Thực trạng các cụm công nghiệp hoạt động kém hiệu quả: Bài toán chưa có lời giải
Theo phòng Quản lý công nghiệp (Sở Công Thương), toàn tỉnh hiện có 40/63 CCN đã đi vào hoạt động với tổng diện tích là 1.319,1 ha. Trong đó, có 10/40 CCN, với tổng diện tích 180,1 ha, đã đầu tư cơ bản hạ tầng (đường nội bộ, hệ thống điện, cấp nước) và bố trí doanh nghiệp (DN) lấp đầy diện tích quy hoạch. Nhìn chung các cơ sở sản xuất trong CCN đều có quy mô nhỏ, gặp rất nhiều khó khăn, nhất là thị trường tiêu thụ sản phẩm và vốn hoạt động.
CCN Gò Bùi của huyện An Lão (ảnh chụp vào tháng 12.2015).
Đầu tư nhiều, hiệu quả chẳng bao nhiêu
CCN Tà Súc (huyện Vĩnh Thạnh) có diện tích gần 40 ha; được chia làm 2 giai đoạn đầu tư cơ sở hạ tầng (bắt đầu thi công từ 2006). Đến nay, tuy giai đoạn 1 của CCN Tà Súc đã hoàn thành nhưng hệ thống cơ sở hạ tầng (điện, nước sinh hoạt, đường giao thông nội bộ)… còn sơ sài, chưa đáp ứng tốt các điều kiện để thu hút đầu tư; hoạt động sản xuất của các DN có quy mô nhỏ, sản phẩm tạo ra chưa có tính cạnh tranh cao. Hiện CCN Tà Súc chỉ mới thu hút được 7 doanh nghiệp vào hoạt động với tổng vốn đăng ký 57 tỉ đồng.
Tương tự, CCN Canh Vinh (huyện Vân Canh); Gò Bùi, Cây Duối (huyện An Lão), hạ tầng kỹ thuật chưa được đầu tư xây dựng đồng bộ nên sức thu hút đầu tư vẫn còn thấp. Các CCN Gò Đá Trắng (thị xã An Nhơn); Nhơn Bình, Quang Trung (TP Quy Nhơn) nằm trong khu dân cư hoặc tiếp giáp các khu dân cư đô thị, đã gây nhiều tác động xấu về môi trường, giao thông. Còn CCN Cát Nhơn (huyện Phù Cát) thì hệ thống đường giao thông không đảm bảo, nên cũng rơi vào cảnh đìu hiu…
Nói về những bất cập trong quy hoạch và xây dựng các CCN gây ảnh hưởng đến hoạt động thu hút đầu tư, ông Trần Khánh Nhơn, Trưởng phòng Quản lý công nghiệp (Sở Công Thương), chỉ rõ: Chất lượng quy hoạch chưa tốt, phát triển quá nhanh về số lượng, việc đầu tư phát triển còn dàn trải, cơ cấu đầu tư còn bất hợp lý; giá cho thuê đất gắn với kết cấu hạ tầng, phí duy tu bảo dưỡng hạ tầng còn cao, gây bất lợi cho nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư nhỏ, nên họ đã chọn phương án đầu tư bên ngoài CCN.
Làm gì để tháo gỡ?
Theo ông Võ Mai Hưng, Phó Giám đốc Sở Công Thương, các địa phương, đơn vị chủ quản cần tập trung đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng ở các CCN, nhất là về giao thông. Ban quản lý các CCN cần thực hiện tốt công tác tham mưu cho UBND huyện trong việc xem xét tính khả thi của các dự án đầu tư; bố trí các dự án theo đúng phân khu chức năng; bám sát tiến độ triển khai để có giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN; kiến nghị thu hồi đất đối với các dự án chậm triển khai mà không có lý do chính đáng; đồng thời, xem xét lại giá đất, phí hạ tầng cho hợp lý, vừa đảm bảo kinh doanh có lãi nhưng cũng phải tính đến lợi ích của nhà đầu tư.
Còn ông Trần Khánh Nhơn, Trưởng phòng Quản lý công nghiệp (Sở Công Thương), thì đề xuất: Ban quản lý CCN, chính quyền cấp huyện cần lựa chọn các đơn vị tư vấn có năng lực và kinh nghiệm trong việc thực hiện quy hoạch, nhất là quy hoạch chi tiết các CCN phải đáp ứng tiềm năng phát triển sản xuất công nghiệp của địa phương; thực hiện quản lý chặt chẽ, bố trí ngành nghề theo đúng phân khu chức năng, kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm về xây dựng theo quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt. Đặc biệt, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi cho nhà đầu tư; thực hiện tốt cơ chế “một cửa liên thông”, sẵn sàng lắng nghe, tích cực hỗ trợ giới thiệu địa điểm, hướng dẫn thủ tục đầu tư và tháo gỡ khó khăn cho các DN trong quá trình hoạt động, đảm bảo giải quyết thủ tục hành chính nhanh gọn, thiết thực làm hài lòng nhà đầu tư…
Về phía chính quyền địa phương, ông Lê Văn Đẩu, Phó Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh, đưa ra ý kiến: “Thời gian qua, việc thu hút các nhà đầu tư vào CCN Tà Súc còn hạn chế; việc đầu tư kết cấu hạ tầng các CCN để thu hút đầu tư còn khó khăn. Nên phương châm của huyện là đầu tư không dàn trải, chọn những ngành, lĩnh vực mà huyện có lợi thế về nguồn nguyên liệu, giải quyết được nhiều việc làm để kêu gọi đầu tư. Huyện cũng chỉ kêu gọi và lựa chọn những nhà đầu tư thật sự có năng lực, tâm huyết và quyết tâm đầu tư…
Có thể thấy, việc phát triển các CCN trên địa bàn tỉnh thời gian qua đã không đạt mục tiêu đề ra. Việc tháo gỡ khó khăn để phát huy hiệu quả đầu tư vẫn là bài toán chưa có lời giải.
TRỌNG LỢI