Quốc hội thông qua 4 đạo luật
Sáng 25.6, Quốc hội biểu quyết thông qua 4 đạo luật, gồm: Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi); Luật An toàn, vệ sinh lao động; Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.
Về Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi), theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển, nội dung chi ngân sách đã có những điểm tiếp thu sửa đổi quan trọng. Một số ĐBQH đề nghị quy định mở rộng hơn nội dung chi từ nguồn dự phòng để giải quyết các trường hợp cấp bách phát sinh, các vụ việc phức tạp cần giải quyết. UBTVQH cho rằng, đề nghị của ĐBQH là cần thiết. Dự thảo Luật đã được bổ sung như sau: Dự phòng ngân sách nhà nước sử dụng để chi phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, cứu đói; nhiệm vụ quan trọng về quốc phòng, an ninh và các nhiệm vụ cần thiết khác thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách cấp mình mà chưa được dự toán (…)
Bên cạnh đó, có ý kiến ĐBQH đề nghị không tính các khoản hỗ trợ có mục tiêu để thực hiện các chính sách, chế độ mới vào mức khống chế không vượt quá 30% tổng chi đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) của ngân sách trung ương (NSTW); có ý kiến đề nghị chỉ khống chế mức hỗ trợ hàng năm của NSTW cho ngân sách địa phương (NSĐP) không vượt quá 30% tổng chi đầu tư XDCB của NSTW đối với nhóm hỗ trợ có mục tiêu thực hiện một số chương trình, dự án lớn, đặc biệt quan trọng; có tác động lớn đến phát triển KT-XH của địa phương (không bao gồm các chính sách, chế độ mới; các chương trình mục tiêu quốc gia…).
Tiếp thu ý kiến này, dự thảo đã được tiếp thu điều chỉnh chính sách theo hướng mức khống chế không bao gồm các khoản hỗ trợ có mục tiêu, hỗ trợ khắc phục thiên tai, dịch bệnh, thảm họa, chi chính sách, chế độ mới.
Đáng lưu ý, có ý kiến ĐBQH đề nghị mức dư nợ vay của NSĐP không vượt quá 80% số thu NSĐP được hưởng theo phân cấp; có ý kiến đề nghị điều chỉnh tỷ lệ là 80% (đối với TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh), 40% đối với các tỉnh có điều tiết và 30% với các tỉnh còn lại. Có ý kiến đề nghị giải thích rõ lý do việc thay đổi cách tính mức giới hạn nợ vay của NSĐP so với tổng thu thay vì so với tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong nước như Dự thảo Luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8.
Về vấn đề này, UBTVQH cho rằng, quy định 3 mức như Dự thảo mới (60%, 30% và 20%) là nhằm quản lý chặt chẽ vay nợ của địa phương, đảm bảo khả năng trả nợ của địa phương dựa trên số thu ngân sách, đảm bảo an toàn nợ công. Trường hợp điều chỉnh tăng mức dư nợ vay của NSĐP lên cao hơn như ý kiến ĐBQH đề nghị sẽ ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của địa phương và tăng nhanh nợ công. Trường hợp các tỉnh, thành phố muốn được vay nợ với mức cao hơn cần nâng cao số thu NSĐP để từ đó được áp dụng mức dư nợ cao hơn theo quy định của pháp luật.
Đáp ứng đề nghị giải thích lý do của việc thay đổi cách tính mức giới hạn nợ vay của NSĐP, ông Phùng Quốc Hiển cho biết: Dự thảo Luật trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 quy định mức dư nợ của chính quyền địa phương được căn cứ vào tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản hàng năm của ngân sách cấp tỉnh. Dự thảo mới quy định tính mức giới hạn nợ vay của NSĐP so với tổng thu NSĐP được hưởng theo phân cấp. Về cơ bản, số dư nợ được phép vay của NSĐP theo hai cách này là tương đương. Đồng thời, cách xác định trên số thu NSĐP được hưởng theo phân cấp đảm bảo mức dư nợ vay phù hợp với khả năng trả nợ, nhằm quản lý chặt chẽ việc vay nợ của từng địa phương, góp phần khuyến khích các địa phương tăng thu ngân sách, bảo đảm an toàn nợ công và phù hợp với thông lệ quốc tế.
Về ý kiến ĐBQH đề nghị để khắc phục tính chất NSNN lồng ghép thì cần minh bạch hơn về quyền và trách nhiệm của chính quyền địa phương; tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong phạm vi ngân sách được phân quyền; ông Phùng Quốc Hiển giải thích: “Căn cứ thẩm quyền của các cơ quan có liên quan trong lĩnh vực NSNN đã được quy định tại Hiến pháp năm 2013 và các quy định khác của pháp luật, dự thảo Luật NSNN trình Quốc hội đã quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước và của HĐND, UBND các cấp ở địa phương”. Có ý kiến ĐBQH đề nghị làm rõ việc chính quyền địa phương cóa quyền giao, điều chỉnh chỉ tiêu thu NSNN trên địa bàn hay không? UBTVQH cho rằng, để dự toán thu NSNN sát thực tế hơn, cần phải tăng cường kỷ luật ngay từ khâu giao dự toán thu đối với chính quyền địa phương, do đó xin Quốc hội cho phép bổ sung aquy định nhiệm vụ quyền hạn của Hội đồng nhân dân (khoản 1, Điều 30) với nội dung: “Căn cứ vào nhiệm vụ thu, chi ngân sách được cấp trên giao và tình hình thực tế tại địa phương,(HĐND địa phương - PV) quyết định dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn, bao gồm thu nội địa, thu dầu thô, thu từ hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu, thu viện trợ không hoàn lại, bảo đảm không thấp hơn dự toán thu ngân sách nhà nước được cấp trên giao”.
Theo Anh Phương (SGGP)