Xây dựng thiết chế văn hóa theo tiêu chí nông thôn mới:

Cần nỗ lực tháo gỡ khó khăn

Phấn đấu đạt xã chuẩn văn hóa nông thôn mới, việc đầu tư xây dựng hạ tầng, thiết chế văn hóa gắn với quy hoạch hạ tầng nông thôn đang là vấn đề “thách thức” đối với các địa phương. Để đạt mục đích đề ra, đòi hỏi các xã phải nỗ lực khắc phục khó khăn, tìm ra những giải pháp phù hợp.  

Nhiều xã còn lúng túng

Trong 5 năm qua, tổng nguồn vốn đầu tư của tỉnh từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cho việc xây dựng hạ tầng, thiết chế văn hóa là 88,5 tỉ đồng. Cùng đó là cố gắng, nỗ lực của chính quyền các cấp, nhân dân hưởng ứng đóng góp để hoàn thiện các thiết chế văn hóa ở các địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều xã chưa đạt tiêu chí cơ sở vật chất về văn hóa, đặc biệt là các xã ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nguyên nhân là do quỹ đất cho các công trình văn hóa còn hạn hẹp, nguồn lực đầu tư hạn chế. Ông Hoàng Ngọc Thành, Trưởng Phòng VHTT huyện An Lão, cho biết: “Ngoài khó khăn về kinh phí, thì đặc thù về địa hình dẫn đến quy hoạch được khu đất có diện tích theo quy định của Bộ VH-TT&DL để xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao ở các xã vùng cao là rất khó”.

Nhà văn hóa xã Nhơn Thọ (An Nhơn).

Theo khảo sát đánh giá của Sở NN-PTNT, trang thiết bị nhà văn hóa thôn ở các địa phương trong tỉnh còn nhiều thiếu thốn, các công trình phụ hầu như chưa có. Một số địa phương đã huy động xã hội hóa để mua sắm trang thiết bị văn hóa phục vụ sinh hoạt cộng đồng, nhưng chưa đáng kể. Công tác duy tu, sửa chữa, bảo dưỡng, bảo tồn tài sản nhà văn hóa thôn còn khó khăn do không có kinh phí, không có người bảo quản. Việc xây dựng quy chế hoạt động nhà văn hóa thôn chưa được các địa phương quan tâm. Hiện có 122 xã trên địa bàn tỉnh đã hoàn thành đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới, trong đó có các thiết chế văn hóa thể thao cơ sở được chú trọng quy hoạch theo quy định của Bộ VH-TT&DL. Vì những khó khăn, hạn chế nêu trên, nên mới có 29 xã đạt chuẩn tiêu chí về cơ sở vật chất văn hóa (chiếm 23,7%) trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Cần tháo gỡ kịp thời

Tại Hội nghị Tổng kết 5 năm thực hiện Quyết định số 22 ngày 5.1.2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển văn hóa nông thôn đến năm 2015, định hướng đến năm 2020” trên địa bàn tỉnh mới đây, đã đề ra nhiệm vụ cụ thể thực hiện tiêu chí phát triển văn hóa nông thôn mới cấp xã với mục tiêu: 50% số xã có nhà văn hóa đạt chuẩn, 90% thôn có nhà văn hóa đạt chuẩn theo quy định của Bộ VH-TT&DL. Muốn thực hiện được những mục tiêu này, cần có thêm những giải pháp cho việc xây dựng hạ tầng, thiết chế văn hóa gắn với quy hoạch nông thôn mới. Trước hết, các địa phương cần tập trung chỉ đạo công tác quy hoạch xây dựng các thiết chế văn hóa ở cơ sở, quan tâm dành quỹ đất xây dựng các công trình văn hóa phục vụ cộng đồng. Đồng thời, có cách thức huy động mọi nguồn lực xã hội hiệu quả, để đẩy nhanh tiến độ xây dựng các nhà văn hóa xã, thôn đáp ứng các tiêu chí nông thôn mới.

Ngoài ra, để phát huy tác dụng các nhà văn hóa vấn đề quan trọng là cần tổ chức các hoạt động gắn liền với nhu cầu thực tế của người dân, phục vụ thiết thực cho phong trào TDĐKXDĐSVH, xây dựng nông thôn mới… Điều này đòi hỏi phải có đội ngũ quản lý, điều hành nhà văn hóa có chuyên môn, năng động tổ chức các hoạt động phong trào.

Ông Nguyễn Minh Đoan, Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL kiêm Ủy viên thường trực Ban chỉ đạo phong trào TDĐKXDĐSVH tỉnh, kiến nghị: “Bộ VH-TT&DL, HĐND, UBND tỉnh cần quy định rõ hơn trách nhiệm, quyền lợi của các ban chủ nhiệm Trung tâm Văn hóa -Thể thao xã, Nhà văn hóa thôn để tạo động lực thực hiện các loại hình thiết chế này trong quá trình xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, xây dựng nông thôn mới”.

Hoài Thu