Lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho xe ô tô:
Thuận lợi quản lý, hạn chế vi phạm
Ông Đặng Cao Thanh.
Bộ GTVT vừa có văn bản yêu cầu các Sở GTVT tăng cường kiểm tra các doanh nghiệp vận tải (DNVT) thực hiện việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (hộp đen) để từ 1.7 đến sẽ bắt đầu xử phạt những xe không lắp hộp đen và những xe có lắp hộp đen nhưng không hoạt động. PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Ðặng Cao Thanh, Trưởng phòng Quản lý vận tải (Sở GTVT) về vấn đề này.
* Bộ GTVT vừa có văn bản yêu cầu các Sở GTVT tăng cường công tác kiểm tra hoạt động của phương tiện vận tải qua thiết bị giám sát hành trình. Xin ông cho biết những yêu cầu cụ thể của Bộ GTVT là gì?
- Nhằm kiềm chế tai nạn giao thông, trọng tâm là các tai nạn đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến xe khách và xe tải, Bộ GTVT yêu cầu các DNVT phải lắp đặt hộp đen. Bắt đầu từ ngày 1.7.2013, cơ quan chức năng sẽ tiến hành xử phạt lái xe tham gia kinh doanh vận tải không có hộp đen. Các phương tiện không lắp đặt hộp đen hoặc hộp đen không hoạt động, không theo quy chuẩn ban hành, không thực hiện việc cung cấp, cập nhật, lưu trữ, quản lý các thông tin từ hộp đen theo quy định sẽ bị phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng đối với cá nhân, từ 6 - 10 triệu đồng đối với tổ chức vi phạm.
Trong văn bản, Bộ GTVT cũng đã yêu cầu các Sở GTVT chỉ đạo các DNVT trên địa bàn tiến hành rà soát việc lắp đặt hộp đen trên phương tiện, đảm bảo hộp đen hoạt động và đáp ứng được đầy đủ các tính năng; yêu cầu các DNVT duy trì việc thực hiện nhiệm vụ của bộ phận quản lý các điều kiện về an toàn giao thông theo quy định. Thường xuyên theo dõi, kiểm tra hoạt động của phương tiện qua hộp đen để kịp thời phát hiện các phương tiện, lái xe có vi phạm, yêu cầu các đơn vị chấn chỉnh kịp thời; tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh vận tải đối với các DNVT có nhiều vi phạm; thu hồi, không cấp mới, cấp đổi phù hiệu, sổ nhật trình đối với các xe có hộp đen không theo dõi, trích xuất, lưu trữ đủ các thông tin tối thiểu. Thông báo, tuyên truyền trước cho các DNVT, lái xe về quy định từ ngày 1.7.2013 xử phạt người điều khiển xe tham gia kinh doanh vận tải không gắn hộp đen (đối với các xe có quy định phải gắn thiết bị) hoặc gắn thiết bị nhưng thiết bị không hoạt động, không đúng quy chuẩn.
* Vậy việc triển khai quy định bắt buộc gắn hộp đen đối với ô tô ở tỉnh ta đã được thực hiện như thế nào, thưa ông?
- Mặc dù Bộ GTVT vừa có công văn yêu cầu kiểm tra và đến ngày 1.7 này mới tiến hành xử phạt lái xe tham gia kinh doanh vận tải mà không gắn hộp đen hoặc hộp đen hoạt động không đúng theo tiêu chuẩn quy định, nhưng trước đó, thực hiện Nghị định 91/2009/NĐ-CP, Sở GTVT tỉnh liên tục ban hành nhiều văn bản nhắc nhở các DNVT thuộc đối tượng bắt buộc gắn hộp đen phải thực hiện nghiêm quy định này. Sở GTVT đã quy định, đơn vị vận tải nào không chấp hành quy định lắp hộp đen trên ô tô thì ngoài việc không cấp tiếp giấy phép kinh doanh vận tải cho phương tiện, còn đình chỉ luôn giấy phép vận tải của cả đơn vị kinh doanh.
Tất cả xe kinh doanh vận tải hành khách ở tỉnh ta đều đã lắp đặt hộp đen.
- Trong ảnh: Xe khách chạy tuyến Quy Nhơn - TP Hồ Chí Minh chờ xuất bến tại Bến xe khách Trung tâm Quy Nhơn.
Ngoài ra, thực hiện theo quy định riêng của ngành GTVT, từ ngày 1.7.2012, Cục Đăng kiểm và Sở GTVT đã chỉ đạo Trung tâm Đăng kiểm không kiểm định cho ô tô đã tới thời hạn vào kiểm định nhưng chưa lắp hộp đen. Như vậy, nếu xe đi trên đường không bị phạt vì chưa lắp hộp đen thì sẽ bị phạt vì không đủ tiêu chuẩn lưu hành, nên các DNVT đều chấp hành tốt việc lắp hộp đen.
Không chỉ quản lý việc lắp đặt hộp đen thông qua việc nộp hồ sơ, giấy chứng nhận nghiệm thu thiết bị, Sở GTVT còn kiểm tra tại các DNVT. Các thiết bị và hệ thống cơ sở dữ liệu hộp đen của DNVT nào hoạt động liên tục và có thể trích xuất đầy đủ dữ liệu thì mới tiếp tục được cấp giấy phép kinh doanh và sổ nhật trình. Mặc dù chưa bị xử phạt nhưng với các quy định này nên thời gian qua các DNVT trên địa bàn tỉnh đều đã lắp hộp đen và tất cả hộp đen đều hoạt động tốt.
* Ông nhận xét như thế nào về quy định bắt buộc ô tô phải lắp đặt hộp đen?
Theo số liệu thống kê của Sở GTVT, toàn tỉnh hiện có trên 30 DNVT đường bộ với trên 700 phương tiện vận tải hành khách và gần 200 xe đầu kéo container nằm trong diện phải lắp hộp đen theo quy định. Đến nay, đã có 100% xe khách và 80% xe đầu kéo container trên địa bàn tỉnh lắp đặt hộp đen. Một số xe đầu kéo container chưa lắp đặt hộp đen là do thời gian qua họ không chở container, nên không nằm trong diện bắt buộc phải lắp hộp đen.
- Hộp đen là phương tiện ghi nhận tốc độ, hành trình, thời gian làm việc của lái xe, số lần đóng mở cửa, số lần dừng đỗ. Ngoài ra, lắp đặt hộp đen các DNVT có thể ghi nhận thêm các thông tin về số hành khách, tình trạng xăng dầu của phương tiện... Các thông số ghi được từ hộp đen sẽ được cập nhật vào cơ sở dữ liệu, từ đó bất cứ lúc nào trung tâm cũng có thể quản lý, giám sát hành trình và chấn chỉnh vi phạm.
Đối với DNVT, lắp đặt hộp đen sẽ tốt hơn trong việc quản lý hành trình chạy xe, quản lý lái xe, phụ xe khi tham gia vận chuyển hành khách và hàng hóa. DNVT có thể tự đặt tốc độ tối đa của xe để hạn chế việc tài xế phóng nhanh vượt ẩu, kiểm soát được cả tiêu hao nhiên liệu, số lượng khách trên xe… Từ đó, hành khách sẽ được hưởng lợi nhiều hơn về chất lượng dịch vụ, quyền lợi khi đi xe.
Đối với cơ quan quản lý nhà nước, thông qua hộp đen sẽ dễ dàng hơn trong việc quản lý phương tiện vận tải, thuận lợi trong phân luồng giao thông. Trường hợp có tai nạn xảy ra, cơ quan chức năng có thể nắm bắt ngay một số thông tin quan trọng để phục vụ công tác điều tra xác định nguyên nhân, quy trách nhiệm đối với người điều khiển phương tiện, chủ phương tiện và người tham gia giao thông. Nói chung, việc lắp đặt hộp đen là hoàn toàn có lợi cho cả DNVT, cơ quan quản lý nhà nước và hành khách.
* Xin cảm ơn ông!
NGỌC THÁI (Thực hiện)