VỊ CỦA QUÊ NHÀ

Mắm cua đồng

Nhớ cái ngày đầu tiên tôi làm quen với mắm cua. Mùi hơi chua chua và thum thủm toát ra từ cái nồi mẹ vừa nhắc ra khỏi bếp. “Mùi gì kinh vậy mẹ?”, tôi hỏi. Mẹ cười bảo: “Mắm cua đồng đó con. Ăn thử cho biết. Nhiều can xi lắm đó, con bị loãng xương, ráng ăn đi”. Tôi nhăn mặt thử, để rồi sau đó ăn một lúc ba chén bún chan với mắm cua đồng. Cứ thế làm tới cho đến khi bụng no thiệt là no, môi thì đỏ ơi là đỏ, bởi ớt quá cay nồng. Ngon ghê đó mẹ, tôi nói.

Mắm cua đồng chấm rau lang luộc.

Vậy là tôi chính thức nghiện mắm cua từ đó. Mùa mưa, mắm cua đồng lại càng ngon bởi cua đồng mua này nhiều gạch, béo. Tôi vốn ở phố nên chẳng biết cách thức làm mắm cua ra sao, chỉ biết ra chợ hỏi chị bạn hàng quen: “Hôm nay có mắm cua không chị?” Chị bán hàng thường hỏi: “Em lấy mắm tươi hay mắm chua?”. Mắm tươi thường không nặng mùi, còn mắm chua mùi nặng hơn. Người ghiền ăn mắm cua sẽ thích và nhớ mãi cái mùi hơi thum thủm của mắm chua hơn. Lúc rảnh, chị bán hàng giảng giải, muốn làm mắm làm chua phải cho thêm muối vào nước cốt (cua đồng giã nhỏ hoặc xay ra lọc lấy nước) để vài ba ngày. Khi nào nước có màu vàng đậm, bay mùi là mang đi bán được rồi. Nếu làm khéo có thể để lâu đến nửa tháng lận.

Một bịch mắm cua sống bán ở chợ giá 5.000 đồng, kèm với đó là mấy cọng lá gừng. Nếu thích ăn hơi chua, tôi xào cà chua cho nát rồi bỏ mắm cua đồng vào nấu, thêm quả khế chua xắt mỏng, đợi sôi kỹ mới nhắc xuống, nêm nếm cho vừa miệng và cho lá gừng xắt nhỏ vào. Cũng có khi tôi phi dầu, hành thiệt thơm rồi đổ mắm vào nấu, đơn giản mà ngon. Mắm cua chấm với rau lang luộc là đúng bài. Cũng có khi tôi ăn bún với mắm cua, chan sền sệt cứ thế mà lùa, mà hít hà bởi vị tiêu, ớt cay nồng đến xé lưỡi. Dĩ nhiên, món bún này không thể thiếu rau sống các loại, nhất là rau chua lẻ.

Nhớ có lần tôi được ăn món mắm cua đồng kho với cá đồng chấm với rau lang luộc. Ngon miễn chê nhưng vì vội quá tôi chưa hỏi được nhà hàng cách làm, hẹn lần hẹn nữa hôm sau sẽ trở lại mà vẫn chưa có dịp, đành diễn đi diễn lại mấy món mình biết. Vậy mà, ăn hoài vẫn chưa thấy ngán.

Mùa mưa ăn mắm, ngon miệng và ngon cơm. Mắm cua đồng vẫn hiện diện trong bữa cơm nhà tôi mùa này. Cũng từ ngày hay ăn cua đồng mà tình trạng loãng xương của tôi đã được cải thiện đáng kể. Căn bệnh nhức mỏi toàn thân nay đã giảm hẳn.

HOÀNG LAN