Cẩn trọng với “hàng xách tay”
Tâm lý sính ngoại đã mở đường cho việc đưa các loại hàng hóa sản xuất ở nước ngoài về bán trong nước theo đường tiểu ngạch (gọi chung là hàng xách tay - HXT). Tuy nhiên, người tiêu dùng phải hết sức cẩn thận, “chọn mặt” để “gửi niềm tin” khi mua HXT.
Sản phẩm “xách tay” có thể được hiểu là sản phẩm được các cá nhân ở nước ngoài mang về, hoặc gửi về Việt Nam với số lượng nhỏ, không phải đóng thuế. HXT được người tiêu dùng ưa chuộng khá đa dạng: mỹ phẩm, sữa cho bà bầu và trẻ em, đồ dùng trẻ em, thực phẩm chức năng, hàng điện tử, trái cây…
Hàng gì cũng… “xách”
Trước hết, phải nói rằng, không khó để mua được một sản phẩm HXT. Ngay tại TP Quy Nhơn, một số cơ sở kinh doanh hàng điện tử, mỹ phẩm, sữa, đồ dùng trẻ em còn trưng hẳn biển bán HXT. Tại một cửa hàng, ngoài hàng nhập khẩu còn trưng bày một số sản phẩm thực phẩm dinh dưỡng bổ sung và quần áo cho trẻ em được chủ cơ sở giới thiệu là HXT từ Nhật Bản. Đối với các sản phẩm xách tay dành cho trẻ em, có các loại như sữa Nan, Simalac Advance, Similac Go&Grow, Enfagrow, Enfamil, Aptamil… Ngoài ra còn có nhiều loại thực phẩm ăn dặm bổ sung như hoa quả nghiền, phô mai, váng sữa, tã…
Việc mua bán HXT chủ yếu dựa trên cơ sở niềm tin.
- Trong ảnh: Mỹ phẩm xách tay được so sánh về giá và chất lượng với sản phẩm cùng loại sản xuất trong nước tại một cơ sở kinh doanh mỹ phẩm ở Quy Nhơn.
Song, phổ biến nhất hiện nay trong các loại HXT là mỹ phẩm và thực phẩm chức năng. Nhiều thực phẩm chức năng được “rỉ tai” quảng cáo như thần dược cho sắc đẹp của chị em phụ nữ; được rao bán, săn lùng nhiều nhất là dòng sản phẩm có công dụng giảm cân, làm đẹp cho nữ; tăng cường sinh lý cho nam; bổ sung dưỡng chất cho người già, trẻ em. Trong khi đó, sản phẩm mỹ phẩm thì gần như loại nào cũng có HXT.
Chị Thu Hòa, nhân viên một cơ quan ở TP Quy Nhơn, cho biết lý do đầu tiên chị chọn mỹ phẩm xách tay là do giá cả rất “dễ chịu”. Ví dụ, 1 hộp kem nền BB Cushion của hãng Laneige được bán trong cửa hàng chính hãng có giá 930 ngàn đồng, trong khi HXT cùng loại chỉ có 710 ngàn đồng. “Gần đây, tôi còn đặt hàng thêm sữa trẻ em xách tay của hãng Meiji - Nhật Bản về cho các con dùng, đắt một chút nhưng chất lượng thì tin tưởng tuyệt đối” - chị Hòa cho hay.
Đảm bảo bằng… niềm tin
Nguồn gốc xuất xứ của HXT rất đa dạng, người tiêu dùng chuộng nhất là hàng Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản và các nước châu Âu. Giá sản phẩm thì cũng đủ mức, từ một trăm ngàn đồng đến vài triệu đồng, thậm chí cả chục triệu đồng.
HXT thường do người đi du lịch nước ngoài, Việt kiều mang về Việt Nam. Ngoài ra cũng có những công ty có đối tác ở nước ngoài có thể nhập về với số lượng lớn, nhưng thường vẫn gọi là HXT. Giá HXT thường rẻ hơn món hàng tương tự được nhập khẩu chính ngạch vào Việt Nam. Tuy nhiên giá chưa hẳn là vấn đề mà người tiêu dùng nhắm đến trước tiên.
Theo ông Nguyễn Văn Khánh, Giám đốc Công ty TNHH Điện tử - Tin học Việt Khánh, hàng điện tử xách tay do sản xuất với những tiêu chuẩn khắt khe của các nước tiên tiến, giá thành sản phẩm cao nên chất lượng thường tốt hơn. Nhà sản xuất luôn bảo hàng chính hãng tại Việt Nam tương đương với sản phẩm của họ tại Mỹ, châu Âu, nhưng trên thực tế có sự khác nhau nhất định. Chẳng hạn, với một số mẫu laptop Dell, HXT có hình thức chắc chắn, bàn phím chất lượng hơn hàng chính hãng được bảo hành tại Việt Nam.
Trong tháng 8.2015, Ban chỉ đạo Chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tỉnh đã phát hiện, xử lý 3 cơ sở kinh doanh mỹ phẩm tại TP Quy Nhơn vi phạm kinh doanh các loại mỹ phẩm, nước hoa ngoại nhập không có hóa đơn chứng từ, không có nhãn phụ thông tin về sản phẩm bằng tiếng Việt. Đây là những sản phẩm sản xuất ở nước ngoài đưa về bán trong nước theo đường tiểu ngạch.
“Đa phần HXT là sản phẩm đã qua sử dụng, nên cần phải có kinh nghiệm để nhận biết những lỗi sản phẩm. Hiện nay, việc mua bán HXT chủ yếu dựa vào “niềm tin” nên việc trà trộn hàng không đảm bảo chất lượng là không tránh khỏi, người mua cần chú ý tìm hiểu lịch sử giao dịch của người bán để gửi gắm “niềm tin”-ông Khánh lưu ý.
Cùng quan điểm, chị M.N, chủ một cơ sở kinh doanh mỹ phẩm tại Trung tâm thương mại Quy Nhơn, nhấn mạnh, vì là HXT, không có tem, không nhãn phụ tiếng Việt nên người tiêu dùng “tay ngang” rất khó nhận biết thông tin và kiểm tra chất lượng sản phẩm. Việc mua bán chủ yếu dựa trên cơ sở niềm tin. Nếu không sành sỏi trong việc nhận biết thật giả, người tiêu dùng rất dễ “sập bẫy” HXT “dỏm” được phù phép thành hàng “xịn”.
Ở TP Quy Nhơn, có một bộ phận người tiêu dùng là “tín đồ” của HXT từ nhiều năm nay, từ sữa đến mỹ phẩm, nước hoa và thuốc bổ, vitamin dành cho người lớn trong nhà. Với họ, HXT luôn ưu việt nhất. Nhiều người cẩn trọng chỉ dám mua HXT được “ký gửi”, hay “mối ruột” từ bạn bè, người thân ở nước ngoài. Tâm lý chung của giới chuộng HXT là đa phần HXT phải được mua qua người quen, vì nó gắn liền với sự tin tưởng về chất lượng, giá cả. Nếu không, ra mua ngoài chợ, hàng trôi nổi được “vẽ” đủ đường, rồi nói là HXT thì cũng... bó tay.
THU HIỀN