Gian nan bài toán thu hồi nợ thuế
Tính đến ngày 30.6.2015, nợ thuế của các doanh nghiệp (DN) trên địa bàn tỉnh đã tăng 31,5% so với thời điểm 31.12.2014. Theo thống kê của Cục Thuế tỉnh, đến thời điểm nói trên, tổng nợ thuế của các DN trong tỉnh là 934,339 tỉ đồng, tăng 223,883 tỉ đồng so với cuối năm 2014.
Ngày 23.7.2015, Bộ Tài chính đã công khai 600 DN trên cả nước có số nợ thuế lớn, đồng thời yêu cầu Cục Thuế các địa phương phải công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng và thực hiện cưỡng chế thuế; trong danh sách này, Bình Định có 5 DN.
“Điểm mặt”
Theo yêu cầu của Bộ Tài chính, Cục Thuế tỉnh đã báo cáo danh sách 34 DN có mức nợ thuế trên 2 tỉ đồng. Từ danh sách này, Bộ Tài chính công khai tên 5 DN của Bình Định có mức nợ thuế từ 7 tỉ đồng trở lên, với tổng số nợ là 80 tỉ đồng. Cụ thể, Công ty cổ phần Kim Triều nợ 30,1 tỉ đồng, Công ty cổ phần 504 nợ 22,1 tỉ đồng; Công ty TNHH Thuận Tín nợ 10,9 tỉ đồng; Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Bình Định nợ 10 tỉ đồng, Công ty cổ phần Constrexim Bình Định nợ 7 tỉ đồng.
Công ty cổ phần 504 là 1 trong 5 DN của tỉnh nằm trong danh sách các đơn vị nợ thuế lớn vừa được Bộ Tài chính công bố. Đơn vị này đã có cam kết nộp dần tiền nợ thuế.
Theo ông Đào Hữu Phúc, Phó cục trưởng Cục Thuế tỉnh, trong cơ cấu nợ thuế của các DN, chiếm tỉ lệ không nhỏ là khoản tiền chậm nộp, do các DN để nợ dây dưa kéo dài. Chẳng hạn, trong số 30,1 tỉ đồng tiền nợ thuế của Công ty cổ phần Kim Triều có 9,9 tỉ đồng nợ thuế tài nguyên, 6,3 tỉ đồng nợ thuế giá trị gia tăng… song tiền chậm nộp lên đến gần 11 tỉ đồng. Với Công ty cổ phần 504, tiền chậm nộp hơn 9 tỉ đồng, chiếm gần một nửa tổng tiền thuế nợ; tương tự là Công ty cổ phần Constrexim Bình Định, tiền chậm nộp gần 3,9 tỉ đồng.
Ngày 3.4.2015, Cục Thuế tỉnh đã chính thức thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng đối với Công ty cổ phần Kim Triều. Đây không phải là trường hợp cá biệt, khi tính đến ngày 29.7.2015 toàn tỉnh có 115 đơn vị bị áp dụng cưỡng chế nợ thuế bằng biện pháp thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng, với tổng số tiền thuế đang cưỡng chế là hơn 99,9 tỉ đồng. Trong đó có nhiều đơn vị “điển hình” có số tiền thuế và phạt đang bị cưỡng chế nợ thuế lớn xấp xỉ 10 tỉ đồng.
“Nợ thuế ở tỉnh ta rất phức tạp!” - ông Phúc chia sẻ. Trong tổng số 934,339 tỉ đồng nợ thuế, số nợ có khả năng thu chỉ là 379,3 tỉ đồng. So với dự toán thu 3.800 tỉ đồng, số nợ có khả năng thu chỉ chiếm 9,98%. Trong khi đó, chỉ tiêu của năm 2015 là phải đảm bảo số nợ xuống dưới 5% so với dự toán thu. Đó là một nhiệm vụ nan giải không chỉ riêng của ngành Thuế!
Chật vật thu hồi
Trong số 5 DN của Bình Định có mức nợ thuế lớn, Công ty cổ phần 504 đã xin được “gia hạn” thời hạn cưỡng chế nợ thuế để có điều kiện sản xuất, tập trung trả nợ. HĐQT và Ban giám đốc mới của Công ty cũng đã có cam kết lộ trình trả nợ đối với cơ quan thuế. Từ quý I.2015, Công ty bắt đầu thực hiện cam kết trả mỗi quý ít nhất 300 triệu đồng tiền thuế đã nợ, đồng thời khống chế nợ phát sinh mới. Tương tự, Ban Giám đốc mới của Công ty cổ phần Constrexim Bình Định hoạch định lại phương án kinh doanh, làm ăn có lãi, trả lương công nhân, trả lãi ngân hàng, một phần trả nợ thuế. Năm 2014, Công ty nộp thuế 3,2 tỉ đồng, 6 tháng đầu năm 2015 nộp 1,1 tỉ đồng; dự kiến 6 tháng cuối năm nộp khoảng 1 tỉ đồng.
Tuy nhiên, những “điểm sáng” như thế trong bức tranh toàn cục của hoạt động thu hồi nợ thuế rất hiếm hoi. Công ty TNHH Thuận Tín đã bỏ địa chỉ kinh doanh ở khu công nghiệp Nhơn Hòa (An Nhơn), từ lâu đã không khai thuế, ngừng hoạt động, đóng cửa trụ sở. Cơ quan Thuế đang theo dõi “hành tung” của DN này, phòng trường hợp xuất hiện một “phiên bản” ở địa điểm kinh doanh mới.
Trong khi đó, hoạt động sản xuất, kinh doanh của Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Bình Định chỉ còn là cho thuê 2 kho chứa hàng. Cơ quan chức năng đang định giá tài sản DN để bán cho đơn vị khác, đồng thời thu hồi đất, đánh giá vật kiến trúc trên đất… Khi hoạt động mua bán DN này hoàn tất, mới tính đến chuyện trả nợ thuế, nợ đối tác, nợ lãi vay ngân hàng, nợ vốn có gốc nhà nước.
Ông Trần Tấn Bình, Phó trưởng phòng Quản lý nợ và Cưỡng chế nợ thuế (thuộc Cục Thuế tỉnh), cho biết, hoạt động thu hồi nợ thuế gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại. Bên cạnh các DN làm ăn thua lỗ thật sự, vẫn còn nhiều DN cố tình dây dưa nợ thuế. “Năm lần bảy lượt mời lên làm việc, họ vẫn không đến. Khi chúng tôi về tận nơi làm việc, giám đốc cố tình lẩn tránh, bảo nhân viên ra báo giám đốc không có mặt. DN chây ỳ là thế, nhưng ngành Thuế đâu có chế tài xử lý, quanh đi quẩn lại cũng chỉ mỗi biện pháp phạt chậm nộp với mức 0,05%/ngày” - ông Bình trăn trở.
Trước tình hình nợ thuế phức tạp, ông Đào Hữu Phúc cho rằng: Công khai tên DN nợ thuế lớn và kéo dài là biện pháp cần thiết. Bên cạnh đó, để nâng cao hiệu quả hoạt động thu hồi nợ thuế, từng địa phương, từng đơn vị liên quan phải quyết liệt hơn nữa. Chúng tôi mong nhận được sự ủng hộ của các ngành, nhất là ngành Công an. Sắp tới, chúng tôi sẽ đề nghị Sở KH-ĐT rút giấy chứng nhận kinh doanh của những DN cố tình vi phạm kéo dài.
MAI HOÀNG
Xử lý DN nợ thuế: Không đơn giản!
Đó là chia sẻ của ông Đào Hữu Phúc, Phó cục trưởng Cục Thuế tỉnh. Ông Phúc cho rằng, trong quá trình xử lý DN nợ thuế lớn và kéo dài, cơ quan thuế còn phải quan tâm đến quyền lợi và cuộc sống của người lao động.
* Theo ông, đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng DN nợ thuế với mức nợ lớn trong thời gian dài ở tỉnh ta?
- Theo tìm hiểu của chúng tôi, nguyên nhân chủ yếu là do suy thoái kinh tế dẫn đến khó khăn trong sản xuất kinh doanh của từng DN. Với các DN nhà nước vừa được cổ phần hóa, nợ nần thường phát sinh trong giai đoạn cổ phần hóa. Như Công ty cổ phần 504, nợ đọng chủ yếu có từ “nhiệm kỳ” trước, những người mới tiếp quản hiện đang cố gắng gượng nhưng chưa chắc sẽ vực dậy được ngay. Bên cạnh suy thoái kinh tế, Công ty còn gặp khó do chưa được thanh toán từ nhiều công trình xây dựng, cùng với khoản lãi ngân hàng lớn…
* Có ý kiến cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến nợ thuế ở tỉnh ta có chiều hướng tăng là do ngành Thuế chưa vào cuộc rốt ráo, chưa mạnh tay với “con nợ”. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?
- Người ngoài cuộc có thể chưa hiểu hết, hiểu đúng về công việc của ngành Thuế. Trong hệ thống của ngành, chúng tôi phải làm đúng quy trình cưỡng chế nợ thuế, từ phong tỏa tài khoản ngân hàng, đình chỉ hóa đơn, kê biên tài sản… Nếu chúng tôi thực hiện đúng quy trình, cứ đến hạn ký quyết định cưỡng chế là xong. Nhưng, mọi việc không đơn giản như vậy, nhất là với các DN nhà nước, chúng tôi phải phối hợp với nhiều ngành liên quan, họp bàn để tìm giải pháp. Bởi, một khi biện pháp cưỡng chế bằng đình chỉ hóa đơn có hiệu lực, DN coi như dừng hoạt động, ảnh hưởng đến hàng ngàn công nhân lao động.
* Vậy tới đây, ngành Thuế tỉnh có giải pháp đột phá nào để nâng cao hiệu quả hoạt động thu hồi nợ thuế, thưa ông?
- Công khai tên DN nợ thuế lớn, dây dưa đã là một giải pháp “cứng rắn”, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của từng DN. Thế nhưng, chưa dừng lại ở đó, chúng tôi sẽ kiến nghị Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế tính đến phương án rút giấy chứng nhận kinh doanh chỉ sau 6 tháng kể từ ngày thông báo đình chỉ hóa đơn, thay vì 1 năm như hiện nay.
* Xin cảm ơn ông!
M.H (Thực hiện)