Nhân ngày Thế giới không thuốc lá 31.5 :
Bệnh viện vẫn ngập khói thuốc
Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực từ ngày 1.5.2013 với nhiều mức phạt dành cho người vi phạm. Tuy nhiên, khói thuốc vẫn tràn lan tại nhiều nơi bị cấm, thậm chí ở cả bệnh viện.
Hút tràn lan
Ngày 28.5, chúng tôi có mặt tại BVĐK tỉnh. Ngay tại bãi gửi xe, đã có 5 người đàn ông vừa dắt xe vừa tranh thủ rít thuốc. Thậm chí, một bệnh nhân mặt mày còn chưa lành vết thương vẫn “bập phà”.
Qua khỏi bãi gửi xe, chúng tôi bắt gặp một nhóm người đang ngồi ở ghế đá của khu cận lâm sàng. Một người đàn ông trung niên vô tư hút thuốc. Một điều đáng ngạc nhiên là chẳng mấy ai bày tỏ sự khó chịu trước hành vi này, dù sau lưng nhóm người này là tấm bảng lớn kêu gọi “không hút thuốc lá” trong bệnh viện. Không khó để nhận ra mức độ phổ biến của hành vi hút thuốc lá ở BVĐK tỉnh, bởi dưới chân ghế đá, dọc đường đi và dưới những gốc cây là vô số mẩu tàn thuốc vương vãi.
Sản phụ là đối tượng nhạy cảm nhất với khói thuốc lá. Thế nhưng, thật khó để đảm bảo môi trường “không thuốc lá” cho những người sắp sinh nở. Tại thời điểm chúng tôi đi thực tế, một người đàn ông ngồi hút thuốc ngay cửa ra vào khoa Phụ sản, BVĐK tỉnh. Cách đó vài bước chân, hai người đàn ông khác cũng vô tư rít thuốc, dù ngay phía sau là những bà mẹ và em bé sơ sinh.
Tình trạng hút thuốc tràn lan không chỉ xuất hiện ở các bệnh viện lớn. Tại Trung tâm Y tế huyện An Lão, chúng tôi cũng ghi nhận tình trạng người nhà bệnh nhân hút thuốc khá công khai. Tranh thủ “hít vài hơi”, nhả khói thuốc lên trời, ông Đ.V.L phân bua: “Nuôi con nằm viện ở đây hơn mười ngày rồi, nhớ thuốc không chịu nổi nên phải ra sân hút một tí cho đỡ thèm”.
Một thực tế cần lưu ý là nhân viên y tế hút thuốc còn khá phổ biến. Theo ông Phan Văn Hớn, Phó Ban chỉ đạo phòng chống tác hại thuốc lá ngành Y tế tỉnh, dù đã có nhiều nỗ lực, nhưng hiện tại vẫn còn gần 20% số cán bộ, nhân viên nam của ngành Y tế còn sử dụng thuốc lá. Tại BVĐK tỉnh, số cán bộ, nhân viên nam còn hút thuốc là hơn 50 người. Với BVĐK khu vực Bồng Sơn, sau khi thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt, số lượng cán bộ, nhân viên bỏ thuốc lá ngày càng nhiều, nhưng tính đến thời điểm hiện tại vẫn còn khoảng 5% số cán bộ, nhân viên nam hút thuốc.
Khó xử lý
Mặc dù Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá quy định rõ ràng mức phạt đối với các hành vi hút thuốc lá tại nơi cấm, nhưng đa số lãnh đạo các cơ sở y tế đều thừa nhận rất khó để thực hiện.
Theo Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, cơ sở y tế là một trong những địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn. Người hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm bị cảnh cáo hoặc phạt 100-300 ngàn đồng. Cán bộ quản lý không bố trí treo biển có chữ hoặc biểu tượng “cấm hút thuốc lá”, để xảy ra hành vi hút thuốc lá tại cơ sở y tế bị phạt 3-5 triệu đồng.
Bác sĩ Nguyễn Đồng, Phó Giám đốc BVĐK tỉnh, phân tích: “Quy định thì đã có, mức phạt cũng đã rõ, nhưng không biết ai sẽ là người đứng ra phạt. Vì vậy, chỉ có thể treo bảng “Cấm hút thuốc lá” và bảo vệ, nhân viên bệnh viện thấy ai hút thuốc lá thì nhắc nhở”.
Ngay cả việc nhắc nhở người vi phạm cũng chưa hẳn đã “suôn sẻ”. Bác sĩ Phan Hữu Nhơn, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện An Lão, cho biết: “Bệnh nhân hút thuốc thì vận động dễ, vì gắn với việc điều trị. Nhưng, với người nhà bệnh nhân thì rất khó, nhiều người hút thuốc trong bệnh viện bị nhắc nhở còn “cự” lại”.
“Việc quản lý nhân viên bệnh viện không hút thuốc lá dễ hơn vì có thể tính vào thi đua, nhưng với người thăm bệnh, người nhà bệnh nhân thì rất khó. Bắt quả tang người hút thuốc cũng không dễ vì thời gian xảy ra hành vi quá ngắn. Có người đốt thuốc chỉ cần hít 1-2 hơi rồi bỏ nên khi phát hiện họ có chối cũng không dễ gì phạt được”, Phó Giám đốc BVĐK khu vực Bồng Sơn Trần Quốc Việt băn khoăn.
Theo bác sĩ Việt, tiêu chuẩn thi đua khen thưởng hằng tháng của bệnh viện (xếp loại để tính lương tăng thêm) quy định cụ thể: cán bộ, nhân viên hút thuốc lá trong bệnh viện xếp loại D; khoa phòng có cán bộ vi phạm bị trừ 5 điểm thi đua trong tháng; để người nhà bệnh nhân, bệnh nhân hút thuốc lá trong bệnh phòng, hành lang, khoa phòng liên quan bị trừ 3 điểm; cán bộ, nhân viên thấy người nhà bệnh nhân hút thuốc trong bệnh viện mà không nhắc nhở bị hạ một bậc thi đua; phát hiện tàn thuốc lá quanh khu vực khoa, phòng bệnh bị trừ 3 điểm.
Một thực tế không thể phủ nhận là chính các cơ sở y tế cũng chưa thật sự nghiêm túc trong việc thực hiện các biện pháp ngăn ngừa tình trạng hút thuốc lá trong phạm vi khu vực. Tại căng tin BVĐK tỉnh vẫn còn bày bán thuốc lá. Tại Trung tâm Y tế huyện An Lão, lãnh đạo Trung tâm cho biết sắp tới mới thực hiện cấm bán thuốc lá tại căng tin.
NGUYỄN VĂN TRANG