Triển khai Dự án QL-BV rạn san hô gắn với phát triển du lịch cộng đồng:
Nỗ lực phát triển du lịch bền vững
Hiệp hội Thủy sản (HHTS) Bình Định vừa phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh cùng UBND TP Quy Nhơn khởi động Dự án (DA) “Quản lý, bảo vệ hệ sinh thái rạn san hô vùng biển ven bờ gắn với phát triển du lịch sinh thái cộng đồng tại xã Nhơn Hải - TP Quy Nhơn”. Đây là một hoạt động thiết thực, có ý nghĩa về nhiều mặt.
Một DA nhiều ý nghĩa
Ông Nguyễn Hữu Hào - Chủ tịch HHTS tỉnh, Trưởng Ban điều hành DA- cho biết: Vùng biển Nhơn Hải được thiên nhiên ưu đãi, bên cạnh bãi biển đẹp, còn có nhiều rạn san hô, là nơi sinh trưởng của nhiều loài thủy sản quý, có giá trị kinh tế cao, góp phần nuôi sống người dân địa phương. Tuy nhiên, do nhiều tác động, chủ yếu là tác động của con người, rạn san hô Nhơn Hải hiện chỉ còn khoảng 30% so với những năm 1980 - 1981. Vì vậy, chúng ta phải cứu lấy hệ sinh thái biển ở Nhơn Hải, đặc biệt là rạn san hô. Có thể nói rằng, không còn rạn san hô thì không có du lịch (DL) ở đây.
Du khách đi tour của Công ty DL Miền Trung tắm biển, bơi lặn ngắm san hô tại vùng biển Hòn Khô - Nhơn Hải.
Mục tiêu của DA nhằm nâng cao nhận thức và năng lực của chính quyền cùng người dân địa phương về quản lý, bảo vệ (QL-BV) và khai thác hợp lý rạn san hô ven biển xã Nhơn Hải thông qua các giải pháp truyền thông, lồng ghép với hoạt động của các hội-đoàn thể ở địa phương. Xây dựng mô hình thí điểm cộng đồng tham gia QL-BV rạn san hô. Xây dựng mô hình thí điểm HTX dịch vụ (DV) DL và thủy sản, bảo vệ môi trường, phát triển DL sinh thái cộng đồng, giải quyết việc làm cho người dân địa phương.
DA sẽ tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng địa phương về QL-BV hệ sinh thái rạn san hô, môi trường sinh thái biển, thích ứng với biến đổi khí hậu. Xây dựng mô hình thí điểm cộng đồng tham gia giám sát, QL-BV rạn san hô tại vùng biển Hòn Khô.
Quỹ bảo vệ và phát triển rạn san hô xã Nhơn Hải sẽ được thành lập, gồm một phần kinh phí do DA hỗ trợ, còn lại sẽ do các doanh nghiệp DL và cộng đồng đóng góp. Đồng thời xây dựng quy chế quản lý hoạt động DL trên địa bàn xã Nhơn Hải, nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc quản lý hoạt động DL, giữ gìn an ninh trật tự địa phương, đảm bảo an toàn cho du khách; bảo vệ và khai thác hợp lý, bền vững các giá trị tài nguyên thiên nhiên và văn hóa-lịch sử của địa phương, tăng thu nhập cho người dân.
Xây dựng HTX DV DL ở Nhơn Hải
Mục tiêu thứ 3 của DA là xây dựng mô hình thí điểm HTX DV DL và thủy sản, bảo vệ môi trường, cảnh quan thiên nhiên và rạn san hô để phát triển DL sinh thái cộng đồng, giải quyết việc làm cho người dân, thực hiện bình đẳng giới tại địa phương; sẽ tiến hành trong quý I.2016.
Bà Nguyễn Hải Bình, Tổ trưởng tổ chuyên gia của DA, cho biết: HTX DV DL và thủy sản gồm 5 tàu vận chuyển khách DL, một nhà hàng chuyên về các món ẩm thực đặc sắc của địa phương, đạt chuẩn về an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường để phục vụ khách DL; một điểm tiếp đón và hướng dẫn du khách của HTX; 1 tổ thu gom rác; 5 - 10 hộ sản xuất, kinh doanh hàng hải sản khô, hàng thủ công mỹ nghệ ở địa phương. Nguồn vốn ban đầu để xây dựng HTX khoảng 830 triệu đồng, do xã viên đóng góp (đã được tính chung trong tổng kinh phí DA). DA sẽ tổ chức tập huấn, đào tạo cho xã viên HTX các kỹ năng cơ bản về kinh doanh, phục vụ, hướng dẫn DL; kỹ năng phục vụ nhà hàng; đảm bảo an toàn cho khách DL trên biển.
Tổ chức đề xuất DA là HHTS Bình Định. Tổng kinh phí DA trên 2,322 tỉ đồng; trong đó Chương trình tài trợ các DA nhỏ thuộc Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF/SGP) tài trợ gần 1,05 tỉ đồng, còn lại từ các nguồn đóng góp khác. Thời gian triển khai thực hiện DA là 24 tháng (tháng 9.2015 - 9.2017).
Việc thành lập HTX DV DL được các ngành chức năng, UBND TP Quy Nhơn, xã Nhơn Hải đồng tình hưởng ứng. Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn, cho rằng: Hoạt động DL ở Nhơn Hải còn mang tính chất tự phát, dẫn đến những hệ lụy mà UBND thành phố và xã Nhơn Hải phải giải quyết, chấn chỉnh, nhất là về an ninh trật tự, bảo vệ môi trường, bảo đảm an toàn cho du khách. UBND TP Quy Nhơn rất quan tâm từ khi bắt đầu xây dựng DA vào năm 2013, và sẽ đồng hành với DA, để hoạt động DL tại Nhơn Hải được quản lý và đạt hiệu quả tốt hơn, phát triển bền vững hơn, đem lại lợi ích thiết thực cho người dân địa phương.
Một chủ tàu vận chuyển khách DL ở Nhơn Hải chia sẻ: Chúng tôi rất phấn khởi vì DA tạo điều kiện để Nhơn Hải phát triển DL. Việc thành lập HTX DV DL sẽ đưa hoạt động kinh doanh DL ở Nhơn Hải đi vào nề nếp, bài bản. Các phương tiện vận chuyển trên biển và các hoạt động khác sẽ được quản lý tốt hơn, tránh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, gây ảnh hưởng không tốt. Mong DA thành công để người dân Nhơn Hải được hưởng lợi.
NGUYÊN VŨ
Một số ý kiến tại cuộc họp khởi động DA vừa tổ chức
Bà Nguyễn Thị Thanh Bình - nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Chủ tịch Liên hiệp các Hội KHKT tỉnh: Đây là DA được tỉnh rất quan tâm, được chuẩn bị công phu, chu đáo. Tuy kinh phí thực hiện DA không nhiều, nhưng mục đích của DA rất lớn, với mong muốn QL-BV tài nguyên thiên nhiên gắn với phát triển DL dựa vào cộng đồng, đem lại lợi ích cho người dân địa phương. Theo tôi, HTX DV DL Nhơn Hải sau khi thành lập cần gắn các “đặc sản” văn hóa miền biển Bình Định như lễ hội cầu ngư, chèo bả trạo... để tạo sản phẩm đặc sắc nhằm thu hút du khách.
Bà Nguyễn Thị Thu Huyền, Điều phối viên GEF/SGP: Cả 3 mục tiêu DA hướng tới đều rất cụ thể và rất có tiềm năng; chúng tôi mong muốn sự vào cuộc tích cực của các cơ quan, ban ngành, địa phương liên quan. Trong thực hiện DA, GEF/SGP có thể hỗ trợ mời đến đây các chuyên gia hàng đầu thế giới về bảo tồn thiên nhiên. Sự tham gia DA của các doanh nghiệp DL, của Hiệp hội DL tỉnh vào DA là rất đáng quý, tạo điều kiện hoàn thành tốt DA.
Ông Ngô Đức Tình, Chủ tịch UBND xã Nhơn Hải: Bờ biển Nhơn Hải dài 15 km với nhiều rạn san hô. Đáng tiếc là tài nguyên thiên nhiên này đã bị mất dần qua thời gian và sự tàn phá của con người. Được sự quan tâm của tỉnh, được chọn thực hiện DA, là điều kiện để Nhơn Hải QL-BV rạn san hô tốt hơn, và tìm sinh kế cho người dân địa phương. Chúng tôi cam kết sẽ vận động nhân dân địa phương tích cực tham gia DA. Đảng bộ, chính quyền địa phương sẽ nỗ lực thực hiện tốt những phần việc được DA giao.