Phòng chống tham nhũng: Còn lắm gian nan!
Theo báo cáo của UBND tỉnh, trong năm 2015, qua thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, kiểm tra định kỳ, các cấp, ngành đã phát hiện sai phạm về kinh tế gần 41,4 tỉ đồng và trên 67 triệu m2 đất. Qua đó, đã kiến nghị kiểm điểm, xử lý trách nhiệm 24 tập thể và 66 cá nhân, chuyển hồ sơ sang CA tiếp tục điều tra làm rõ hành vi tham nhũng 2 vụ/2 đối tượng xảy ra trên địa bàn huyện Phù Cát.
Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng phát biểu tại buổi làm việc với Tổ công tác liên ngành Trung ương về kết quả 10 năm thực hiện Luật PCTN tại Bình Định.
Từ tham nhũng “vặt”
Cụ thể là vụ việc Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Phù Cát (gọi tắt là BQLR) tự ý giao khoán và chuyển đổi hình thức nhận khoán tổng cộng gần 200 ha đất rừng và rừng cho các hộ dân; chưa bàn giao trên 4.279 ha trong tổng số gần 4.726 ha đất và rừng sản xuất cho các địa phương quản lý theo chủ trương của UBND tỉnh từ năm 2002. Riêng nguyên giám đốc của BQLR đã tự ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất một số diện tích đất rừng cho các hộ dân, có dấu hiệu lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái quy định để trục lợi 155 triệu đồng.
Vụ việc thứ hai ở địa phương này là từ năm 2005 đến năm 2012, UBND xã Cát Thành khấu trừ BHXH, BHYT từ lương và các khoản phụ cấp theo lương của cán bộ, công chức xã trên 100 triệu đồng nhưng không nộp cho BHXH huyện mà dùng tiền ngân sách xã chuyển trả. Hậu quả, thủ quỹ sử dụng trái quy định làm thất thoát số tiền trên, bản thân kế toán xã cũng không mở sổ thu - chi tạm ứng, không cung cấp được chứng từ chi ứng và thu ứng đối với khoản nợ tạm ứng đến ngày 31.12.2013 trên 41 triệu đồng.
Trong năm 2015, CA huyện Vân Canh đã khởi tố, điều tra vụ nguyên kế toán UBND xã Canh Hòa có hành vi chiếm đoạt hơn 176 triệu đồng để chi tiêu cá nhân.
Cũng trong năm nay, các cấp, ngành đã tiếp nhận, xử lý 253 vụ tố cáo liên quan đến các lĩnh vực: quản lý nhà nước (46,2%), tư pháp (3,1%), tham nhũng (2,7%) và các lĩnh vực khác (47,8%). Kết quả giải quyết cho thấy số vụ tố cáo đúng chiếm gần 35%, có đúng có sai chiếm 15,6%, còn lại là tố cáo sai. Các cấp, ngành đã chấn chỉnh công tác quản lý, củng cố các đơn vị có phát sinh đơn thư tố cáo, xử lý thu hồi về cho nhà nước trên 3 tỉ đồng và 435 m2 đất, kiến nghị xử lý 4 cán bộ công chức sai phạm (ở thị xã An Nhơn) và chuyển hồ sơ 1 vụ việc/4 đối tượng sang CA huyện điều tra, xử lý (ở huyện Phù Mỹ).
Quản lý, sử dụng đất đai là một trong những lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng hiện nay.
- Trong ảnh: Một số vị trí đất thuộc QL1D sử dụng, cho thuê đất không đúng quy định trên địa bàn TP Quy Nhơn được Thanh tra tỉnh phát hiện năm 2015.
Còn lắm gian nan
Theo báo cáo của UBND tỉnh về công tác phòng chống tham nhũng (PCTN) năm 2015, tình hình tham nhũng trên địa bàn tỉnh diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhưng do tính chất phức tạp, thủ đoạn tinh vi nên một số vụ việc được phát hiện, xử lý chưa tương xứng với thực trạng tình hình và sự mong đợi của nhân dân. Hoạt động tự kiểm tra, giám sát nội bộ ở một số cơ quan, đơn vị còn hạn chế, bất cập; còn tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm. Một số vụ việc tiêu cực, tham nhũng xảy ra tại địa phương, đơn vị trong một thời gian dài nhưng chưa được phát hiện, xử lý kịp thời.
Mới đây, tại cuộc làm việc của Tổ công tác liên ngành Trung ương với tỉnh Bình Định về kết quả 10 năm thực hiện Luật PCTN, đại diện lãnh đạo các cơ quan khối Nội chính tỉnh cũng cho rằng công tác PCTN hiện nay còn nhiều bất cập, từ quy định, chính sách, pháp luật đến thực tế triển khai thực hiện, nhất là rất khó thu hồi tài sản tham nhũng.
“Phần lớn án tham nhũng có tiến độ điều tra rất chậm. Từ lúc thanh tra phát hiện có dấu hiệu vi phạm đến khi chuyển sang cơ quan điều tra, phải mất nhiều thời gian để thẩm định chắc chắn rồi mới ra quyết định xử lý. Trong thời gian này, cơ quan điều tra cũng không dám thực hiện biện pháp phong tỏa tài sản vì chưa chắc đối tượng có tội hay không. Lợi dụng thời gian còn đang xác minh thì đối tượng đã kịp tẩu tán tài sản. Đến khi tòa tuyên có tội thì tài sản của kẻ vi phạm không còn gì”, đại diện Viện KSND tỉnh nêu thực trạng.
Một vị lãnh đạo TAND tỉnh xác nhận thêm bằng việc đơn cử 2 vụ án tham ô trên địa bàn tỉnh tại 2 chi nhánh ngân hàng Agribank Tuy Phước và BIDV Phú Tài với tổng số tiền khoảng 53 tỉ đồng. 2 bị cáo đều đã bị xử án chung thân, nhưng tiền thu lại hầu như chỉ... nằm trên giấy. Vị này cũng nhận xét thêm, tham nhũng trong ngân hàng còn nhiều trước hết xuất phát từ cơ chế quản lý còn lỏng lẻo.
Nhìn từ góc độ công tác điều tra, một lãnh đạo CA tỉnh thẳng thắn nhìn nhận chính những sơ hở trong cơ chế, quy định trong hoạt động PCTN đã làm nảy sinh tham nhũng chứ thường đối tượng không có ý định ngay từ đầu. Nếu tất cả những “kẽ hở” ấy được “bịt” kín bằng hệ thống pháp luật thì sẽ ngăn ngừa tham nhũng hiệu quả. Một ý kiến khác tại buổi làm việc này cũng cho rằng tình hình tham nhũng trên địa bàn tỉnh thời gian qua không nghiêm trọng như những tỉnh khác; tuy nhiên mới chỉ phát hiện, xử lý nhân viên trực tiếp thực thi nhiệm vụ phạm tội mà chưa xử lý cán bộ quản lý nào hết.
Tại buổi làm việc với Tổ công tác Trung ương, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng cũng kiến nghị: Để công tác ngăn ngừa, phòng chống tham nhũng có hiệu quả cần thực hiện cơ chế minh bạch từ Trung ương xuống địa phương, giảm cơ chế xin - cho; có cách thức kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức chặt chẽ hơn, đồng thời hạn chế tối đa “kẽ hở” từ quy định của pháp luật trên những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng như đất đai, xây dựng, tài chính.
Tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra, giải quyết tố cáo, điều tra, xử lý các vụ việc, người có hành vi liên quan đến tham nhũng
“Ðẩy nhanh tiến độ, điều tra, xử lý các vụ việc, vụ án liên quan đến hành vi tham nhũng đã phát hiện và công khai kết quả xử lý theo quy định. Tiếp tục chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng. Xem xét, giải quyết theo thẩm quyền bảo đảm kịp thời, khách quan, đúng pháp luật đơn thư tố cáo của công dân liên quan đến hành vi tham nhũng; thực hiện tốt cơ chế bảo vệ, khen thưởng người có công tố cáo, phát hiện tham nhũng theo quy định của pháp luật”.
(Trích Báo cáo phòng, chống tham nhũng năm 2015 và nhiệm vụ, giải pháp thực hiện năm 2016, phần Giải pháp)
THU HÀ
Đừng đổ lỗi do cơ chế là " Khó" mà hãy xem lại bản thân đạo đức của mỗi người cán bộ thực hiện công tác phòng và chống tham nhũng là dám làm và làm quyết liệt như thế nào? Khi đó cái Khó sẽ ló cái khôn.