Công tác di dời dân đến các khu tái định cư vùng thiên tai:
Chính quyền thiếu quyết liệt, dân chưa “mặn mà”
Ông Bùi Đắc Cường
Đến nay, tỉnh ta đã xây dựng xong 15 khu tái định cư (TĐC) vùng thiên tai để di dời những hộ dân sinh sống ở những vùng thấp trũng thường hay bị ngập lụt, vùng bị triều cường có nguy cơ thiên tai cao đến ở, song việc di dời dân đến các khu TĐC quá chậm. PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Bùi Ðắc Cường - Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn (PTNT) thuộc Sở NN-PTNT - về vấn đề này.
- Xin ông cho biết kết quả di dời các hộ dân sinh sống ở những vùng có nguy cơ thiên tai cao đến các khu TĐC đã xây dựng tại các địa phương trong tỉnh?
Tỉnh ta hiện có 20.400 hộ dân với 86.000 người của 110 xã, phường thuộc 11 huyện, thị xã, thành phố nằm trong vùng thiên tai nguy hiểm cần có nhà ở kiên cố hoặc TĐC. Các hộ dân nói trên ít nhiều bị ảnh hưởng khi thiên tai, bão lũ xảy ra. Bởi vậy, việc đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân trong mùa mưa bão, nhất là những hộ sinh sống ở những vùng thấp trũng thường hay bị ngập lụt, vùng thường hay bị triều cường, vùng ven sông, ven suối… luôn được đặc biệt quan tâm.
Phương án đảm bảo an toàn cho người dân vùng thiên tai nguy hiểm cũng đã được ngành Nông nghiệp và chính quyền các địa phương triển khai thông qua việc xây dựng các khu TĐC để bố trí dân đến ở. Tính từ năm 2006 đến nay, bằng nhiều nguồn vốn khác nhau, tỉnh ta đã đầu tư xây dựng 17 khu TĐC vùng thiên tai trên địa bàn tỉnh; trong đó, ngành Nông nghiệp làm chủ đầu tư xây dựng các khu TĐC: An Trung (An Lão); Hoài Hải (Hoài Nhơn); Mỹ An, Mỹ Thắng (Phù Mỹ), số còn lại do chính quyền các địa phương (Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Hoài Ân, Tuy Phước, Phù Cát, TP Quy Nhơn) làm chủ đầu tư và đảm nhiệm việc bố trí đất, di dời TĐC cho 2.639 hộ dân. Đến nay, toàn tỉnh có 15 khu TĐC đã hoàn thành, cơ sở hạ tầng thiết yếu tại các khu TĐC khá hoàn chỉnh (2 khu TĐC xã Mỹ Thắng - Phù Mỹ và xã Phước Hòa - Tuy Phước chưa hoàn thiện), phục vụ đời sống sản xuất của người dân.
Tuy vậy, kết quả của việc di dời dân đến các khu TĐC chưa như mong muốn. Đến tháng 9.2015, các địa phương mới chỉ di dời được 913 hộ đến các khu TĐC. Còn 1.726 hộ dân, trong đó có nhiều hộ đã được bố trí đất tại các khu TĐC, nhưng vẫn chưa di dời đến các khu TĐC đã xây dựng.
- Vì sao cơ sở hạ tầng các khu TĐC được xây dựng khá hoàn chỉnh, nhưng người dân vẫn không “mặn mà”?
Sở dĩ bà con chậm di dời đến các địa điểm TĐC là do phần lớn kinh tế còn khó khăn, họ chưa đủ kinh phí để xây dựng nhà mới, trong khi mức hỗ trợ di dời của Nhà nước còn thấp. Hiện nay, tuy mức hỗ trợ của Nhà nước được nâng từ 10 triệu đồng lên 20 triệu đồng/hộ, nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu về vốn để xây dựng nhà của người dân. Chính quyền một số địa phương cũng chưa quyết liệt trong chỉ đạo việc di dời dân đến các khu TĐC.
Cơ sở hạ tầng khu TĐC vùng thiên tai xã Hoài Hương (Hoài Nhơn) được xây dựng khá hoàn chỉnh, nhưng số hộ đến TĐC còn ít.
Xã Cát Tiến (Phù Cát) có nhiều hộ dân thuộc diện di dời TĐC ra khỏi khu vực bị triều cường uy hiếp, nhưng người dân không đi vì cho rằng khu vực mà bà con sinh sống lâu nay đang được Nhà nước quy hoạch phát triển du lịch, di dời đến khu TĐC sẽ bị ảnh hưởng đến việc đền bù. Còn tại xã Hoài Hương (Hoài Nhơn), sau khi Nhà nước đầu tư xây dựng đê kè chắn sóng, nhiều hộ dân sinh sống gần biển cũng không muốn di dời đến nơi ở mới vì họ cho rằng tình trạng sạt lở, sóng biển xâm thực đã được khắc phục. Cũng có một số địa phương xây dựng khu TĐC với quy mô lớn, nhưng xác định đối tượng cần di dời không sát với thực tế, nên số hộ di dời đến khu TĐC không đảm bảo như dự tính ban đầu. Bên cạnh đó, một bộ phận người dân sinh sống ở những vùng có nguy cơ thiên tai cao, nhưng còn chủ quan với thiên tai, bão lũ, và vẫn còn tư tưởng ỷ lại, trông chờ sự hỗ trợ của Nhà nước. Hơn nữa, do cuộc sống, nghề nghiệp sinh sống của họ đã gắn liền với nơi ở cũ từ lâu đời, nên nhiều hộ chưa muốn di dời đến nơi ở mới.
- Đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân trong mùa mưa bão là việc làm hết sức quan trọng và cấp thiết, Chi cục PTNT đã có những giải pháp gì để thực hiện công tác này, thưa ông?
Nhằm đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho nhân dân trong mùa mưa bão năm nay, Chi cục đã và đang phối hợp với chính quyền các địa phương kiểm tra, rà soát, nắm chắc danh sách các hộ dân đang sinh sống ở những vùng có nguy cơ thiên tai cao, phân loại số hộ cần phải sơ tán theo mức độ nguy hiểm; đồng thời tăng cường công tác vận động người dân di dời đến các khu TĐC đã xây dựng ở địa phương. Bên cạnh đó, Chi cục phối hợp với ngành chức năng, chính quyền các địa phương kịp thời cấp kinh phí hỗ trợ theo đúng quy định của Nhà nước cho người dân, giúp họ sớm ổn định đời sống, sản xuất.
Ngành Nông nghiệp tỉnh cũng đã xây dựng kế hoạch thực hiện trên 12 dự án TĐC vùng thiên tai tập trung và 23 dự án ổn định dân cư tại chỗ trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016-2020, để di dời TĐC và ổn định chỗ ở cho trên 6.000 hộ dân. Hiện nay, Chi cục và các địa phương trong tỉnh đang khẩn trương khảo sát, quy hoạch, lập dự toán đầu tư các địa điểm TĐC nhằm triển khai thực hiện khi được bố trí kinh phí trong các năm tới.
- Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)