Tăng cường thông tin, giám sát tàu cá trên biển
Tỉnh ta có đội tàu cá khá lớn với 6.862 chiếc, trong đó trên 3.090 tàu cá có công suất từ 90 CV trở lên, chuyên khai thác thủy sản (KTTS) xa bờ. Hoạt động khai thác, đánh bắt trên biển thường gặp nhiều rủi ro tai nạn, nhất là trong mùa mưa bão. Do đó, công tác đảm bảo an toàn cho ngư dân luôn được chú trọng, đặc biệt là hoạt động thông tin, giám sát tàu cá.
Nhiều rủi ro trên biển
Gần đây nhất, ngày 16.8, tàu cá mang biển hiệu BĐ 97044 TS, trên tàu có 9 thuyền viên, do ông Đỗ Văn Vương, ở xã Hoài Thanh (Hoài Nhơn) làm thuyền trưởng đang KTTS trên vùng biển có tọa độ 14030’N - 111030’E thì tàu bị phá nước và chìm. Rất may tàu cá và các ngư dân bị nạn đã được tàu KN 628 cứu và đưa về đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi). Trước đó, ngày 13.8, tàu cá BĐ 96805 do ông Nguyễn Tấn Bảo - cũng ở xã Hoài Thanh, làm thuyền trưởng - đang KTTS ở tọa độ 12012’N - 112045’E thì bị hỏng máy trôi tự do trên biển. Tàu cá bị nạn được một tàu cá trong tổ đội lai dắt và hỗ trợ khắc phục sự cố, nên đã vào bờ an toàn.
Nhân viên tại trạm bờ của Chi cục Khai thác&Bảo vệ nguồn lợi thủy sản đang kết nối thông tin liên lạc với ngư dân đang hoạt động KTTS xa bờ.
Theo ngành Nông nghiệp tỉnh, từ đầu năm 2015 đến nay, có trên 34 tàu cá với 307 ngư dân trong tỉnh bị nạn trên biển, tăng 18 tàu/144 người so với cùng kỳ năm trước, gây nhiều thiệt hại về tính mạng và tài sản. Công tác cứu hộ, cứu nạn trên biển gặp nhiều khó khăn, do thời điểm tàu cá bị nạn thời tiết trên biển rất xấu. Cũng có trường hợp, hệ thống thông tin liên lạc (HTTTLL) trên tàu bị hư hỏng không hoạt động được hoặc ngư dân tìm cách thoát khỏi tàu cá khi tàu không còn an toàn, không thể liên lạc được với đất liền…
Thời tiết, khí hậu trên biển ngày càng diễn biến phức tạp, mỗi năm có rất nhiều cơn bão và áp thấp nhiệt đới xuất hiện, đôi khi không theo quy luật, rất khó dự báo, nên ngư dân gặp rất nhiều rủi ro khi KTTS trên biển. Nhằm tăng hiệu quả đánh bắt và đảm bảo an toàn khi hoạt động trên biển, ngư dân tỉnh ta đã chú trọng đầu tư đóng mới, nâng công suất tàu thuyền, mua sắm ngư lưới cụ và lắp đặt các thiết bị hiện đại phục vụ hoạt động KTTS. Hiện hầu hết các tàu cá KTTS xa bờ của ngư dân đều được trang bị máy bộ đàm liên lạc tầm xa ICOM, và được Nhà nước hỗ trợ nhiều trang thiết bị hiện đại khác, phục vụ TTLL trên biển với đất liền.
Từ đầu năm đến nay, Trạm bờ Quy Nhơn và Trạm bờ Hoài Nhơn đã nhận được 310.103 tin nhắn của ngư dân, trong đó có 219.837 tin nhắn của ngư dân đang đánh bắt thủy sản ở những vùng biển xa. Nhờ vậy, ngành chức năng của tỉnh biết được cụ thể lịch trình di chuyển và hoạt động đánh bắt thủy sản cũng như cuộc sống của ngư dân ở những vùng biển xa. Thông qua Trạm bờ, ngư dân cũng biết được tình hình diễn biến thời tiết, tin tức sự kiện nổi bật đã và đang xảy ra trên đất liền. Việc TTLL qua lại giữa ngư dân và đất liền còn giúp ích trong công tác cứu hộ, cứu nạn, đảm bảo an toàn tàu cá và ngư dân trên biển.
Đáng chú ý là từ năm 2011 đến nay, thực hiện một số chính sách khuyến khích, hỗ trợ khai thác, đánh bắt trên vùng biển xa theo tinh thần Quyết định 48 của Chính phủ, tỉnh ta đã hỗ trợ kinh phí cho ngư dân mua và lắp đặt 1.920 máy HF trên tàu cá. Ngoài ra, trong khuôn khổ Dự án Hệ thống quan sát tàu cá, vùng đánh bắt và nguồn lợi thủy sản bằng công nghệ vệ tinh (Dự án MOVIMAR, do Bộ NN&PTNT làm chủ đầu tư), từ năm 2013 đến nay, Bộ NN&PTNT đã hỗ trợ tỉnh ta 305 bộ thiết bị kết nối vệ tinh Movimar để lắp đặt cho tàu cá của ngư dân...
Nhờ được trang bị các thiết bị hiện đại, nên việc liên lạc giữa ngư dân với ngư dân trên biển, ngư dân với gia đình và ngư dân với các trạm bờ trên đất liền rất thuận lợi. Qua đó, ngành chức năng của tỉnh xác định được vị trí tàu cá của ngư dân đang KTTS các vùng biển xa, biết được tình hình hoạt động của ngư dân; TTLL thông suốt, kịp thời thông tin cho ngư dân về ngư trường, thời tiết...
Tăng cường các biện pháp đảm bảo an toàn cho ngư dân
Ông Nguyễn Công Bình, Phó chi cục trưởng Chi cục Khai thác&Bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh, cho biết: Hiện chi cục đang tập trung thực hiện nhiều biện pháp nhằm thực hiện có hiệu quả các chính sách hỗ trợ phát triển thủy sản theo tinh thần Quyết định 48/2010 và Nghị định 67/2014 của Chính phủ, tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân đóng mới, cải hoán tàu cá và đầu tư mua sắm trang thiết bị trên tàu phục vụ cho hoạt động KTTS trên biển. Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát hoạt động đăng ký đăng kiểm tàu cá của ngư dân; tăng cường cán bộ túc trực tại 2 trạm bờ ở TP Quy Nhơn và huyện Hoài Nhơn để giám sát tàu cá và thông tin qua lại với ngư dân. Đồng thời phân tần số TTLL riêng cho tàu thuyền của từng xã nhằm chống nghẽn mạng, đảm bảo TTLL thông suốt trong mùa mưa bão.
Khi xảy ra sự cố trên biển, chính quyền và ngư dân liên lạc theo số điện thoại: 0563.891.112; 0563.892.558. HTTTLL tàu cá: Tần số 7903 KHz hô hiệu: “Bình Định cứu nạn” để được hỗ trợ.
Cũng theo ông Bình, thời gian tới tỉnh sẽ nâng cấp 2 trạm bờ để kết nối với tổng đài của Bộ NN&PTNT nhằm quản lý tàu cá và hỗ trợ đảm bảo an toàn cho ngư dân. Chi cục cũng đã củng cố tổ chức, hoạt động của lực lượng phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn chuyên ngành thủy sản, phối hợp với Đài Thông tin Duyên hải Quy Nhơn tổ chức phổ biến, tập huấn hướng dẫn ngư dân các biện pháp phòng tránh, giảm nhẹ thiên tai và tổ chức KTTS theo tổ đội đoàn kết. Phối hợp với Phòng Cảnh sát đường thủy và Bộ đội Biên phòng tỉnh tăng cường tuần tra kiểm soát, nhắc nhở và không cho tàu cá ngư dân ra khơi khi chưa đảm bảo an toàn đường thủy...
Nghề KTTS trên biển thường gặp nhiều rủi ro, ngoài sự nỗ lực của cơ quan chức năng trong công tác TTLL, cứu hộ cứu nạn, bà con ngư dân cũng cần phải chú trọng đến việc tu sửa, nâng cấp HTTTLL trên tàu; chủ động thành lập các tổ đội đoàn kết KTTS trên biển, thường xuyên mở máy và giữ liên lạc với ngành chức năng, các trạm bờ và các thành viên trong tổ đội, nhằm nâng cao hiệu quả KTTS và hỗ trợ lẫn nhau, hạn chế rủi ro. Bà con ngư dân cũng phải chủ động chuẩn bị các điều kiện cần thiết để ứng phó với thiên tai, mưa bão, không nên chủ quan khi ra khơi khai thác, nhất là trong mùa mưa bão.
PHẠM TIẾN SỸ