Dự án “Thông tin cảnh báo lũ sớm”:
Nâng cao kỹ năng ứng phó trước thảm họa thiên tai
Dự án (DA) “Thông tin cảnh báo lũ sớm (CBLS)” vừa kết thúc sau 2 năm triển khai tại TP Quy Nhơn. DA đã góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng ứng phó trước thảm họa thiên tai của chính quyền và người dân ở 2 phường nằm trong khu vực hạ lưu sông Hà Thanh và sông Côn - Nhơn Phú và Nhơn Bình.
Diễn tập Thông tin CBLS tại khu vực sông Hà Thanh thuộc địa bàn phường Nhơn Bình.
Một dự án đậm tính nhân văn
Cho đến bây giờ bà Trương Thị Kim Hương, Phó Chủ tịch UBND phường Nhơn Phú (TP Quy Nhơn) vẫn chưa quên những trận lũ lụt kinh hoàng xảy ra vào các năm 2007, 2009. Trận lũ tháng 11.2007 đã làm cho 3.500/4.687 căn nhà của nhân dân trong phường bị ngập; nhiều nhà ngập sâu đến 2,5 m; còn trận lũ tháng 11.2009 làm cho 100% nhà bị ngập, có nơi ngập sâu trên 2,5 m.
Cũng theo bà Hương, ở 2 đợt mưa lũ nói trên, nhân dân trong phường hầu như bị động và không kịp trở tay, nên bị thiệt hại khá nặng nề, nhà cửa hư hỏng, gia súc bị chết...; theo thống kê, tổng thiệt hại trên 3,84 triệu USD. Vì vậy, Dự án “Giảm thiểu rủi ro ngập lụt cho người dân ở vùng hạ lưu sông Hà Thanh và sông Côn - TP Quy Nhơn” (còn gọi là Dự án “Thông tin CBLS”) rất có ý nghĩa đối với chính quyền và nhân dân địa phương.
Ông Đinh Văn Tiên - Phó Giám đốc Sở TN-MT, Giám đốc Văn phòng Điều phối về biến đổi khí hậu của tỉnh (CCCO Bình Định), cho biết: DA “Thông tin CBLS” do CCCO Bình Định phối hợp với Viện Chuyển đổi môi trường và xã hội (ISET) thực hiện từ năm 2013, với sự tài trợ của Quỹ Rockefeller (Hoa Kỳ). Mục tiêu của DA là: Tăng cường khả năng chống chịu với BĐKH của người dân sinh sống ở vùng trữ lũ hạ lưu sông Hà Thanh và sông Côn - TP Quy Nhơn trong việc thích ứng và khắc phục hậu quả thiên tai, lũ lụt. DA gồm 4 hợp phần: Thu thập và quản lý số liệu tức thời về mực nước lũ; hệ thống thông tin cảnh báo và ứng phó với lũ tại cộng đồng; các biện pháp chuẩn bị ứng phó với lũ tại cộng đồng; tăng cường các biện pháp ứng phó với lũ tại cộng đồng.
Bà Ngô Lê Mai, Điều phối viên Quốc gia của ISET tại Việt Nam, chia sẻ: Trong 2 năm (2013-2015), DA triển khai một số hoạt động, như: Cung cấp thông tin tức thời về tình trạng ngập lụt trên hệ thống sông Côn và sông Hà Thanh; xây dựng hệ thống và quy trình cần thiết để cung cấp kịp thời, chính xác các thông tin về ngập lụt cho người dân ở những vùng trũng thấp của TP Quy Nhơn; áp dụng hệ thống ba cấp đã thiết lập cho việc cảnh báo mực nước sông; xây dựng bản đồ ngập cho phường Nhơn Phú và Nhơn Bình; giới thiệu cho người dân sinh sống ở những khu vực dễ bị tổn thương của 2 phường này về bản đồ hiểm họa và an toàn dựa vào mực nước lũ; tăng cường công tác chuẩn bị và ứng phó với ngập lụt của cộng đồng qua việc xây nhà an toàn, cải thiện tiếp cận nước sạch…
Sẵn sàng ứng phó trước thiên tai
Tại Hội thảo Tổng kết “Dự án CBLS” vừa được tổ chức, bà Trương Thị Kim Hương cho biết: Hai năm qua, Ban chỉ huy (BCH) Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PCTT-TKCN) và đội thanh niên xung kích (TNXK) của phường được tham gia các lớp tập huấn, hội thảo do ISET và CCCO tỉnh tổ chức. Qua đó, các thành viên trong BCH và đội TNXK phường được các chuyên gia trang bị những kiến thức, kỹ năng cơ bản, như: Cách chuẩn bị, ứng phó với các thông tin CBLS và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; chủ động xây dựng kế hoạch chuẩn bị, ứng phó; nắm bắt được phương thức hoạt động của hệ thống thông tin CBLS; phương thức truyền tin CBLS. Bên cạnh việc hỗ trợ kinh phí, DA còn cấp các loại phương tiện phục vụ công tác PCTT-TKCN như áo phao, áo đi mưa; máy fax; đèn pin; loa cầm tay… cho BCH PCTT-TKCN và đội TNXK phường.
Ông Đinh Văn Tiên cho biết thêm: Qua 2 năm triển khai, DA đã xây dựng hoàn chỉnh các hợp phần, như: Xây dựng mạng lưới quan trắc phục vụ thông tin CBLS trên địa bàn tỉnh; hoàn chỉnh phương thức hoạt động của hệ thống CBLS; hoàn chỉnh phương thức truyền tin CBLS; hoàn thiện các thiết bị đo mưa, đo mực nước tự động… DA đã xây dựng 4 trạm quan trắc đo mưa, đo mực nước tự động và 1 trạm thu nhận, xử lý thông tin; lắp đặt tại địa bàn 2 phường Nhơn Phú và Nhơn Bình 212 cọc tiêu; 36 thủy chí; 10 tháp báo lũ; 32 pano cảnh báo lũ tại 16 bờ tràn… DA còn lắp đặt hệ thống nước sinh hoạt cho 32 hộ dân, cấp 100 bồn chứa nước (loại 500 lít) cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo của 2 phường. Ngoài ra, DA còn đầu tư gần 2 tỉ đồng xây dựng nhà đa năng an toàn phòng chống lụt bão.
Theo bà Ngô Lê Mai, thành công của DA “Thông tin CBLS” là đã tiến hành hiệu quả một số đợt diễn tập tại địa bàn 2 phường Nhơn Phú và Nhơn Bình, giúp BCH PCTT-TKCN cùng đội TNXK và nhân dân 2 phường ứng phó nhanh với các tình huống. Thành công của những đợt diễn tập “Thông tin CBLS” chính là câu trả lời thuyết phục nhất về hiệu quả của DA. Bà Ngô Lê Mai cũng đánh giá cao sự cam kết, ủng hộ và hợp tác của UBND tỉnh và các ngành chức năng của tỉnh, TP Quy Nhơn
Ông Đinh Văn Tiên cho rằng, từ thành công ban đầu của DA “Thông CBLS”, cần tiếp tục nhân rộng mô hình của DA tại một số địa phương thuộc vùng hạ lưu sông Hà Thanh và sông Côn - TP Quy Nhơn.
VIẾT HIỀN