Sai phạm trong công tác đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm thiết bị ngành y tế:
Đầu tư lãng phí, nhiều công trình, thiết bị phải “trùm mền”
Chưa có cán bộ chuyên môn điều khiển, vận hành thiết bị, chưa có phòng để đặt thiết bị, nhưng trong những năm qua, Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng ngành y tế thuộc Sở Y tế (gọi tắt là BQL) vẫn đầu tư mua sắm thiết bị y tế cho các cơ sở y tế tuyến dưới, để rồi thiết bị phải “trùm mền” trong nhiều năm liền. Đây là một trong những sai phạm của BQL đã được Thanh tra tỉnh kết luận.
Kết quả kiểm tra việc chấp hành chính sách pháp luật trong công tác quản lý đầu tư xây dựng, mua sắm công và thu - chi tài chính tại 29 hạng mục công trình (với tổng giá trị thực hiện 108,664 tỉ đồng) và 13 gói thầu cung cấp máy móc, thiết bị (tổng giá trị gần 62 tỉ đồng) do Sở Y tế làm chủ đầu tư tại BQL cho thấy: Đã xảy ra nhiều sai phạm trong mua sắm thiết bị y tế, đấu thầu, quản lý công trình xây dựng.
Đầu tư lãng phí
Có những thiết bị y tế được cung cấp từ năm 2008-2011 cho các cơ sở y tế tuyến dưới nhưng đến thời điểm thanh tra, vẫn chưa được đưa vào hoạt động được do thiếu người vận hành, thiếu phòng đặt thiết bị.
Trung tâm y tế huyện An Lão được đầu tư bộ khám điều trị răng - hàm - mặt và bộ khám điều trị tai - mũi - họng từ năm 2009, nhưng vì chưa có người vận hành và cũng chưa có phòng đặt máy nên mãi đến tháng 1.2012 mới được đưa vào sử dụng. Hay như Trung tâm y tế Hoài Nhơn, được cấp một máy X-quang cách đây hơn 3 năm, nhưng mãi đến nay mới lắp đặt xong và đang xin giấy phép hoạt động.
Ngày 22.5, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hữu Lộc đã ra quyết định yêu cầu Giám đốc Sở Y tế tổ chức kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm và có hình thức xử lý đối với đơn vị, cá nhân liên quan đến những sai phạm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng, mua sắm công và thu-chi tài chính tại BQL giai đoạn 2008-2012; thu hồi đầy đủ số tiền trên 2,5 tỉ đồng do thanh toán sai giá trị khối lượng cho 7 đơn vị thi công và 9 đơn vị tư vấn thiết kế nộp vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh.
Kiểm tra trực tiếp về hạng mục mua sắm trang thiết bị y tế cho các trạm y tế xã từ năm 2009, đoàn thanh tra còn nhận thấy có những thiết bị kể từ lúc bàn giao cho trạm y tế xã đến nay vẫn chưa được đưa vào vận hành vì… không có người biết sử dụng, gây lãng phí và giảm hiệu quả đầu tư. Cụ thể là trường hợp máy siêu âm chẩn đoán xách tay tại Trạm y tế xã Cát Hanh được chuyển sang Trạm y tế xã Cát Thành (huyện Phù Cát); máy điện tim 1 cần tại Trạm y tế xã Vĩnh Thịnh, máy châm cứu tại Trạm y tế xã Vĩnh Hảo (huyện Vĩnh Thạnh).
Lẽ ra, theo đúng quy trình thì việc đào tạo cán bộ chuyên môn và bố trí phòng đặt thiết bị phải được tiến hành trước khi mua máy móc, thế nhưng ở các trường hợp đã nêu, quy trình đã bị làm ngược, dẫn đến thiết bị “trùm mền”, lãng phí như hiện nay. Không những vậy, một số trạm y tế vẫn được trang bị thêm máy mới về rồi... để đó, vì thiết bị cũ vẫn đang sử dụng tốt, điển hình là: máy nghe tim thai tại Trạm y tế xã An Hòa (huyện An Lão); máy châm cứu tại Trạm y tế xã Canh Hiển, đèn hồng ngoại tại Trạm y tế thị trấn Vân Canh (huyện Vân Canh).
Ngoài ra, một số công trình xây dựng hoàn thành, bàn giao đã hơn 1 năm nhưng đơn vị chủ quản vẫn chưa sử dụng hoặc chưa sử dụng hết công năng theo thiết kế, như hạng mục Khoa Dinh dưỡng, Khoa Chống nhiễm khuẩn thuộc trung tâm y tế các huyện Vân Canh, An Lão.
Nhà thầu không đủ năng lực vẫn được chọn
“Những khuyết điểm, sai phạm nêu trên, trách nhiệm trước hết thuộc về Sở Y tế và BQL, mà trách nhiệm chính là Giám đốc Sở Y tế và Trưởng ban BQL, các đơn vị tư vấn xây dựng và các đơn vị thi công”.
Ông NGUYỄN VĂN THƠM, Phó Chánh Thanh tra tỉnh, Trưởng đoàn thanh tra.
Ở một số gói thầu mua sắm máy móc, thiết bị y tế, dù nhà thầu không đủ năng lực nhưng vẫn được chấp nhận. Điển hình như gói thầu mua sắm 12 máy thở tại BVĐK tỉnh, dù hồ sơ dự thầu của Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ y khoa Việt Long (TP Hồ Chí Minh) không đáp ứng yêu cầu, nhưng công ty vẫn được trúng thầu.
Bên cạnh đó, việc quản lý các công trình xây dựng cũng không được BQL thực hiện chặt chẽ, như hồ sơ dự thầu của nhà thầu chào thiếu hoặc thừa khối lượng so với hồ sơ mời thầu... song vẫn được “cho qua”. Theo kết luận của Thanh tra tỉnh, sai phạm chủ yếu tại các công trình xây dựng đều xuất phát từ khâu thiết kế - lập dự toán thiếu chính xác, giám sát thi công không đúng thực tế, dẫn đến thanh toán sai khối lượng cho các đơn vị thi công.
Theo ông Nguyễn Văn Thơm, Phó Chánh Thanh tra tỉnh, Trưởng đoàn thanh tra, dự án đầu tư và xây dựng ngành y tế thuộc Sở Y tế chỉ đủ điều kiện thực hiện quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình thuộc nhóm C (dưới 30 tỉ đồng), nhưng thời gian qua họ đã quản lý nhiều dự án có quy mô lớn thuộc nhóm B (trên 30 tỉ đồng) là không phù hợp với quy định tại Điều 44 Nghị định 12/2009/NĐ-CP ngày 10.2.2009 của Chính phủ. Không chỉ có vậy, do năng lực của cán bộ tham mưu yếu, cán bộ kỹ thuật được phân công theo dõi dự án thiếu kiểm tra, đôn đốc, phó thác hết các đơn vị tư vấn xây dựng và nhà thầu thi công, đã dẫn đến các sai phạm trong công tác đấu thầu, mời thầu, quản lý thi công xây dựng công trình, thanh toán vốn đầu tư… Kết quả kiểm tra 29 hạng mục công trình xây dựng cho thấy, chủ đầu tư đã thanh toán sai cho các đơn vị thi công, tư vấn số tiền trên 2,5 tỉ đồng.
HỒNG MINH
Nội dung “Những khuyết điểm, sai phạm nêu trên, trách nhiệm trước hết thuộc về Sở Y tế và BQL, mà trách nhiệm chính là Giám đốc Sở Y tế và Trưởng ban BQL, các đơn vị tư vấn xây dựng và các đơn vị thi công”. Ông NGUYỄN VĂN THƠM, Phó Chánh Thanh tra tỉnh, Trưởng đoàn thanh tra. Nói như cách nói của Ông Thơm thì chưa đúng! bởi vì trong quá trình quản lý Vốn đầu tư bằng nguồn vốn đối ứng của Ngân sách nhà nước thì phải thông qua cơ chế giám sát, kiểm soát chi của Bộ phận Kho Bạc nhà nước, kiểm tra, thanh tra của Sở xây dựng, Sở kế hoạch đầu tư, thanh quyết toán công trình của Sở Tài chính và nhiều bộ phận có liên qua khác nữa. Tuy nhiên, nếu Không có yếu tố " Lợi ích nhóm" ở đây thì không Dễ Dàng gì có nhiều sai phạm của Sở Y Tế đến như vậy! Nếu có Sai Phạm thì được kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, Vị nào có sai phạm chịu "Khó" một chút thì sau này được Sai phạm nữa thì quá dễ dàng!