Nghệ sĩ Đức Khanh: Độ chín của tài năng
“Sau hơn hai mươi năm bám rễ, hấp thụ những dưỡng chất tinh túy của tuồng, tài năng ấy đơm hoa kết trái và giờ đã đến hồi cho quả ngọt”, đó là nhận xét sâu sắc của NSND Hòa Bình đối với Đức Khanh - diễn viên Nhà hát tuồng Đào Tấn- khi anh đang có những bước tiến vững chắc trên con đường nghệ thuật truyền thống.
Vượt qua khó khăn
Chia sẻ về con đường dẫn dắt đến với nghệ thuật tuồng, nghệ sĩ Đức Khanh kể: “Hồi đó ở quê mình xã Cát Tường, huyện Phù Cát rất hay có các gánh hát bội về diễn. Đêm nào mình cũng theo các anh chị đi xem, nên mới học lớp 3 đã cùng lũ bạn trong xóm chơi trò sân khấu, dùng gậy làm kiếm, làm thương, lấy lá chuối làm cờ, lấy râu ngô đeo, chia nhau làm Quan Công, Châu Thương, Hạ Hầu Đôn… và cố gắng ê a bắt chước hát, múa, đấu võ sao cho giống với các nhân vật trên sân khấu”.
Nghệ sĩ Đức Khanh (người ngồi bên trái) đã đóng góp cho nhiều vở diễn thành công của Nhà hát tuồng Đào Tấn.
Với lòng đam mê và có năng khiếu về tuồng, tưởng rằng con đường đến với nghiệp Tổ của Đức Khanh sẽ rất hanh thông. Tuy nhiên, thực tế lại lắm khó khăn, thử thách. Ngay từ khi quyết theo nghề, Đức Khanh đã phải đối diện với sự phản đối gay gắt từ gia đình. Bởi ba mẹ anh muốn hướng cho con theo học ngành mỹ thuật chứ không phải là tuồng. Không chùn bước trước sự ngăn cản của gia đình, Đức Khanh đã theo học lớp trung cấp Tuồng (khóa 1993 - 1996) tại Trường Trung học VHNT Bình Định. Sống chân thành, mộc mạc, có chí cầu tiến nên Đức Khanh đã được bạn bè, thầy cô chia sẻ, tiếp sức giúp anh vượt qua những khó khăn, trở ngại khi mới tập tành bước theo nghiệp tuồng.
Cầm trong tay tấm bằng tốt nghiệp loại ưu, tháng 4.1997, Đức Khanh được Nhà hát tuồng Đào Tấn đón nhận. Anh đã được các thầy là nghệ sĩ Nguyễn Hân, NSƯT Văn Vỹ tận tình chỉ dạy. Ngoài ra, Đức Khanh còn nhận được nhiều sự quan tâm dìu dắt của các nghệ sĩ đi trước như NSND Hòa Bình, NSND Phương Thảo, NSND Xuân Hợi, NSND Minh Ngọc… để từng bước trưởng thành trong nghiệp diễn. NSND Xuân Hợi cho biết: “Đức Khanh thường đặt ra những câu hỏi rất sâu về chuyên môn, rất sát với từng vai diễn khiến tôi khá bất ngờ bởi sự ham học hỏi và nhạy bén trong quan sát của em. Tôi cũng hết lòng chỉ bảo cho Khanh những kinh nghiệm diễn xuất”.
Vươn đến thành công
Nhờ sự chỉ dạy tận tình của các nghệ sĩ giỏi và tinh thần ham học hỏi, rèn luyện, Đức Khanh đã thể hiện được tài năng của mình qua những vai lão, kép núi, yêu đạo. Công chúng yêu tuồng nhớ đến anh qua các vai diễn như: Châu Thương (vở Cổ Thành), Lão tướng Trần Dinh (vở Nỗi oan tình), Hoa Sơn Lão Tổ (vở Xử án Bàng Quý Phi)…
“Đức Khanh dường như được sinh ra là để gắn liền với những vai lão, vai kép núi, yêu đạo - các mẫu nhân vật quan trọng và khó diễn của nghệ thuật tuồng. Cái tài đó đến từ sự thông minh, nhanh trí, khéo léo và khả năng chuyển hóa những bất lợi bởi vóc dáng nhỏ con, giọng hát khàn khàn thành thế mạnh”. (NSƯT Gia Thiện, Phó giám đốc phụ trách Nhà hát tuồng Đào Tấn).
Đức Khanh đã thể hiện được “bản lĩnh sân khấu” và tài năng trong những lần tham gia liên hoan, hội diễn được giới chuyên môn đánh giá cao, ghi nhận bằng nhiều thành tích gắn với những nỗ lực không ngừng của anh trong những năm qua: vai Châu Thương (trong vở Cổ Thành) đã đạt giải Ba tại cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên sân khấu Tuồng chuyên nghiệp toàn quốc năm 2003; vai Mạnh Lương (trong trích đoạn Mạnh Lương bắt ngựa) đạt giải Nhì tại cuộc thi Tài năng trẻ toàn quốc năm 2007; vai Trịnh Ân (trong vở Đào Tam Xuân loạn trào) đạt HCV tại Liên hoan Nghệ thuật Tuồng truyền thống toàn quốc năm 2011. Đặc biệt, gần đây nhất, khi sắm vai Trần Nguyên Hãn trong vở Sao Khuê trời Việt, Đức Khanh lại vinh dự được nhận giải Bạc, góp phần đưa vở diễn trở thành tác phẩm xuất sắc nhất tại Liên hoan Tác phẩm sân khấu của tác giả Tống Phước Phổ năm 2015.
“Bà xã” của nghệ sĩ Đức Khanh là diễn viên của Đoàn Ca kịch Bài Chòi Bình Định, nên vợ chồng anh có sự đồng điệu, cùng hỗ trợ nhau trên con đường nghệ thuật. Nhắc đến tổ ấm của mình, Đức Khanh tâm sự: “Vợ luôn ở bên cạnh động viên, san sẻ với tôi những niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống cũng như nghệ thuật. Tuy người làm tuồng, người làm dân ca, nhưng cùng theo nghiệp diễn viên nên trong quá trình luyện tập vai diễn, chúng tôi luôn có sự trao đổi với nhau để thể hiện thành công nhân vật ”.
Nguyễn Thị Thu Hằng