát biểu diễn. Biết Hoàng Lộc rành võ nghệ, danh ca Thu An gợi ý anh đầu quân vào gánh hát. Bởi theo bà, người biết võ thì con đường đi theo nghề hát bội nhiều thuận lợi, đặc biệt đóng các vai kép võ, kép rằn, kép xéo... Với vai Sầm Hưng trong vở Phạm Công- Cúc Hoa, Hoàng Lộc chính thức gia nhập gánh hát năm 1977.
Nếu Võ Đình Chi và Thu An là người thầy đầu tiên phát hiện tố chất “tuồng” và truyền dạy cho Hoàng Lộc những bài vỡ lòng đầu tiên, thì Võ Sỹ Thừa, NSƯT Hoàng Chinh là những người thầy ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến sự nghiệp hát bội của anh. Ngay cả dáng đi, điệu cười, cách chỉ tay, thần thái, ánh mắt “biết nói” của anh cũng hệt NSƯT Hoàng Chinh. Nghệ sĩ Hoàng Lộc tâm sự: “Bởi mộ thầy Hoàng Chinh ngay từ nhỏ nên tôi cố gắng khắc ghi, vận dụng sao cho thành thục, nhuần nhuyễn những “món nghề” của thầy”.
Nhờ hội tụ đủ “nhất sắc, nhì thinh, tam hình, tứ bộ” mà “đất diễn” của Hoàng Lộc khá rộng. Anh có thể đảm nhiệm vai kép võ, kép văn, tướng, lão, nịnh, hề... và ở vai diễn nào anh cũng dành nhiều thời gian đầu tư suy nghĩ, tập luyện để lột tả tính cách, tâm trạng nhân vật. Nghệ sĩ Hoàng Lộc được khán giả, người trong nghề biết đến với những vai diễn nổi tiếng như Tiết Đinh San (Đường Chinh Tây), Cao Hoài Đức (Đào Tam Xuân loạn trào), Tạ Kim Hùng (Tam Nữ Đồ Vương), Cáp Tô Văn (Đường Chinh Đông), Trương Phi (Phục Hoa Dung Lộ), Tố Đạt (Tố Đạt phục thù)...
Nói về tài năng và tâm huyết của nghệ sĩ Hoàng Lộc, NSƯT Nguyễn Gia Thiện, Phó Giám đốc phụ trách Nhà hát tuồng Đào Tấn nhận xét: “Tôi đánh giá cao về tài năng và tâm huyết của nghệ sĩ Hoàng Lộc. Có thể khẳng định, Hoàng Lộc là một trong những gương mặt sáng giá của sân khấu tuồng không chuyên và nghệ thuật tuồng tỉnh nhà nói chung”.
Nghệ sĩ Hoàng Lộc đang chăm sóc cây cảnh ở vườn nhà.
Một đời tâm huyết
Hiện gia đình vợ chồng nghệ sĩ Hoàng Lộc - Bạch Mai và 3 người con trai đang sống hạnh phúc tại thị trấn Bình Dương, huyện Phù Mỹ. Người nghệ sĩ 57 tuổi đời, hơn 40 tuổi nghề này vẫn say mê trên con đường ca hát của mình. Ngày chạy chợ để trang trải cuộc sống, đêm đi hát, phục vụ lễ hội, đình đám hoặc theo nhu cầu của khán giả địa phương. Thi thoảng, anh vẫn ghé thăm quê nhà An Nhơn và sẵn sàng đi lưu diễn trong, ngoài tỉnh.
Những thành tích tiêu biểu nghệ sĩ Hoàng Lộc đạt được: 1 HCV, 1 HCB tại Liên hoan Sân khấu tuồng không chuyên toàn quốc năm 2000, 2006; giải Xuất sắc tại Liên hoan Sân khấu tuồng không chuyên Bình Định năm 2005, 2011 và nhiều giấy khen, giải thưởng có giá trị do Sở VH-TT&DL, Nhà hát tuồng Đào Tấn tặng.
Bên cạnh là một nghệ sĩ tài năng, giàu tâm huyết, Hoàng Lộc còn biết đến là một người thầy mẫu mực, một “ông bầu” trách nhiệm, một “nhạc trưởng” chèo chống, đưa Đoàn tuồng An Nhơn 1 vượt qua những giai đoạn khó khăn để tồn tại. Nhiều học trò tâm đắc của anh có thể kể đến như Nguyễn Văn Hùng (huyện Phù Mỹ), Hà Văn Sỹ, Nguyễn Thị Sen (thị xã An Nhơn)...
Anh Nguyễn Văn Hùng (40 tuổi, ở xã Mỹ Hòa) chia sẻ: “Thầy Hoàng Lộc không chỉ tận tâm truyền dạy cho tôi những bài học quý về hát bội mà còn dạy cho tôi nhiều bài học về cách làm người. Cuộc đời luôn có những chặng gấp khúc, gập ghềnh, đầy ắp những khó khăn, thách thức và gian nan. Nhưng điều quan trọng là ta phải biết vững chí, bền gan để vượt qua. Quả ngọt chính từ những “chùm rễ đắng” mà ra”.
Nói về nghề, nghệ sĩ Hoàng Lộc cho hay: “Hiện nay, lớp trẻ ít mê tuồng không phải vì tuồng không đủ sức hấp dẫn. Mà bởi sự chi phối nặng nề của thời buổi kinh tế thị trường. Họ chạy theo nợ cơm áo gạo tiền thì còn thời gian đâu mà chú tâm hát hò? Về phần tôi, tôi chỉ mong sao ngày càng có nhiều bạn trẻ mộ tuồng, yêu tuồng và ham thích học hỏi, tôi sẵn sàng dìu dắt và chia sẻ kinh nghiệm”.
KIM CƯƠNG