Kê khai cước vận tải theo giá xăng dầu: Sao cho vẹn đôi đường?
Từ đầu năm 2015 đến nay, giá xăng dầu liên tục “nhảy múa”, nhìn chung giảm vẫn là xu hướng chủ đạo, trong khi giá cước vận tải chậm thay đổi cho phù hợp với giá nhiên liệu. Việc giá xăng dầu thay đổi nhiều lần trong những khoảng thời gian ngắn gây không ít khó khăn trong công tác quản lý giá cũng như điều chỉnh giá cước vận tải của các doanh nghiệp (DN).
29 đơn vị, DN giảm giá cước
Từ đầu năm đến ngày 15.9, giá bán xăng dầu đã có 11 lần điều chỉnh. Trong đó, mặt hàng xăng không chì RON các loại có 4 lần tăng giá và 7 lần giảm giá; mặt hàng dầu diezen các loại có 2 lần tăng giá và 9 lần giảm giá. Đặc biệt, giá xăng dầu được điều chỉnh theo chiều hướng giảm mạnh vào thời điểm cuối tháng 8 và đầu tháng 9. So với thời điểm cuối năm 2014, dầu diezen các loại giảm 21,32% - 22,32%; xăng giảm mức 2,97% - 3,07%.
Trước thực tế đó, Sở Tài chính đã ban hành văn bản số 2840/STC-GCS yêu cầu, hướng dẫn 39 đơn vị, DN kinh doanh vận tải hành khách (KDVTHK) bằng xe ô tô trên địa bàn tỉnh rà soát, tính toán lại giá cước vận tải trên cơ sở các yếu tố chi phí đầu vào đã giảm (đặc biệt là giá xăng dầu) cho phù hợp và thực hiện kê khai lại giá cước vận tải. Tính đến ngày 22.9, đã có 35/39 đơn vị, DN thực hiện kê khai lại giá cước vận tải theo yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước.
Cụ thể, có 6 đơn vị KDVTHK bằng taxi điều chỉnh giảm giá cước với mức 300 - 5.000 đồng/km tùy theo từng loại cự ly (tỉ lệ 2,6% - 50%). Ở loại hình KDVTHK bằng xe buýt theo tuyến cố định có 1 đơn vị đăng ký giảm giá cước 1.000 đồng/vé/lượt đối với một số tuyến trợ giá và tuyến tự cân đối (tỉ lệ 2,7% - 6,66%). Trong số 27 đơn vị KDVTHK bằng ô tô theo tuyến cố định thực hiện kê khai lại có 21 đơn vị điều chỉnh giảm giá 2.000 - 50.000 đồng/vé/lượt (tỉ lệ 2,06% - 16,6%).
Riêng HTX vận tải cơ giới Phù Cát - đơn vị duy nhất kinh doanh cả ba loại hình vận tải nói trên - đã điều chỉnh giảm giá cước VTHK bằng xe buýt theo tuyến cố định với mức 1.000 đồng/vé/lượt (tỉ lệ 4,35% - 6,25%), giảm giá cước VTHK bằng ô tô theo tuyến cố định với mức 5.000- 20.000 đồng/vé/lượt (tỉ lệ 4,55% - 7,4%) và giữ nguyên cước VTHK bằng taxi đã kê khai trước đó.
Để vẹn cả đôi đường
Sau vài ngày các đơn vị, DN thực hiện kê khai điều chỉnh giá cước thì giá xăng dầu lại thay đổi. Từ 15 giờ ngày 18.9, giá bán lẻ xăng dầu trên địa bàn tỉnh được điều chỉnh tăng theo Quyết định số 408/PLXBĐ-QĐ ngày 18.9 của Công ty Xăng dầu Bình Định. Cụ thể, dầu diezen 0,05S tăng 580 đồng/lít (tăng 4,31%), dầu diezen 0,25S tăng 740 đồng/1 lít (tăng 5,58%), xăng không chì RON 95 tăng 640 đồng/lít (tăng 3,5%), xăng không chì RON 92 tăng 630 đồng/lít (tăng 3,57%).
Trước tình hình biến động của giá xăng dầu ngay sát thời điểm vừa thực hiện xong việc kê khai lại giá cước VTHK, nên đến thời điểm này chưa có đơn vị kinh doanh vận tải nào có ý định thay đổi. Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Giám đốc Sở Tài chính, cho biết sẽ tiếp tục giám sát, rà soát chặt chẽ việc kê khai giá của các DN sản xuất, kinh doanh các hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục kê khai giá trên địa bàn tỉnh; đặc biệt là đối với các hàng hóa, dịch vụ chịu tác động trực tiếp của giá xăng, dầu như giá cước VTHK bằng xe ô tô. Tuy nhiên, việc giá xăng dầu liên tục “nhảy múa” cũng gây không ít khó khăn cho công tác quản lý. Sở đã có báo cáo với Bộ Tài chính về tình hình này và đang chờ chỉ đạo tiếp theo.
Về phía các DN vận tải, vấn đề đáng quan tâm là phải đảm bảo giá cước được điều chỉnh phù hợp với biên độ tăng giảm của xăng dầu. Tuy nhiên, hoạt động điều chỉnh kéo theo nhiều phiền toái, như chi phí in ấn bảng giá, niêm yết, thay đổi thông tin trong phần mềm quản lý… Trong khi đó, giá xăng dầu thay đổi quá nhanh trong khoảng thời gian ngắn, DN chạy theo cũng… đuối.
Tại đợt kiểm tra về giá cước vận tải tiến hành trong tháng 9.2015 của Đoàn kiểm tra liên ngành về giá của tỉnh, ông Nguyễn Viết Liêng, đại diện Công ty TNHH Hương Trà Taxi (tại TP Quy Nhơn), cho biết: “Mỗi lần thay đổi giá cước, đơn vị vận tải phải thực hiện nhiều công đoạn, thủ tục khá rắc rối. Chỉ nói riêng việc kiểm định lại đồng hồ xe, công ty chúng tôi chỉ có 13 đầu xe taxi, nhưng mỗi lần kiểm định phải trả phí khoảng 140 ngàn đồng/xe; nhưng như vậy vẫn còn chưa thấm vào đâu so với số tiền phải mất do thời gian dừng hoạt động để đưa xe đi làm kiểm định”.
Chi phí kiểm định của công ty này vẫn chưa là gì nếu so với các DN vận tải có số lượng đầu xe tương đối lớn. Để điều chỉnh giá cước, trước hết, các chủ DN vận tải phải tính đến giá thành, rồi đăng ký với liên ngành Tài chính - Giao thông vận tải. Nếu trong 5 ngày mà không có ý kiến phản hồi thì mặc nhiên là công nhận. Sau đó, các DN mới cho xe về lập trình chip đồng hồ, rồi đăng ký với cơ quan kiểm định. Theo ông Triệu Anh Tú, Giám đốc Công ty TNHH MTV Mai Linh Bình Định, với 150 đầu xe taxi, mới rồi đơn vị đã thực hiện đợt kiểm định để điều chỉnh giảm giá cước cũng đã mất đứt 3 ngày. Vì thế, ngoài khoản phí kiểm định, đơn vị còn thất thu do xe dừng hoạt động trong thời gian kiểm định.
“Việc tăng, giảm giá xăng dầu là một yếu tố quan trọng trong điều chỉnh giá thành vận tải, tuy nhiên chúng tôi còn phải cân đối giá thị trường, bởi thị trường vận tải cạnh tranh rất khốc liệt. Nên chăng, cần có một quy định cụ thể về biên độ thay đổi giá xăng dầu làm căn cứ để DN thay đổi giá cước vận tải, đảm bảo quyền lợi cho cả người tiêu dùng lẫn DN”- ông Liêng đề xuất.
THU HIỀN