Vận dụng hiệu quả thí nghiệm ảo trong dạy Hóa
Trước thực tế ở trường phổ thông hiện nay, tiến hành thí nghiệm trực tiếp là rất khó khăn, cô Thiệu Thị Tường Vi - giáo viên Trường THPT số 3 An Nhơn - đã có những sáng kiến vận dụng thật hiệu quả thí nghiệm ảo trong quá trình dạy học Hóa học.
Cô Thiệu Thị Tường Vi đã sử dụng thí nghiệm ảo (thí nghiệm được chiếu video cho học sinh xem trên lớp, cùng một số phần mềm rèn luyện kỹ năng thực hành trên máy tính) giúp bài giảng Hóa học phong phú, tiết học vui nhộn, học sinh hoạt động tích cực tránh được sự tẻ nhạt của lý thuyết suông. “Tôi dùng thí nghiệm ảo với mục đích: tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh và từng bước rèn luyện kỹ năng thực hành cho các em”, cô Vi chia sẻ.
Cô Vi đã sử dụng thí nghiệm ảo theo 3 phương pháp chính. Thứ nhất là phương pháp nghiên cứu bài học, trước khi trình chiếu thí nghiệm, cô yêu cầu học sinh nêu các giả thuyết, dự đoán về những phản ứng sẽ có. Sau đó, học sinh quan sát, mô tả thí nghiệm, xác nhận giả thuyết hay dự đoán của mình là đúng hay sai, rồi tự giải thích hiện tượng, viết phương trình phản ứng để rút ra kết luận. Dạy thí nghiệm ảo với mục đích này giúp học sinh nắm kiến thức vững chắc, sâu sắc, phong phú cả về lý thuyết lẫn thực tiễn, hình thành kỹ năng nghiên cứu khoa học, phát hiện và giải quyết vấn đề.
Ngoài ra, cô Vi còn sử dụng thí nghiệm ảo để yêu cầu học sinh đối chứng, giải thích hiện tượng, từ đó rút ra nhận xét để mình sửa chữa, nhận xét, bổ sung kiến thức, kết luận kiến thức mới. Một cách khác được cô giáo nhiều tâm huyết này thực hiện là phương pháp sử dụng thí nghiệm để nêu vấn đề, tức là trong quá trình giải quyết vấn đề được nêu ra từ thí nghiệm ảo, học sinh được yêu cầu phải trao đổi, thảo luận, dùng bằng chứng hiện tượng thí nghiệm để lập luận, lựa chọn, khẳng định giả thuyết đúng, bác bỏ dự đoán sai và sự giải thích kết luận xác thực.
Mỗi phương pháp sử dụng thí nghiệm ảo đã được cô Vi và các đồng nghiệp sử dụng một cách linh hoạt, cụ thể, hiệu quả cho mỗi bài giảng và các bài thực hành trong chương trình Hóa học 10,11,12 THPT. Điều đó đã góp phần rất lớn trong việc nâng cao chất lượng dạy học Hóa học ở trường THPT Số 3 An Nhơn trong các năm vừa qua.
Sau nhiều năm tìm hiểu, nghiên cứu, cô Vi thấy rằng, các video thí nghiệm, các mô phỏng thí nghiệm, hệ thống phần mềm thí nghiệm Hóa học đảm bảo chất lượng, khoa học, phục vụ cho bài giảng đang rất phổ biến trên các kênh thông tin Internet, các trang web của Bộ GD&ĐT. Các nguồn video thí nghiệm vô cùng phong phú và đa dạng, giáo viên có thể lựa chọn các video chính xác khoa học để ứng dụng vào bài giảng một cách hiệu quả nhất.
“Nội dung của phần mềm gồm các thao tác, các bước theo đúng trình tự thí nghiệm của các thí nghiệm hóa học 10, 11, 12. Với phần mềm Hóa học này, học sinh được tiến hành thí nghiệm theo đúng các bước như trên thực tế. Điều này giúp học sinh rèn luyện được các kỹ năng cơ bản trước khi làm thí nghiệm”, cô Vi cho biết.
KIM KHÁNH
Có phải cô chủ nhiệm của em không nhỉ sao trẻ đẹp như hôm nào vậy. Cảm ơn tất cả vì cô.