Miễn, giảm thời hạn chấp hành án cải tạo không giam giữ, án treo:
Việc làm mang tính nhân văn
Việc xét rút ngắn thời gian thử thách của án treo và miễn, giảm thời hạn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ không chỉ là chính sách khoan hồng, nhân đạo của Nhà nước; mà còn là động lực khuyến khích các bị án tự giác phấn đấu, tích cực học tập, lao động chấp hành nghiêm bản án, quyết định thi hành án và nghĩa vụ của người thi hành án đúng theo quy định pháp luật.
Nhiều người cho rằng, chịu mức án treo cũng không có gì là nghiêm trọng, bởi người thụ án không phải cách ly khỏi xã hội mà vẫn được chung sống với gia đình như những người khác dưới sự giám sát của cơ quan, tổ chức hoặc chính quyền địa phương nơi người đó làm việc hoặc cư trú. Thực tế là vậy, nhưng khi bị án chịu hình phạt này sẽ bị mất đi một số quyền lợi của một công dân bình thường.
Anh D. hàng ngày vẫn chăm chỉ với công việc chạy xe thuê.
Như trường hợp bị án Đỗ Hoàng D. (xã Vĩnh Thịnh, Vĩnh Thạnh), vi phạm quy định về điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông đường bộ (trong lúc chở vật liệu để làm đường tại làng O5, xã Vĩnh Kim, xe của D. đã làm sập cầu O5, khiến giao thông qua cầu đình trệ), bị TAND huyện Vĩnh Thạnh tuyên phạt 18 tháng tù treo. Từ khi chịu mức án, công việc chạy xe tải thuê đường dài của D. gặp nhiều khó khăn, vì mỗi lần như vậy, D. đều phải xin ý kiến của chính quyền địa phương rồi mới dám nhận lời chủ xe. Tuy nhiên, vì ý thức được tác hại do hành vi vi phạm quy định của mình trước đó gây ra nên trong thời gian chấp hành án, D. luôn tham gia thực hiện đầy đủ yêu cầu và nghĩa vụ của một bị án, nhờ vậy trong dịp lễ 30.4 vừa qua, D. đã được xét giảm 3 tháng thời gian thử thách của án treo. D. chia sẻ: “Thoạt đầu tôi cứ nghĩ việc bị tù treo cũng không có gì là quan trọng lắm, nhưng thực tế mình trải qua, tôi mới thấm thía việc mất quyền lợi công dân. Vì vậy, tôi cố gắng cải tạo tốt để mọi người hiểu rằng sai lầm tôi gây ra chỉ là một tai nạn ngoài ý muốn. Song điều tôi phấn khởi nhất là sự cố gắng của bản thân trong việc cải tạo đã được ghi nhận, và bằng chứng là tôi đã được xét rút ngắn thời gian thử thách. Điều này giúp tôi sớm có lại được những quyền lợi vốn có của một công dân”.
Thay vì phải đến tháng 7.2017 mới hết thời gian thử thách thì ông Nguyễn Văn S. (huyện Tuy Phước) chỉ còn phải thực hiện thời gian thử thách đến tháng 6.2016, bởi trong quá trình chấp hành án tại địa phương, ông đã thực hiện tốt và đầy đủ trách nhiệm và nghĩa vụ của mình. Trước đó, ông S. phạm tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, bị TAND huyện Tuy Phước tuyên phạt 24 tháng tù treo, thời gian thử thách là 24 tháng. Ông S. bày tỏ: “Tôi rất vui khi được giảm 12 tháng thử thách, vì trong thời gian thử thách tôi vẫn được cơ quan tạo điều kiện để làm việc song mức lương thì giảm tới 2 bậc, tôi bị tội nên người thân cũng ít nhiều bị liên lụy. Chính sách này của Nhà nước tạo cho tôi rất nhiều động lực và quyết tâm phải luôn sống và làm việc theo pháp luật”.
Trên đây chỉ là 2 trong số 77 trường hợp trong toàn tỉnh được tòa án ra quyết định giảm thời gian thử thách án treo và thời hạn chấp hành án cải tạo không giam giữ, kể từ khi thực hiện Công văn số 02/HD-CQQLTHAHS ngày 18.12.2014 của Bộ Công an, Công văn số 4807/VKSTC-V4 ngày 26.12.2014 của Viện KSND tối cao về việc hướng dẫn xét rút ngắn thời gian thử thách của án treo; xét giảm, miễn thời hạn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ và miễn chấp hành thời hạn cấm cư trú, quản chế còn lại.
Theo thống kê, hiện toàn tỉnh có 623 bị án đang thi hành án treo, 82 bị án cải tạo không giam giữ. Nếu những bị án này tiếp tục cải tạo tốt tại địa phương và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình thì thời gian thử thách của án treo và thời hạn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ cũng sẽ được xét miễn, giảm. Theo Bộ luật Hình sự, hình phạt “cải tạo không giam giữ” được áp dụng từ 6 tháng đến 3 năm đối với người phạm tội ít nghiêm trọng, còn “án treo” được hiểu là việc miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện trong trường hợp khi xử phạt tù không quá 3 năm và ấn định thời gian thử thách từ 1 - 5 năm. Ông Nguyễn Đình Phùng, Trưởng Phòng Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự, Viện KSND tỉnh, cho biết: “Người chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ có thể được TAND cấp huyện, tòa án quân sự khu vực quyết định giảm thời hạn chấp hành án khi chấp hành được 1/3 thời hạn án phạt (đối với người chưa thành niên là 1/4 thời hạn án phạt) và có nhiều tiến bộ. Thời hạn chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ có thể được giảm 1 lần/năm, mỗi lần từ 3 - 9 tháng và giảm đến 2 lần trong năm nếu lập được công hoặc mắc bệnh hiểm nghèo. Chính sách này tạo cho các đối tượng đã vi phạm pháp luật ở mức độ nhẹ và biết ăn năn hối cải rèn luyện ý thức chấp hành pháp luật tại địa phương, có hướng phấn đấu nhằm rút ngắn thời gian chấp hành án và đảm bảo được quyền lợi của công dân”.
KIỀU ANH