Giữ chân VÐV thể thao: Chưa được quan tâm đúng mức!
Với cơ chế quản lý còn lỏng lẻo và nhiều nguyên nhân khác, thời gian qua đã có khá nhiều VÐV ở các đội tuyển tỉnh không còn phục vụ cho ngành thể thao. Ðây là hiện tượng đáng báo động và cần có những biện pháp hữu hiệu để giải quyết hiệu quả hơn.
Việc xây dựng chế độ đặc thù cho các VĐV tài năng là một trong những cách giữ chân VĐV hiệu quả.
- Trong ảnh: Kỳ thủ Hồ Thị Thanh Hồng (bên phải) tại Giải vô địch cờ tướng thế giới năm 2015.
1001 lý do nghỉ tập
Chỉ tính sơ bộ chừng 2-3 năm trở lại đây, đã có hơn chục VĐV thể thao nghỉ tập với những lý do khác nhau. Điều đáng nói, những VĐV này đều đã giành được những thành tích nhất định ở các giải quốc gia, hoặc đang ở độ tuổi khá trẻ, còn có thể cống hiến lâu dài cho bộ môn. Nhiều VĐV thể thao ở các bộ môn như: boxing, điền kinh, cờ, bóng ném, võ cổ truyền… bất ngờ nghỉ ngang khiến cho lực lượng của các đội bị động, ảnh hưởng đến kế hoạch huấn luyện. Việc VĐV bỏ đội còn gây lãng phí ngân sách, bởi để đào tạo nên 1 VĐV đủ khả năng thi đấu có khi tốn kém số tiền lên đến hàng trăm triệu đồng.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến VĐV không muốn gắn bó với thể thao Bình Định, trong đó phần lớn là vì so sánh chế độ ở địa phương với một số đơn vị khác. Bên cạnh đó, có VĐV cảm thấy bị gò bó bởi giờ giấc tập luyện, sinh hoạt; bất đồng quan điểm với HLV hoặc bị tác động từ nhiều phía… nên chọn hướng đi khác, thay vì theo đuổi nghiệp thể thao.
Một HLV thuộc Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể thao tỉnh (xin giấu tên) cho biết: “Vấn đề VĐV xin nghỉ khi ở độ tuổi sắp đạt độ chín của sự nghiệp trong vài năm gần đây khá nhiều, phần lớn trong số đó bị các đơn vị khác câu kéo, đưa ra những lời mời hấp dẫn về chế độ lương, thưởng khiến VĐV của chúng ta phân tâm. Thực ra, có nhiều đơn vị mạnh về tài chính chưa hẳn muốn lấy VĐV đó về để phục vụ việc thi đấu, mà cốt chỉ để làm suy yếu đội tuyển của chúng ta. Nhiều VĐV khi về đơn vị mới được đối đãi tử tế, nhưng chỉ sau một thời gian ngắn đã bị đào thải và khó có khả năng tiếp tục với nghề”.
Khi một VĐV giã từ sự nghiệp hoặc chuyển sang đơn vị khác thi đấu, người đầu tiên bị “truy cứu” trách nhiệm là HLV. Bởi theo lý lẽ của lãnh đạo ngành thể thao, HLV phải là người thường xuyên giáo dục đạo đức, làm công tác tư tưởng để động viên, giữ chân VĐV. Tuy nhiên, cũng theo lời vị HLV trên, trong quá trình đi thi đấu, các VĐV đều tìm hiểu về chế độ của nhau nên có sự so sánh cũng là bình thường. HLV cũng thường xuyên tâm sự, động viên, nhưng với sự tác động từ nhiều phía, không ít VĐV chỉ nghĩ đến bản thân mà quên đi tình nghĩa thầy trò. Các em quên rằng nếu mình không được phát hiện, tuyển chọn, đào tạo trong suốt một thời gian dài thì đâu có được ngày hôm nay.
Cần nhiều giải pháp đồng bộ
VĐV thể thao Bình Định xin nghỉ có nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu tập trung vào hai lý do chính: chế độ tiền ăn, tiền công còn thấp và hướng giải quyết đầu ra luôn khó khăn. Đây là những tồn tại mà ngành thể thao luôn phải đối mặt trong nhiều năm qua. Bên cạnh đó, việc các VĐV không có hợp đồng đào tạo, hợp đồng thi đấu hoặc có nhưng không có giá trị pháp lý cũng là kẽ hở trong công tác quản lý, khiến ngành khó có cơ sở xử lý với những trường hợp VĐV quyết dứt áo ra đi, đầu quân cho đơn vị khác. Cách giải quyết lâu nay chỉ là ra quyết định kỷ luật VĐV đó trong 1-2 năm, nhưng điều đó không hề có lợi cho bất kỳ bên nào, chỉ là giải pháp tình thế để răn đe những VĐV khác.
Vấn nạn “chảy máu” tài năng thể thao vẫn âm ỉ trong nhiều năm qua, nhưng nhiều vị lãnh đạo ngành thường đổ thừa cho “lịch sử để lại” mà không chịu tìm hướng giải quyết tận gốc. Chúng ta hoàn toàn có thể dựa trên những quy định của cơ quan cấp trên, hoặc tham khảo những mô hình các đơn vị khác để áp dụng vào thực tế tại địa phương, nhằm đảm bảo quyền lợi cho VĐV, tạo cho họ sự yên tâm tập luyện và thi đấu để đem thành tích về cho thể thao Bình Định.
Ông Nguyễn Văn Long, Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể thao tỉnh, cho biết: “Việc VĐV ở một số bộ môn trong những năm qua không muốn tiếp tục gắn bó với thể thao là có thật. Kể từ khi tôi về nhận nhiệm vụ tại Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể thao tỉnh cũng có một số trường hợp xin nghỉ giữa chừng, tùy theo đối tượng mà chúng tôi có hướng xử lý cụ thể. Hiện chúng tôi đang soạn thảo hợp đồng thi đấu cho VĐV, trong đó quy định rõ quyền lợi, nghĩa vụ của các bên, để khi phát sinh có cơ sở xử lý. Về chế độ cho VĐV, chúng tôi vẫn luôn quan tâm, kiến nghị các ngành các cấp tạo điều kiện nâng lên. Hiện nay, chúng tôi cũng đang bàn với các bên liên quan để xây dựng chế độ đặc thù cho VĐV tài năng. Tuy vậy, việc giáo dục ý thức cho VĐV cũng cần được quan tâm nhiều hơn, để các em có động lực và trách nhiệm cống hiến cho thể thao tỉnh nhà”.
LÊ CƯỜNG
Đến 90% các VĐV sau khi giải nghệ làm các công việc tay chân. Sau này khi được học ĐH thì có đến 70% không xin được việc. Sao không có cơ chế ưu tiên cho các VĐV TDTT tốt nghiệp ĐH đúng chuyên ngành được nhận việc như Hà Nội đã làm. Đừng nói những người ra đi bạc bẽo, vì nếu không lo xa cho mình thì ai sẽ lo? Các cấp lãnh đạo?