Ðẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể
Trong 5 năm gần đây, kinh tế tập thể (KTTT) ở tỉnh ta đã từng bước được củng cố và phát triển, góp phần quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà. Ðể đẩy mạnh phát triển KTTT, một mặt UBND tỉnh quan tâm hỗ trợ, tạo đà để các HTX phát triển, mặt khác tỉnh cũng khuyến khích các HTX nỗ lực sản xuất, kinh doanh (SXKD); tạo ra các mô hình liên kết sản xuất có hiệu quả cao, tăng tính cạnh tranh trên thị trường.
Theo Liên minh HTX tỉnh, các đơn vị KTTT trên địa bàn tỉnh đã chủ động khắc phục khó khăn, năng động, sáng tạo, biết lựa chọn hướng đi phù hợp để SXKD hiệu quả. Đặc biệt, khi Luật HTX có hiệu lực thi hành (từ ngày 1.7.2013), nhiều HTX đã chuyển đổi theo Luật HTX, SXKD hiệu quả hơn; chất lượng hoạt động của HTX được nâng lên về nhiều mặt, số HTX kinh doanh có lãi tăng đáng kể.
Bức tranh sáng
Trên lĩnh vực nông nghiệp, các HTXNN đang có xu hướng đẩy mạnh liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp để cung ứng vật tư nông nghiệp và tiêu thụ nông sản cho bà con xã viên. Bên cạnh việc triển khai đa dạng các loại hình dịch vụ, các HTXNN còn phát triển SXKD ở các lĩnh vực chế biến nông sản, kinh doanh thương mại; thu hút được vốn đầu tư từ nhiều nguồn, với nhiều phương án SXKD linh hoạt, có thị trường ổn định, giải quyết được nhiều việc làm và kinh doanh hiệu quả.
Một số HTX đã triển khai thực hiện dự án cạnh tranh nông nghiệp, dự án phát triển HTX, dự án cơ giới hóa máy gặt đập liên hợp, dự án giải quyết việc làm… Điển hình như HTX Phước Hưng đi đầu về ứng dụng KHKT vào sản xuất nông nghiệp, kinh doanh có hiệu quả. HTXNN Phước Hiệp được Dự án Sinh kế nông thôn bền vững hỗ trợ tổ chức sản xuất rau an toàn. HTXNN 2 Nhơn Thọ phối hợp với Công ty cổ phần Phân bón và hóa chất dầu khí miền Trung thực hiện mô hình trình diễn cách chăm sóc lúa, đồng thời thực hiện liên kết sản xuất và tiêu thụ lúa giống cho nông dân đạt hiệu quả cao...
“Phát triển sản xuất gắn với thị trường; chú trọng đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, mạnh dạn đổi mới công nghệ để phát triển”
Trên lĩnh vực giao thông vận tải, nhiều HTX thực hiện cùng lúc mô hình dịch vụ hỗ trợ và mô hình vừa sản xuất tập trung, vừa dịch vụ hỗ trợ; đồng thời, tổ chức kinh doanh tổng hợp, thành lập các xí nghiệp, công ty trực thuộc HTX như HTX Bình Minh, HTX vận tải Phù Mỹ, HTX vận tải Phù Cát… Nổi bật là HTX Vận tải Bình Minh (TP Quy Nhơn), doanh thu năm 2014 gần 120 tỉ đồng, nộp ngân sách 3,2 tỉ đồng, lợi nhuận gần 3 tỉ đồng, giải quyết việc làm cho 328 lao động.
Trong số các HTX hoạt động sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp hiện có, nhiều HTX đã đầu tư đổi mới công nghệ, trang thiết bị, cải tiến mẫu mã, ổn định chất lượng sản phẩm, mở rộng được thị trường nội địa và xuất khẩu. Một trong những điển hình tiên tiến trong lĩnh vực này là HTX sản xuất đá xây dựng Bình Đê. HTX đã đầu tư đổi mới công nghệ, trang thiết bị, ứng dụng tiến bộ KHKT vào sản xuất mang lại hiệu quả cao. Hiện nay, HTX đá Bình Đê đã hoàn thành xây dựng nhà máy gạch block tự động công suất từ 750 ngàn - 1 triệu viên/năm; đầu tư nhà máy sản xuất nước lọc đóng chai công suất 500 lít/giờ; sản xuất gạch không nung…, doanh thu gần 45 tỉ đồng/năm, tăng gấp đôi so với năm 2010. Từ năm 2010 đến năm 2014, HTX Bình Đê đã nộp ngân sách nhà nước gần 26 tỉ đồng.
Quỹ Tín dụng nhân dân tại các địa phương cũng đã phát huy tác dụng trong việc huy động vốn nhàn rỗi trong nhân dân để hỗ trợ các thành viên SXKD, giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, góp phần đẩy lùi tệ nạn cho vay nặng lãi ở nông thôn. Điển hình như Quỹ Tín dụng Bồng Sơn, Quỹ Tín dụng Bình Dương, Quỹ Tín dụng Phú Cường, Quỹ Tín dụng Bình Nghi. Đặc biệt, Quỹ Tín dụng Nhơn Lộc (thị xã An Nhơn) đã áp dụng sáng kiến đa dạng hóa sinh kế nông thôn, dựa vào cộng đồng giải quyết việc làm để xây dựng nông thôn mới mang lại hiệu quả cao; lợi nhuận sau thuế năm 2014 của quỹ đạt 542 triệu đồng, tăng 71,5% so với năm 2010...
Tiếp tục đổi mới, phát triển
Theo ông Ngô Thanh Lý, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, từ thực tiễn công tác xây dựng, phát triển các HTX cho thấy, những HTX phát triển là các HTX lựa chọn được phương án SXKD phù hợp, nắm bắt được thời cơ và nhu cầu thị trường; biết vận dụng tốt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước để huy động và tập hợp các nguồn lực tài chính, tài nguyên và con người. Từ đó, phát triển sản xuất gắn với thị trường; chú trọng đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, mạnh dạn đổi mới công nghệ để phát triển. Bên cạnh đó, các HTX hoạt động SXKD hiệu quả là nhờ có đội ngũ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, biết tổ chức và quản lý HTX đúng nguyên tắc, gắn bó lợi ích của HTX với thành viên, thu hút được đội ngũ lao động có năng lực và tay nghề tại địa phương.
Tại Hội nghị HTX điển hình tiên tiến toàn tỉnh lần thứ VII vừa được tổ chức, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Thị Thu Hà đã ghi nhận, đánh giá cao sự nỗ lực vượt khó vươn lên của các HTX trên địa bàn tỉnh. Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế cần khắc phục của KTTT trên địa bàn tỉnh; đồng thời yêu cầu các HTX tiếp tục đổi mới để phát triển SXKD đạt hiệu quả cao hơn nữa; tăng cường liên doanh, liên kết hỗ trợ xã viên phát triển kinh tế, chung sức xây dựng nông thôn mới. Liên minh HTX tỉnh với vai trò “bà đỡ” cho các HTX trong tỉnh cần tăng cường tập huấn, bồi dưỡng, đào tạo nhằm nâng cao trình độ quản lý cho đội ngũ cán bộ quản lý HTX; hỗ trợ tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật, trình độ công nghệ, tiềm lực tài chính… giúp các HTX phát triển bền vững. Các ngành chức năng cần tăng cường vai trò quản lý nhà nước đối với HTX, để HTX thực hiện tốt chức năng là cầu nối giữa Nhà nước với hộ nông dân trong việc tổ chức các chương trình, dự án phát triển KTTT. Nhanh chóng thực hiện các chính sách khuyến khích và có giải pháp mang tính hỗ trợ về kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi cho HTX phát triển.
Theo thống kê của Liên minh HTX tỉnh, đến nay, toàn tỉnh có 208 HTX, trong đó có 155 HTXNN, 1 HTX dịch vụ điện, 27 Quỹ Tín dụng nhân dân, 6 HTX tiểu thủ công nghiệp, 1 HTX thương mại, 16 HTX giao thông vận tải, 1 HTX thủy sản, 1 HTX lâm nghiệp với tổng số 567.166 xã viên, tổng vốn hoạt động 1.681 tỉ đồng. Trong đó, 54% HTX đạt loại khá, giỏi; 36,3% HTX loại trung bình; số HTX yếu kém giảm xuống dưới 10%.
NGUYỄN HÂN