Thụ lộc giỗ vua sao cho văn minh lịch sự
Sau khi vua Quang Trung băng hà, triều Tây Sơn sụp đổ, mặc dù bị nhà Nguyễn (Gia Long) ra sức trả thù một cách tàn bạo, nhưng 200 năm trước dân làng Kiên Mỹ vẫn tìm cách lập đền, lén lút thờ cúng 3 vua Tây Sơn để biểu thị lòng tôn kính và ngưỡng mộ công đức của nhà Tây Sơn. Ngày nay việc tưởng nhớ đến nhà Tây Sơn thường được tổ chức 3 lần trong năm vào các dịp kỷ niệm ngày sinh Hoàng đế Quang Trung (mùng 5.5 ÂL), ngày mất Hoàng đế Quang Trung (29.7 ÂL) và hiệp kỵ Tây Sơn tam kiệt (15.11 ÂL). Việc giỗ kỵ của vua và nhà Tây Sơn đều có mâm cỗ để cho quan khách thụ lộc. Đặc biệt những năm gần đây, việc thụ lộc giỗ vua không chỉ dành cho quan khách, mà Bảo tàng Quang Trung (BTQT) còn sắm sửa hàng trăm mâm cỗ để mời nhân dân cùng thụ lộc. Cứ đến các dịp ngày kỵ, nhân dân trong vùng bất kể già trẻ gái trai, rất nhiều người nhớ và rủ nhau đến BTQT để trước là thắp nén hương tưởng nhớ sau là cùng nhau thụ hưởng lộc của vua. Trong số đó có người khi đi còn mang theo hương, đăng, hoa quả để dâng cúng vua rất thành tâm. Việc làm trên thật đáng trân trọng và rất hợp với đạo lý của dân tộc.
Tuy nhiên, việc đến thụ lộc của nhân dân trong vùng trong những lần gần đây đã nảy sinh nhiều điều phản cảm và gây khó cho đơn vị tổ chức. Nhiều khi các nghi lễ chưa xong, nhưng vì sợ mất chỗ nên nhiều người đến ngồi vào bàn chiếm chỗ, chờ phục vụ mang thức ăn tới là “thụ lộc” ngay, mặc cho quan khách còn bận việc lễ và chờ ban tổ chức có lời mời. Điều đáng nói nữa là nhiều mâm cỗ chưa đủ số lượng người vẫn nhập tiệc, thức ăn thừa thì vô tư mang về và gọi đây là lộc vua. Một số người đến trễ, lại chen lấn vào các mâm cỗ của quan khách để ăn; nên có trường hợp một vài quan khách vừa rời khỏi bàn đi vệ sinh, hoặc qua bàn khác mời rượu quay lại thì… ghế ngồi bị chiếm mất; trong số này có không ít là trẻ em và những người quần đùi áo lá.
Trong dịp kỷ niệm 223 năm ngày mất Hoàng đế Quang Trung, ngày 11.9.2015 (nhằm ngày 29.7 ÂL) này, BTQT chuẩn bị tổ chức lễ giỗ vua với khoảng trên 100 mâm cỗ. Để việc thụ lộc giỗ vua trong dịp này sao cho văn minh lịch sự, thiết nghĩ ban tổ chức nên sắp xếp khu vực riêng cho nhân dân đến thụ lộc tách biệt với khu vực đón tiếp quan khách, bảo đảm trật tự chung. Đặc biệt là nhân dân trong vùng, khi đến thụ lộc giỗ vua cần nêu cao ý thức xem đây cũng như là ngày giỗ kỵ người thân của nhà mình; thể hiện sự văn minh, hiếu khách của con cháu vùng đất “địa linh nhân kiệt”.
HOÀNG CHI