TRÊN DIỄN ĐÀN QUỐC HỘI
Cần tăng cường hệ thống thủy lợi tại các tỉnh miền Trung (*)
Ngày 2.11, Quốc hội thảo luận về tình hình thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2015; kế hoạch phát triển KT-XH năm 2016. Phát biểu tại hội trường, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Cảnh (Đoàn ĐBQH Bình Định) nhấn mạnh, cần quan tâm hơn nữa đến nông nghiệp, nhất là tiếp tục xây dựng và nâng cấp hệ thống thủy lợi tại các địa phương thường xuyên bị khô hạn như ở các tỉnh miền Trung. Dưới đây là phát biểu của ĐB Nguyễn Văn Cảnh.
Cần có nhà tài chính trong liên kết 4 nhà
Tôi đồng tình với nội dung tái cơ cấu ngành nông nghiệp trong báo cáo của Chính phủ, trong đó có nội dung tạo điều kiện để khuyến khích các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Đồng thời, đẩy mạnh xây dựng mô hình sản xuất theo hướng liên kết chặt chẽ giữa kinh tế hộ gia đình với doanh nghiệp, với thị trường để đưa nông nghiệp tiến lên sản xuất quy mô lớn, giá trị tăng cao.
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) phát biểu ý kiến về tình hình KT-XH năm 2015 và kế hoạch năm 2016.
Để cạnh tranh trong lĩnh vực nông nghiệp với các nước trong giai đoạn hội nhập sâu rộng như hiện nay, sản xuất quy mô lớn phải định hướng được thị trường đầu ra, phải đảm bảo được số lượng và chất lượng ổn định, phải đảm bảo có đủ năng lực quản lý và năng lực tài chính, vượt qua các rủi ro của thị trường để tồn tại trong dài hạn. Tuy nhiên, đây là việc mà nông dân không thể tự làm được, cần có doanh nghiệp để làm tốt vấn đề này.
Cũng cần thấy rằng, khó khăn trong việc liên kết ban đầu giữa doanh nghiệp và người dân là lòng tin của hai bên. Làm sao đảm bảo doanh nghiệp sẽ bao tiêu sản phẩm đầu ra khi giá xuống thấp, cũng như làm sao người dân đảm bảo sẽ cung cấp đủ số lượng cho doanh nghiệp khi giá trên thị trường tăng, mặc dù hai bên đã có cam kết bao tiêu sản phẩm. Theo tôi, để đảm bảo mối liên kết này chặt chẽ thì cần có người thứ ba đứng ra bảo lãnh cho cả hai bên.
Tại kỳ họp thứ 9, Chủ tịch Quốc hội cũng đã gợi ý là để liên kết 4 nhà phát huy hiệu quả thì cần có nhà thứ 5, đó là nhà tài chính. Đây cũng là một mắt xích quan trọng, bổ sung cho liên kết các nhà trong nông nghiệp, tạo ra liên kết hiệu quả hơn. Nhà tài chính tham gia trong liên kết sẽ cung cấp vốn trong dài hạn để doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư công nghệ cho sản xuất nông nghiệp, giúp tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, tăng sức cạnh tranh cho nông nghiệp Việt Nam. Theo tôi, đây cũng là người thứ ba đảm bảo được liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp và nông dân. Nhà tài chính có đủ năng lực tài chính để bảo lãnh doanh nghiệp thực hiện cam kết thu mua sản phẩm của nông dân khi giá giảm, và cũng có điều kiện thuận lợi hơn doanh nghiệp khi có những ràng buộc để nông dân đảm bảo sẽ cung cấp sản phẩm cho doanh nghiệp, không phụ thuộc vào giá thị trường biến động, thông qua các hợp đồng cấp vốn để đảm bảo đầu vào cho nông dân.
Cần tăng cường hệ thống thủy lợi
Một yếu tố đầu vào trong nông nghiệp làm hạn chế các doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực nông nghiệp, đó là khó khăn trong đầu tư cho thủy lợi. Thủy lợi là hạ tầng cho nông nghiệp, đòi hỏi vốn đầu tư lớn, trong khi doanh nghiệp trong nước chủ yếu là nhỏ và vừa. Để sản xuất nông nghiệp ổn định thì nguồn nước phải ổn định, vấn đề thủy lợi cho sản xuất nông nghiệp cần phải được quan tâm nhiều hơn.
Sáng 31.10, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đã chủ trì hội nghị trực tuyến của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai với các tỉnh, thành phố trên cả nước để ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn 2015-2016 và ảnh hưởng của hiện tượng El-Nino. Các địa phương đã báo cáo năm 2015, hạn hán xảy ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp và dân sinh, làm gần 40.000 ha đất nông nghiệp phải dừng sản xuất do thiếu nước, diện tích cây trồng bị hạn lên tới 122 ngàn ha và hàng chục ngàn người bị thiếu nước sinh hoạt.
Nếu hạ tầng thủy lợi không được đầu tư nhiều hơn, với diễn biến khí hậu bất thường như hiện nay thì sản xuất nông nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn, việc kêu gọi doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp cũng sẽ hạn chế.
Vì vậy, việc tập trung đầu tư cho thủy lợi từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2016 - 2020 là hết sức cần thiết, đề nghị các dự án xây dựng hồ chứa nước, hệ thống thủy lợi tại các vùng thường xuyên khô hạn ở miền Trung đang được Bộ NN&PTNT thực hiện bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2016 - 2020 cần thực hiện sớm hơn, như: Hệ thống thủy lợi Đồng Mít (tỉnh Bình Định); hệ thống thủy lợi Sông Lũy (tỉnh Bình Thuận), hồ Mỹ Lâm (Phú Yên), hồ Đồng Điền (Khánh Hòa) và các hồ chứa ở Tây Nguyên...
SỸ NGUYÊN (ghi)
(*) Đầu đề bài viết và các tít trong bài do Tòa soạn đặt.