Vụ BQL GPMB và PTQÐ tỉnh giao đất TÐC không đúng quy định: Yếu chuyên môn hay cố ý làm sai ?
Một hộ gia đình không đủ điều kiện để được giao đất tái định cư (TÐC), nhưng Ban quản lý (BQL) Giải phóng mặt bằng (GPMB) và Phát triển quỹ đất (PTQÐ) tỉnh - nay là Ban giải phóng mặt bằng tỉnh và Trung tâm phát triển quỹ đất thuộc Sở TNMT - vẫn lập phương án, thông qua Hội đồng bồi thường (HÐBT) trình UBND tỉnh giao đất TÐC. Việc làm này khiến không ít công dân ở địa phương bức xúc, tố cáo, yêu cầu ngành chức năng kiểm tra, làm rõ.
Từ đơn tố cáo của người dân…
Khoảng cuối năm 2014- đầu năm 2015, các ông, bà Trần Duy Tân, Phạm Văn Rồi, Nguyễn Công Chánh, Nguyễn Thị Tịnh… (đồng trú phường Trần Quang Diệu, TP Quy Nhơn) nhiều lần gửi đơn đến các cơ quan chức năng của TP Quy Nhơn và tỉnh tố cáo BQL GPMB và PTQĐ tỉnh thông đồng với hộ bà Trần Thị Chiêm (trú KV 2, phường Trần Quang Diệu)- hộ có diện tích đất bị ảnh hưởng khi thực hiện Dự án nâng cấp, mở rộng quốc lộ 1D, đoạn từ ngã ba Phú Tài đến ngã ba Long Vân - để bồi thường, giao đất TĐC không đúng quy định. Theo họ dù hộ bà Chiêm không đủ điều kiện được giao đất TĐC, nhưng BQL GPMB và PTQĐ vẫn ưu ái lập phương án, rồi thông qua HĐBT trình UBND tỉnh ban hành quyết định giao 5 lô đất TĐC; bồi thường, hỗ trợ hàng tỉ đồng…
PV Báo Bình Định đã điều tra, xác minh và biết, năm 1997, hộ bà Chiêm được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ) số 00100/QSDĐ/1488/QĐ-UB với tổng diện tích 1.799m2, gồm 200m2 đất ở và 447,71m2 đất vườn tại thửa đất số 61, tờ bản đồ số 20; diện tích còn lại là đất lúa. Năm 1999, khi Nhà nước mở đường Quy Nhơn - Sông Cầu, hộ bà Chiêm bị ảnh hưởng 380,1m2 đất; sau đó được bồi thường 100m2 đất ở và 280,1m2 đất vườn với tổng số tiền trên 134 triệu đồng; riêng GCN QSDĐ chưa được thu hồi và điều chỉnh diện tích đất ở.
Đến năm 2000, bà Chiêm lập di chúc phân chia phần đất của bà cho 5 người con, gồm: ông Đặng Văn Sang, Đặng Thanh Sơn (ở chung với bà Chiêm), bà Đặng Thị Kim Thảo, Đặng Thị Cúc, Đặng Thị Hoa. Tuy nhiên, di chúc viết tay này không có giá trị pháp lý, bởi chưa được cơ quan thẩm quyền xác nhận.
… đến nhiều ưu tiên bất thường…
Năm 2013, khi Nhà nước thực hiện Dự án nâng cấp, mở rộng quốc lộ 1D, hộ gia đình bà Chiêm tiếp tục có diện tích đất bị ảnh hưởng. Thời điểm đó, BQL GPMB và PTQĐ tỉnh tiến hành làm việc với hộ gia đình bị ảnh hưởng và chính quyền địa phương để lập phương án bồi thường, hỗ trợ, cấp đất TĐC.
Trên cơ sở xác nhận của UBND phường Trần Quang Diệu tại Công văn số 40/UBND-ĐC ngày 3.4.2014, tổ công tác giúp việc thuộc BQL GPMB và PTQĐ tỉnh lập phương án tách hồ sơ trên phần đất của bà Chiêm thành 5 hồ sơ bồi thường, thông qua HĐBT trình UBND tỉnh và được phê duyệt với kết quả hộ bà Chiêm và các con (gồm ông Sang, bà Cúc, Thảo, Hoa) được bồi thường, hỗ trợ tổng số tiền trên 2,1 tỉ đồng; được TĐC 5 lô đất với tổng diện tích 483,5m2; trong đó, 4 lô tại khu TĐC HH1 và HH2 - nằm ở mặt tiền đường Hùng Vương - và 1 lô tại khu TĐC Đa phương thức - thuộc phường Trần Quang Diệu; đồng thời, được hỗ trợ tiền nâng nền, xây móng 4 lô đất tại khu TĐC HH1 và HH2 với số tiền hơn 208 triệu đồng.
Đến ngày 5.1.2015, khi BQL Dự án công trình giao thông cắm mốc xác định lại chỉ giới xây dựng đường thì phát hiện phần đất của bà Chiêm có thay đổi so với mốc giới xác định trước đây. Cụ thể, diện tích thu hồi được xác định lại là 289,3m2 đất; trong đó, diện tích được bồi thường là 174,6m2, số diện tích còn lại đã được bồi thường vào năm 1999.
Lần này, hộ bà Chiêm và 4 người con được bồi thường về đất với tổng số tiền trên 855 triệu đồng. Đồng thời, được bố trí 3 lô đất TĐC; trong đó, 2 lô TĐC tại khu HH1 và HH2 cho bà Thảo và bà Cúc; 1 lô TĐC tại khu Đa phương thức cho ông Sang. Ngoài ra, bà Thảo, bà Cúc được hỗ trợ tiền nâng nền, xây móng đối với 2 lô đất TĐC với số tiền trên 101 triệu đồng.
Đợt này, người dân địa phương vẫn nhận thấy dấu hiệu bất thường nên tiếp tục gửi đơn đến các ngành chức năng đề nghị kiểm tra, xem xét. Vào cuối tháng 1.2015, PV Báo Bình Định đã liên hệ với đại diện UBND phường Trần Quang Diệu để xác minh thông tin. Tại thời điểm làm việc, cả ông Nguyễn Liên - Phó Chủ tịch UBND phường Trần Quang Diệu và ông Đặng Thành Nít - cán bộ địa chính phường đều khẳng định xác nhận của địa phương là hoàn toàn chính xác; việc tố cáo của người dân là không có căn cứ.(?)
… và sai phạm
Dù đại diện UBND phường Trần Quang Diệu khẳng định chắc nịch như vậy, nhưng theo tài liệu chúng tôi có được, việc các cơ quan giải quyết bồi thường, giao đất TĐC cho hộ bà Chiêm và các con của bà có những dấu hiệu sai phạm.
Việc bà Chiêm lập di chúc phân chia đất cho các con chưa được cơ quan thẩm quyền chứng thực và hiện bà Chiêm còn sống nên bà vẫn là chủ sử dụng đối với toàn bộ thửa đất số 61, tờ bản đồ số 20. Mặt khác, Nhà nước chỉ thu hồi 26,5m2 đất ở và 148,1m2 đất vườn của hộ bà Chiêm; do đó theo quy định, hộ gia đình bà không được bố trí đất TÐC…
(Kết luận của UBND tỉnh)
Thứ nhất, BQL GPMB và PTQĐ tỉnh căn cứ xác nhận của UBND phường Trần Quang Diệu để tách hồ sơ bồi thường cho 5 hộ (gồm hộ bà Chiêm, Thảo, Cúc, Hoa, ông Sang) để tính toán bồi thường, hỗ trợ và xét 3 lô đất TĐC là không đúng quy định pháp luật.
Thứ hai, bà Cúc, bà Thảo không có hộ khẩu thường trú ở phường Trần Quang Diệu; năm 2012, bà Cúc, bà Thảo mới đăng ký kê khai thuế nhà đất tại phường Trần Quang Diệu và không có cơ sở chứng minh bà Chiêm đã cho đất bà Cúc, bà Thảo trước ngày 1.7.2004 để xây dựng nhà ở.
Thứ ba, khi thực hiện Dự án xây dựng Nhà máy chế biến thủy sản đông lạnh tại phường Nhơn Phú (TP Quy Nhơn), bà Cúc có chồng là ông Mai Thanh Mùi, có nhà ở KV 7, phường Nhơn Phú thuộc diện giải tỏa trắng đã được bố trí 1 lô đất TĐC tại phường Trần Quang Diệu (điều này chắc chắn UBND phường Trần Quang Diệu phải biết rất rõ).
Vậy nhưng, không hiểu tại sao BQL GPMB và PTQĐ tỉnh lại tính toán, bồi thường diện tích đất xây dựng cho bà Cúc, bà Thảo theo giá đất ở tại khuôn viên nhà bà Chiêm.
Mới đây, qua kết quả thanh tra, cơ quan chức năng đã khẳng định các nội dung tố cáo của công dân là đúng. Chủ tịch UBND tỉnh giao Trung tâm PTQĐ tiến hành kiểm điểm, làm rõ hành vi vi phạm của các cá nhân có liên quan, xử lý theo thẩm quyền. Đề xuất thu hồi giá trị bồi thường, hỗ trợ không đúng quy định của hộ bà Chiêm và các con của bà; thu hồi giá trị bồi thường, hỗ trợ về đất ở, hỗ trợ nâng nền, xây móng tại 2 lô đất đã giao cho bà Thảo và bà Cúc. Thu hồi lô đất đã cấp cho ông Sang (hiện chưa xây nhà); tổ chức bán đấu giá đối với lô đất của ông Sang đã bị thu hồi để bổ sung cho ngân sách. Phối hợp với Sở Tài chính đề xuất thu tiền sử dụng đất đối với 2 lô đất đã cấp cho bà Cúc, bà Thảo (đã xây nhà ở) theo giá thị trường.
Đồng thời, chỉ đạo UBND phường Trần Quang Diệu tự tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân đã xác nhận không đúng việc bà Chiêm phân chia đất cho các con, dẫn đến việc bồi thường và cấp đất TĐC không đúng quy định.
Như vậy, những sai phạm trong việc lập phương án bồi thường, giao đất TĐC cho hộ gia đình bà Chiêm đã rõ. Tuy nhiên, dư luận đang đặt nghi vấn, liệu đây là sai sót chuyên môn hay cố ý làm sai? Nghi vấn này cần được các cơ quan chức năng tiếp tục làm sáng tỏ.
NGỌC DIÊN - VĂN LỰC