Hòa giải cơ sở: Góp phần hạn chế khiếu nại tố cáo
Với 1.156 tổ hòa giải cơ sở ngày càng được kiện toàn, trên 8.550 hòa giải viên đang hoạt động, hầu hết đều tích cực, vai trò, tác dụng của công tác hòa giải ở cơ sở đang được khẳng định trong việc góp phần giải quyết nhanh những mâu thuẫn phát sinh, hạn chế khiếu nại tố cáo, giúp giữ yên thôn xóm.
Làm bằng cái tâm và lòng nhiệt tình
12 năm tham gia công tác hòa giải ở cơ sở, ông Nguyễn Văn Năm, trưởng thôn Lộc Xuân, xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước và các thành viên tổ hòa giải thôn đã giải quyết kịp thời nhiều vụ tranh chấp, mâu thuẫn trong thôn. Ở nông thôn, mâu thuẫn chủ yếu xuất phát từ tranh chấp đất giáp ranh, đường dẫn nước tưới tiêu phục vụ sản xuất, bất hòa trong gia đình, và cả chuyện trẻ con chọc ghẹo nhau và người lớn can thiệp không đúng... Khi nhận đơn, ông Năm và các thành viên trong tổ dành thời gian để xác minh, tìm hiểu nguyên nhân, từ đó có cách phân xử hợp lý. Ông Năm phân tích: “Hòa giải không chỉ để giải quyết mâu thuẫn nhất thời mà còn giúp hàn gắn tình làng nghĩa xóm, tình cảm gia đình. Làm việc này phải từ cái tâm, trách nhiệm thì mới trụ được vì rất dễ va chạm”.
Hòa giải viên phải khéo léo, vận dụng cả lý và tình để giải quyết mâu thuẫn.
- Trong ảnh: Một buổi hòa giải ở xã Nhơn Hội, TP Quy Nhơn.
Mỗi khi xóm làng có “chuyện”, các thành viên tổ hòa giải lại gặp gỡ các bên tìm hiểu sự việc, khéo léo tác động từng người và tìm những người có uy tín trong gia đình để tác động, vận dụng cả lý và tình để giải quyết, việc đơn giản thì dùng tình làng nghĩa xóm để giảng hòa, việc căng thẳng thì vận đến luật.
Nhiều người làm công tác hòa giải ở cơ sở thừa nhận, ở vai trò “trọng tài”, việc phân xử đụng chạm đến quyền lợi các bên là điều không tránh khỏi, nên không ít lần họ bị tiếng bấc tiếng chì. Nhưng rồi những vụ việc được giải quyết thành công, xóm làng thuận hòa, anh em yên ấm, mà số này là chủ yếu, đã khiến họ quên đi những vất vả, thị phi để “vác tù và hàng tổng” hết năm này qua năm khác. Và niềm vui càng nhân lên khi những người được hòa giải thành đã lấy chính chuyện nhà mình ra để vận động, khuyên nhủ hàng xóm láng giềng khi họ cũng có xích mích. Như ông Nguyễn Hoàng T. (thôn Tài Lương, xã Hoài Thanh, Hoài Nhơn), sau khi được hòa giải mâu thuẫn với chị ruột trong thừa kế tài sản do cha mẹ để lại, đến mức suýt chút nữa chị em không nhìn mặt nhau, khi có dịp, lại mang chuyện nhà mình ra dẫn chứng để nói về sự nhường nhịn để giữ gìn quan hệ gia đình, hàng xóm tốt đẹp.
Nâng cao hiệu quả công tác hòa giải
Theo thống kê, hiện toàn tỉnh có 1.156 tổ hòa giải cơ sở với 8.557 hòa giải viên. Hầu hết các tổ hòa giải đều được kiện toàn, tổ chức có đầy đủ các thành phần tham gia như: MTTQ, đoàn thanh niên, hội phụ nữ, người cao tuổi, CCB, nông dân và những người có uy tín ở xóm làng. Nhờ vậy, chất lượng hòa giải ở cơ sở được nâng lên rõ rệt, mang lại hiệu quả cao. Cụ thể, trong năm 2015, các tổ hòa giải trong tỉnh tiếp nhận trên 1.690 vụ việc và đã hòa giải thành 1.272 vụ việc, đạt trên 75%, góp phần ổn định an ninh trật tự địa phương.
Ngoài ra, hàng năm, Sở Tư pháp đều phối hợp các đơn vị, địa phương tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ nhằm phổ biến sâu rộng mục đích, ý nghĩa của công tác hòa giải ở cơ sở trong việc giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn và giữ gìn sự đoàn kết trong cộng đồng dân cư; góp phần giảm thiểu số lượng các vụ, việc tranh chấp, khiếu nại trong nhân dân. Tham gia lớp tập huấn về hòa giải ở cơ sở do Sở Tư pháp tổ chức mới đây tại huyện Hoài Nhơn, ông Nguyễn Văn Định, trưởng thôn Tài Lương 3, xã Hoài Thanh, nhận xét: “Các vụ việc xảy ra ở cơ sở rất đa dạng nên đòi hỏi hòa giải viên phải có kiến thức pháp luật mới linh động áp dụng được. Những lớp bồi dưỡng này giúp chúng tôi nắm thêm trình tự giải quyết vụ việc vừa đúng pháp luật, vừa hợp lòng người, vì vậy chúng tôi rất muốn được tham gia thường xuyên những lớp học như thế này”.
Để công tác hòa giải ở cơ sở đạt kết quả cao hơn, ông Nguyễn Quốc Khánh, Trưởng phòng Phổ biến giáo dục pháp luật, Sở Tư pháp, cho biết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường sự phối hợp chặt chẽ của MTTQ đối với công tác hòa giải ở cơ sở, nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức của toàn xã hội về vai trò quan trọng của công tác này, từ đó sử dụng ngày càng nhiều hơn biện pháp hòa giải để giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn trong cộng đồng, xây dựng ý thức “sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” trong nhân dân, góp phần ổn định tình hình chính trị, an ninh trật tự, thúc đẩy KT-XH ở địa phương ngày càng phát triển”.
KIỀU ANH