Viêm tiểu phế quản ở trẻ em

Viêm tiểu phế quản là bệnh thường gặp ở trẻ, nhất là trẻ 3-6 tháng tuổi. Các phế quản nhỏ bị viêm, sưng phù, tiết nhiều dịch làm cho đường thở của trẻ bị chít hẹp, thậm chí tắc nghẽn.

Bệnh có triệu chứng tương tự hen suyễn. Cha mẹ không chủ quan khi thấy trẻ có các dấu hiệu: ho, chảy nước mũi trong, sốt vừa hoặc cao. Triệu chứng ho sẽ nhiều hơn sau 3-5 ngày, xuất hiện thở khó, thở rít, nặng hơn thì tím tái, ngừng thở.

Nhiều trẻ vào viện trong tình trạng nhịp thở nhanh, sốt vừa, xuất hiện các cơn co kéo hô hấp, lồng ngực bị rút lõm, thở rên. Nặng hơn nữa, trẻ bỏ bú, tím tái. Nếu trẻ được chăm sóc tốt thì sẽ giảm được triệu chứng ho trong khoảng 14 ngày. Tuy nhiên, khoảng 1/5 trẻ mắc bệnh này kéo dài nhiều tuần.

Vi-rút là tác nhân làm cho trẻ bị viêm tiểu phế quản, đứng đầu là vi-rút hợp bào hô hấp chiếm 30-50% các trường hợp mắc bệnh. Vi-rút này có 2 điểm đặc biệt là lây lan rất mạnh nên bệnh có khả năng thành dịch; người lớn cũng có thể bị nhiễm với biểu hiện nhẹ, chỉ như cảm ho thông thường. Vi-rút cúm và á cúm cũng gây bệnh cho khoảng 25% số trẻ bị viêm tiểu phế quản. Ngoài ra phải kể đến vi-rút Adenovirus với 10% số mắc.

Trẻ sống trong vùng có dịch cúm, hay viêm đường hô hấp trên (do vi-rút hợp bào) thì tỉ lệ bị lây nhiễm rất cao, do sức đề kháng yếu. Những trẻ trước đó bị viêm mũi họng, viêm amiđan, viêm VA… đều có nguy cơ nhiễm bệnh. Trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh, bệnh phổi bẩm sinh hay suy giảm miễn dịch, sống trong môi trường không tốt đều có nguy cơ cao mắc bệnh. Có ý kiến về sự liên quan của viêm tiểu phế quản với bệnh hen sau này.

Trẻ mắc bệnh nhẹ, không có yếu tố nguy cơ thì có thể chăm sóc tại nhà. Cha mẹ cho trẻ bú, ăn uống đầy đủ, uống nhiều nước; làm thông thoáng mũi để giúp trẻ dễ thở hơn và bú tốt hơn, có thể nhỏ 2-3 giọt nước muối sinh lý sau đó làm sạch. Tránh khói thuốc lá vì có thể làm bệnh của trẻ nặng hơn và dễ bị hen sau này. Trẻ có dấu hiệu nặng như khó thở, bú kém, tím tái, có biến chứng cần nhập viện điều trị. Chỉ sử dụng kháng sinh khi có biểu hiện viêm nhiễm thứ phát, không nên dùng steriod cho trẻ.

Lưu ý, không để trẻ bị lạnh, giữ cho môi trường trong lành, đặc biệt chú ý với trẻ mắc bệnh tim, phổi bẩm sinh. Nếu trẻ có biểu hiện sốt cao, ho nhiều, bú kém, bỏ bú, thở co lõm ngực đưa ngay đến cơ sở y tế. Nhiều khuyến cáo nhấn mạnh để phòng ngừa bệnh cho trẻ các bà mẹ hãy cho trẻ bú sữa mẹ đến 2 tuổi.

·         Thạc sĩ NGUYỄN VĂN TUẤN

(Trung tâm Y tế TP Quy Nhơn)