5 năm thực hiện Chương trình giáo dục mầm non mới: Tạo chuyển biến tích cực
Năm 2009, 100% trường mầm non trong tỉnh đã triển khai thực hiện chương trình giáo dục mầm non (GDMN) mới. Ðối tượng chương trình hướng tới là trẻ ở cuối độ tuổi nhà trẻ và mẫu giáo với mục tiêu hình thành, phát triển tối đa tiềm năng vốn có ở trẻ; trang bị những giá trị, kỹ năng sống cần thiết, phù hợp với yêu cầu của gia đình, cộng đồng, xã hội, chuẩn bị tốt cho trẻ vào lớp 1.
Kết quả đáng ghi nhận
Điều dễ nhìn thấy nhất là trẻ mẫu giáo, mầm non từ khi được học chương trình GDMN mới đã tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp, biết cách tư duy, chủ động đặt câu hỏi về một vấn đề, biết nêu ý kiến của mình, có kỹ năng tự giải quyết một số việc đơn giản trong học tập và sinh hoạt hàng ngày.
Về Trường Mẫu giáo xã Mỹ Hiệp (huyện Phù Mỹ), vào lớp Chồi 1 nhìn thấy trẻ hào hứng xiết bao khi hí hoáy tô màu vào tranh vẽ các loại cây, hoa, quả. Đa số trẻ biết tô đúng màu sắc từng loại cây, hoa, quả; một số trẻ còn biết tô thêm hình nền để tạo nét riêng so với tranh của bạn. Cô giáo Dương Thị Thu Hiền cho biết: “Trẻ thích thể hiện sự sáng tạo của mình như tô hoa màu xanh, bưởi màu vàng… Có em thể hiện năng khiếu về mỹ thuật khi kết hợp nhiều mảng màu với nhau trong một bức tranh rất hài hòa”.
Với đối tượng trẻ là người dân tộc thiểu số, chương trình GDMN mới giúp các em khắc phục khó khăn khi tiếp xúc với tiếng Việt. Bà Phạm Thị Bộ, Phó Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Vân Canh nhận định: “Trẻ là người dân tộc thiểu số vào học lớp 1 những năm gần đây có khả năng nghe, hiểu và nói khá tốt tiếng Việt so với trước. Được như vậy là nhờ trong chương trình GDMN mới có phần tăng cường tiếng Việt cho trẻ là người dân tộc thiểu số. Theo đó, mỗi ngày, giáo viên phải dành 15 phút dạy 2-3 từ tiếng Việt cho trẻ, sang buổi học tiếp theo, các cô sẽ kiểm tra những từ đã học của buổi trước và dạy thêm từ mới. Phần tăng cường tiếng Việt có 3 mức đánh giá là nghe, hiểu và nói, nên trẻ không chỉ nghe được mà còn có thể trả lời lại”.
Cùng với việc thực hiện chương trình GDMN mới, phong trào làm đồ dùng đồ chơi ở ngành học mầm non diễn ra rất sôi nổi để đáp ứng yêu cầu: mỗi trẻ phải có 1 bộ đồ dùng, đồ chơi để tự mình thực hành, trải nghiệm. Thêm vào đó, trường, lớp được cải thiện để tạo sân chơi cần thiết, đáp ứng yêu cầu chương trình đề ra.
Theo bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Giáo dục Mầm non (Sở GD&ĐT), tính ưu việt của chương trình mới là không dạy rập khuôn theo một kiểu truyền đạt cho cả lớp như trước, mà giáo viên phải lấy trẻ làm trung tâm; nghĩa là dựa vào khả năng của trẻ mà đưa ra cách dạy phù hợp. Chương trình mới cũng đưa ra những yêu cầu cần phải đạt được sau một thời gian nhất định để giáo viên chủ động và linh hoạt trong thực hiện kế hoạch. Điểm mạnh trong thực hiện chương trình mới của tỉnh ta là phần lớn giáo viên nắm được nội dung chương trình khung, chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với đặc điểm nhóm, lớp và tình hình thực tế của địa phương. Các trường tổ chức hoạt động hài hòa giữa các mặt chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ, chuyển tải hết nội dung cho trẻ và giúp trẻ lĩnh hội được các kiến thức một cách nhẹ nhàng dễ hiểu.
Những khó khăn, vướng mắc
Dù vậy, so với mục tiêu phải đạt được, ngành học mầm non vẫn gặp khó khăn khi trường, lớp, tuy được đầu tư nhưng vẫn còn thiếu so với nhu cầu. Một số trường còn mượn nhờ phòng của các trường tiểu học nên ảnh hưởng đến việc dạy 2 buổi/ngày cũng như việc trang trí và bảo quản đồ dùng, đồ chơi…
“Tính ưu việt của chương trình mới là không dạy rập khuôn theo một kiểu truyền đạt cho cả lớp như trước, mà giáo viên phải lấy trẻ làm trung tâm; nghĩa là dựa vào khả năng của trẻ mà đưa ra cách dạy phù hợp”
Bà NGUYỄN THỊ BÍCH THỦY - Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Giáo dục Mầm non (Sở GD&ĐT)
Bà Thủy chia sẻ: “Trong khi ngành đang chủ trương xóa dần điểm trường lẻ, gom trẻ về các điểm chính được đầu tư bài bản để nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dạy thì vẫn đang có một ít địa phương tiếp tục xây điểm trường lẻ như huyện Phù Cát. Chắc chắn một điều là khi đầu tư dàn trải như vậy, địa phương sẽ khó đáp ứng đầy đủ yêu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy-học, trẻ sẽ phải học lớp ghép, làm giáo viên khó mà đảm bảo thực hiện tốt chương trình”.
Một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định đến tính hiệu quả của việc triển khai chương trình GDMN mới là đội ngũ giáo viên, nhưng hiện vẫn còn khoảng 15% số giáo viên, đa số đã lớn tuổi, lúng túng trong thực hiện, nặng tư tưởng dạy rập khuôn, ngại đổi mới. Trong khi đó, các tổ tư vấn hỗ trợ giáo viên lại hoạt động chưa thường xuyên.
Có lẽ, thời gian tới, các địa phương cần tiếp tục tăng cường bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ giáo viên mầm non, đặc biệt lưu tâm đến đội ngũ đang gặp khó khăn, giúp họ nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và cập nhật kịp thời thông tin về ngành học.
“Phụ huynh cũng là một yếu tố quan trọng, nhất là những người có con ở độ tuổi lớp Lá (5 tuổi), đừng chỉ quan tâm xem con biết được con số, con chữ gì mà hãy tìm hiểu, để ý nhiều hơn đến việc con đã phát triển được kỹ năng gì, thay đổi gì về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm và thẩm mỹ. Phụ huynh hãy hợp tác chặt chẽ với nhà trường, cùng với nhà trường giúp trẻ phát triển toàn diện”, bà Thủy nhắn nhủ.
NGỌC TÚ