Giám sát tình hình thực hiện Nghị quyết số 14 của HĐND tỉnh:
Kiến nghị điều chỉnh một số vấn đề chưa phù hợp
Đoàn giám sát Ban Kinh tế và Ngân sách HĐND tỉnh vừa tiến hành giám sát tình hình thực hiện Nghị quyết số 14/2010/NQ-HĐND ngày 9.12.2010 của HĐND tỉnh về “Quy định phân cấp nguồn thu và nhiệm vụ chi ngân sách giữa các cấp chính quyền địa phương giai đoạn 2011-2015” (NQ 14) tại một số địa phương trong tỉnh. Qua công tác giám sát cho thấy, việc thực hiện NQ 14 đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, song vẫn còn không ít khó khăn, bất cập cần điều chỉnh.
Kết quả bước đầu
Theo ông Lê Đình Giám, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Mỹ, thời gian qua, các cơ quan, đơn vị của huyện và UBND các xã, thị trấn trên địa bàn đã có nhiều cố gắng trong việc thực hiện NQ14 của HĐND tỉnh. Hàng năm, UBND huyện có văn bản hướng dẫn các xã, thị trấn thực hiện dự toán, quản lý, điều hành ngân sách và cuối năm đều làm việc với UBND các xã, thị trấn để thảo luận dự toán ngân sách năm sau. Trên cơ sở đó, các địa phương đã tăng cường trách nhiệm trong quản lý, khai thác nguồn thu và đảm bảo các nhiệm vụ chi đúng quy định. Nhờ vậy, nguồn thu ngân sách trên địa bàn huyện đã đạt được những kết quả khả quan.
Theo ông Lê Hoàng Nghi, Giám đốc Sở Tài chính, thực hiện NQ14, bên cạnh việc thực hiện các văn bản của Bộ Tài chính, Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành một số văn bản về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và về định mức phân bổ, giao dự toán hàng năm; đồng thời phối hợp với Cục Thuế, Kho bạc Nhà nước để triển khai công tác tổ chức thu ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, các địa phương trong tỉnh đã chú trọng việc tạo môi trường thuận lợi để sản xuất kinh doanh phát triển, nhất là khu vực kinh tế ngoài quốc doanh nên số thu tăng đáng kể.
Cũng theo ông Lê Hoàng Nghi, những năm qua, cơ chế ổn định ngân sách đã khuyến khích các cấp chính quyền địa phương phấn đấu tăng thu ngân sách cấp mình nên hoạt động thu ngân sách hàng năm trên địa bàn tỉnh không ngừng tăng trưởng. Đồng thời, trên cơ sở ổn định ngân sách, chính quyền các huyện, thị xã, thành phố đã thực sự chủ động phân bổ, điều hành ngân sách cấp mình để đảm bảo thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH trên địa bàn. Cùng với huyện Phù Mỹ, nhiều huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh đã có nhiều nỗ lực trong việc triển khai NQ14 và đạt được kết quả đáng ghi nhận, như Hoài Nhơn, Quy Nhơn, Tuy Phước, Vĩnh Thạnh…
Những hạn chế, bất cập
Tuy nhiên, qua đợt giám sát lần này Đoàn giám sát HĐND tỉnh nhận thấy vẫn còn không ít khó khăn, bất cập trong việc thực hiện NQ14. Ông Lê Đình Giám cho biết, mặc dù đạt được những kết quả trong việc thu ngân sách, song việc thực hiện NQ14 ở Phù Mỹ vẫn còn một số tồn tại, khó khăn. Việc hạch toán số thu ngân sách của các đơn vị thuộc thành phần kinh tế có vốn tham gia của Nhà nước có sự bất cập giữa quy định của UBND tỉnh với Bộ Tài chính. Việc phối hợp thu ngân sách giữa huyện và Cục Thuế tỉnh cũng còn nhiều bất cập. Các doanh nghiệp (DN) đóng trên địa bàn huyện nhưng do Cục Thuế quản lý thu nên huyện rất khó quản lý được nguồn thu này.
Ở một góc độ khác, ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn cho rằng: Việc phân cấp nguồn thu theo quy định còn có những hạn chế trong việc rà soát đối tượng thu giữa Cục Thuế tỉnh với Chi cục thuế các địa phương, nên có phần ảnh hưởng tỉ lệ điều tiết đối với ngân sách cấp xã; cơ cấu chi ngân sách địa phương còn bộc lộ một số hạn chế, vướng mắc. Bên cạnh đó, việc ổn định số bổ sung cân đối từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới trong suốt thời kỳ ổn định ngân sách đã gây không ít khó khăn đối với địa phương.
Theo ông Lưu Ngọc Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh, là huyện vùng cao còn nhiều khó khăn, nên mặc dù đã cố gắng nhưng tỉ lệ thu ngân sách trên địa bàn vẫn không đạt chỉ tiêu kế hoạch giao. Hàng năm Vĩnh Thạnh chỉ có thể đảm bảo chi ngân sách khoảng 5-7%, còn lại 93-95% phải nhờ tỉnh hỗ trợ. Trong khi đó, hàng năm dự toán thu ngân sách tỉnh giao cho huyện lại cao so với các khoản thu thực tế trên địa bàn.
Một số kiến nghị điều chỉnh
Những khó khăn, bất cập trong việc thực hiện NQ14 đã được các địa phương chuyển đến Đoàn giám sát. UBND huyện Phù Mỹ kiến nghị: Các chỉ tiêu thu ngân sách của tỉnh giao phải phù hợp với khả năng và nguồn thu hiện có trên địa bàn huyện. Đề nghị UBND tỉnh xem xét lại việc xác định cấp ngân sách được hưởng đối với số thu ngân sách của các đơn vị thuộc thành phần kinh tế có vốn tham gia của Nhà nước. Khi có chế độ chính sách mới ban hành làm tăng chi ngân sách cấp huyện, xã thì ngân sách cấp trên phải đảm bảo kinh phí cho nhiệm vụ chi đó, không chỉ cho ngân sách cấp dưới tự cân đối. Đề nghị các DN đóng trên địa bàn huyện thì nên giao lại cho Chi cục Thuế huyện quản lý để khai thác tốt nguồn thu của địa phương.
UBND TP Quy Nhơn kiến nghị: Đề nghị tỉnh cho thành phố được hưởng 100% số thu từ 3 DN nhà nước do thành phố quản lý để thành phố cân đối cho nhiệm vụ công ích; đồng thời cho thành phố hưởng 50% số thu xử phạt vi phạm trong lĩnh vực an toàn giao thông do Công an Quy Nhơn xử phạt trên địa bàn thành phố để đảm bảo vốn chi sửa chữa cơ sở hạ tầng, xử lý các điểm đen về giao thông và mua sắm thiết bị phục vụ công tác an toàn giao thông. Đề nghị tăng tỉ lệ điều tiết cho ngân sách phường, xã để địa phương tiến tới tự cân đối ngân sách, thu chi chủ động; đồng thời phân cấp tối đa các nguồn thu trên địa bàn để đảm bảo nhiệm vụ chi được giao, hạn chế bổ sung từ ngân sách cấp trên…
Hy vọng rằng, những ý kiến, kiến nghị của các địa phương về những khó khăn, bất cập trong việc thực hiện NQ14 sẽ được lãnh đạo các cấp, các ngành quan tâm nghiên cứu, tháo gỡ, để hoạt động thu - chi ngân sách theo tinh thần NQ14 của HĐND tỉnh đạt hiệu quả thiết thực, góp phần để các địa phương phát triển KT-XH.
VIẾT HIỀN