Công tác xã hội học đường: Cần quan tâm làm thực chất
Bên cạnh việc dạy-học, các trường phổ thông còn phải thực hiện công tác xã hội học đường. Theo đó, các trường sẽ thành lập tổ tư vấn để tư vấn học sinh về tâm sinh lý, tình cảm và hướng nghiệp cho các em. Song, lâu nay công tác này chưa thật sự được chú trọng, quan tâm.
Học sinh đang “vấp” nhiều vấn đề
Dù chưa có con số thống kê chính thức từ ngành GD&ĐT về những vấn nạn trong học sinh, nhưng không khó nhìn thấy trên đường những tốp học sinh THPT tỉnh bơ vượt đèn đỏ, những học sinh đeo khăn quàng đỏ miệng phì phèo thuốc lá, hay cảnh hai, ba học sinh mặt mày đỏ gấc quẳng xe đạp sang một bên để lao vào nhau đá, đấm túi bụi khi mới rời khỏi cổng trường không xa. Hằng ngày, đi dọc các con phố, nhất là ở các huyện lỵ, trong giờ học vẫn có thể bắt gặp không ít học sinh mặc đồng phục, ngồi chơi game trong tiệm internet. Một cô giáo ở huyện Tây Sơn kể, cậu học trò hiền, ngoan của năm học trước, năm nay mê game học hành sa sút, kiên quyết không đến lớp. Một đồng nghiệp của chị thì lại bị sốc nặng khi cô học sinh giỏi cấp tỉnh đòi nghỉ học sau khi gia đình vỡ nợ, ba mẹ bỏ trốn vào TP Hồ Chí Minh.
Giải tỏa tâm lý tiêu cực cho học sinh là điều rất cần thiết, giúp các em chuyên tâm học tập.
Còn nhớ, vào đầu năm 2014, tại Trường THPT Nguyễn Huệ, thầy giáo dạy Hóa đã tát học sinh ngay trên bục giảng. Hai học sinh ấy sau đó đã được tư vấn tâm lý rất nhiều để có thể tiếp tục đến trường. Cũng trong năm học vừa qua, việc đổi mới thi cử cũng đã làm không ít học sinh bị hụt hẫng, hoang mang.
Theo Thạc sĩ tâm lý học Đào Thị Hồng, giảng viên Trường Cao đẳng Bình Định, học sinh đang chịu rất nhiều áp lực nên dễ dàng “vấp” nhiều vấn đề. “Ở góc độ bản thân, học sinh chuyển biến về tâm lý ở độ tuổi dậy thì (từ 12 - 17 tuổi). Giai đoạn này, tâm lý không ổn định; cái tôi quá lớn khiến các em cảm thấy bức bối, muốn giải thoát và thể hiện. Trong khi đó, nhiều em lại thiếu kỹ năng ứng xử, sai lệch trong quan điểm sống dẫn đến thái độ tiêu cực trong nhận thức và hành động, khiến bản thân dễ sa ngã”, thạc sĩ Đào Thị Hồng phân tích.
Phụ huynh thì mải lo làm ăn kinh tế, không có nhiều thời gian chăm sóc con cái. Có những gia đình rạn nứt tình cảm, cha hoặc mẹ có hành vi bạo lực, vi phạm các quy tắc, chuẩn mực sống... đã ảnh hưởng tiêu cực đến học sinh. “Ngay cả một số trường học còn nặng nề về giáo dục kiến thức văn hóa. Việc quản lý, quan tâm học sinh không chặt chẽ, sát sao. Không có giải pháp xử lý kịp thời, đúng đắn những vấn đề liên quan đến học sinh”, bà Hồng cho biết thêm.
“Liệu cơm gắp mắm” sao cho hiệu quả
Thật ra, công tác xã hội học đường đã được ngành GD&ĐT triển khai nhiều năm qua nhưng cho đến nay, vẫn còn nhiều trường chưa coi trọng đúng mức. Các trường vẫn thành lập ban tư vấn học đường, phân công giáo viên luân phiên phụ trách để xử lý những tình huống liên quan đến học sinh. Do chưa qua khóa đào tạo bài bản nào về tư vấn học đường nên đa số giáo viên xử lý tình huống theo kinh nghiệm là chính, rồi hầu như không quan tâm đến kết quả tiếp sau. Vì thế, khóa tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kiến thức chuyên môn về công tác xã hội học đường, do Sở GD&ĐT, tổ chức vào đầu năm học 2015-2016, được xem là bước khởi đầu cho những hoạt động bài bản, hiệu quả.
Chuyên viên Phòng Giáo dục trung học (Sở GD&ĐT) Phan Chí Quốc Hùng cho biết: “Khóa tập huấn đã cung cấp những kiến thức cơ bản cần thiết cho những người làm công tác tư vấn học đường. Từ năm học 2015-2016 trở đi, công tác này sẽ được chú trọng và theo kế hoạch của Sở GD&ĐT sẽ có các đợt kiểm tra định kỳ, các trường cũng phải định kỳ báo cáo. Sản phẩm đầu ra từ số lượng học sinh được tư vấn sẽ là bằng chứng thuyết phục về tính hiệu quả của việc thực hiện công tác này ở từng trường”.
Theo Kế hoạch của Bộ GD&ĐT, các trường sẽ có giáo viên chuyên trách công tác xã hội học đường. Công tác này sẽ là một trong những nhiệm vụ quan trọng khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới sau năm 2018. Từ đây cho đến khi có giáo viên chuyên trách, tại các trường, ban giám hiệu sẽ tiếp tục phân công cán bộ, giáo viên kiêm nhiệm việc này. Có thể thấy với khối lượng công việc nhiều tại các trường hiện nay, công tác tư vấn học đường sẽ được thực hiện theo kiểu “liệu cơm gắp mắm”. Tuy nhiên, các trường cần cố gắng quan tâm hơn đến công tác xã hội học đường, nỗ lực tạo ra hiệu quả nhất định đối với học sinh.
NGỌC TÚ