“Mạnh tay” với thất thu thuế khu vực CTN-NQD

Chiếm tỉ trọng 50% tổng thu nội địa của ngành Thuế tỉnh, chi phối lớn đến ngân sách địa phương, nhưng kết quả đến cuối năm 2015, khoản thu thuế từ khu vực công thương nghiệp - ngoài quốc doanh (CTN-NQD) chưa đạt kế hoạch đề ra. 

Theo báo cáo của Cục Thuế tỉnh, năm 2015, ngành Thuế Bình Định thu 4.556,2 tỉ đồng tiền thuế các loại, tăng 36,9% dự toán Bộ Tài chính giao và tăng 19,9% dự toán UBND tỉnh giao. Nếu loại trừ khoản thu tiền sử dụng đất (1.239,5 tỉ đồng) thì số thu cả năm là 3.316,6 tỉ đồng. Điểm nổi bật của công tác thu là đã hoàn thành vượt mức dự toán 13/15 khoản thu, sắc thuế. Tuy nhiên…

1.653 tỉ đồng và 74,6%

1.653 tỉ đồng là tổng dự toán khoản thuế CTN-NQD được giao cho ngành Thuế tỉnh trong năm 2015; còn tỉ lệ 74,6% là kết quả thực đạt được - tương ứng 1.234 tỉ đồng. Trong 11 huyện, thị xã, thành phố, hết 8 đơn vị không hoàn thành dự toán thuế CTN-NQD, gồm: Quy Nhơn (đạt 69,6%); Tuy Phước (93%); Tây Sơn (81,1%); An Nhơn (89,2%); Phù Cát (89,5%); Hoài Ân (95,2%); An Lão (73,8%); Hoài Nhơn (92,7%).

Năm 2015, kết quả thu thuế CTN-NQD của TP Quy Nhơn chỉ đạt 69,6%. - Trong ảnh: Chi cục Thuế TP Quy Nhơn hướng dẫn thủ tục về thuế cho người nộp thuế.

Ông Phạm Ngọc Hải, Phó cục trưởng Cục Thuế tỉnh, cho biết: “Cơ cấu thu trong tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) giao ngành Thuế, thuế CTN-NQD là khoản thu lớn nhất, mang yếu tố lâu dài và bền vững, chiếm tỉ trọng 50% tổng thu nội địa. Vì vậy, tiến độ và số thu thuế CTN-NQD có ảnh hưởng rất lớn đến tổng thu NSNN. Song, đây cũng là sắc thuế thường có những diễn biến phức tạp do một số bộ phận tổ chức, cá nhân hay tìm mọi cách để trốn thuế, gian lận, hoặc chây ì nợ thuế”.

Chi phối phần lớn khoản thu của toàn tỉnh, năm 2015 TP Quy Nhơn đã không hoàn thành dự toán được giao. Ông Ngô Hoàng Nam, Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn, chỉ đích danh điểm yếu của địa phương này nằm ở thuế CTN-NQD, khi kết quả thu chỉ được 278 tỉ đồng (tỉ lệ 69,6%), kéo tổng thu thuế của địa phương này xuống mức 97,2%.

Đi vào cụ thể, “hụt thu” lớn nhất nằm ở khối các đội kiểm tra thuế của thành phố, chiếm đến 50% số thu. Với khoảng 2.500 doanh nghiệp (DN) ngành Thuế thành phố quản lý thì hết 50% chủ yếu nộp thuế môn bài và một số sắc thuế nhỏ. Chưa kể, việc khai thác nguồn thu ở lĩnh vực CTN-NQD gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Đại diện Chi cục Thuế TP Quy Nhơn cho rằng, những năm qua, đầu tư nhiều cho ngành du lịch, dịch vụ nhưng nguồn thu lại chưa tương xứng. DN tự kê khai thuế dựa trên hóa đơn đầu ra; tuy nhiên người dân lại chưa có thói quen lấy hóa đơn sau khi sử dụng dịch vụ ăn uống, lưu trú; hoặc DN cố tình không cung cấp hóa đơn. “Lâu nay, việc tăng thu ngân sách của các cơ sở sản xuất kinh doanh du lịch, quán ăn, nhà hàng, khách sạn, ngành Thuế không “với” tới được. Một số DN nộp thuế ít hơn tờ khai, Chi cục kiểm tra thì tăng thu đến 30% so với lập bộ khoán” - ông Nguyễn Mạnh Cường, Chi cục trưởng Chi cục Thuế TP Quy Nhơn, cho biết.

Trong khi đó, ông Lê Minh Toán - Phó Chủ tịch UBND thị xã An Nhơn - đưa ra vấn đề chây ì và “khó đòi” của các DN đầu tư trên địa bàn này. Dù đã tích cực chỉ đạo và làm quyết liệt, nhưng đến cuối năm 2015 “chốt” thuế CNT-NQD của An Nhơn chỉ đạt 70 tỉ đồng (tỉ lệ 89,2%). Địa phương này phải tăng thu từ thuế trước bạ, thuế thu nhập cá nhân, thuế đất và thuế vãng lai để bù đắp cho khoản thu khó của thuế CTN-NQD.

“Mạnh tay” với thất thu thuế

Năm 2016, dự toán thu NSNN giao cho ngành Thuế tỉnh là 4.420 tỉ đồng (trừ tiền sử dụng đất còn 3.750 tỉ đồng); riêng khoản thuế CTN-NQD là 1.625,5 tỉ đồng. Theo Sở Tài chính, tỉ lệ thu thuế CTN-NQD ảnh hưởng rất lớn đến ngân sách địa phương. Giai đoạn 2011-2015, Bình Định gần như hoàn thành dự toán thu nộp do HĐND tỉnh giao, thời điểm thấp nhất là năm 2011 đạt 96,7%, năm 2012 là 105,1%, năm 2013 là 113,8%, năm 2014 là 100,2%, riêng năm 2015 rất thấp - chỉ 74,6%. “6 tháng đầu năm 2015, chỉ thu được 46,4% thuế các loại so với dự toán, trong đó thuế CTN-NQD chỉ có 36%. Đến nửa cuối năm sau, chúng ta “chạy đua” thì không còn kịp. Vì vậy, cần quản lý thu thuế, tránh thất thu ngay từ đầu năm” - ông Lê Hoàng Nghi, Giám đốc Sở Tài chính, phân tích.

Đề cập đến đáp số của bài toán thu thuế CTN-NQD năm nay, ông Ngô Hoàng Nam khẳng định, Quy Nhơn phải “gồng mình” để vượt dự toán đến 30% thuế CTN-NQD. Ngay từ đầu năm, lãnh đạo thành phố đã chỉ đạo Chi cục Thuế phối hợp với Tài chính xây dựng đề án thu chi tiết. Ban chỉ đạo đôn đốc thu ngân sách cũng được thành lập và hoạt động ngay từ đầu năm để gắn trách nhiệm của từng ban, ngành trong công tác thu ngân sách. Đặc biệt, nhấn mạnh tăng thu ngân sách ở các lĩnh vực kinh doanh du lịch, nhà hàng, khách sạn.

Ở khía cạnh cơ quan quản lý thuế, ông Phạm Ngọc Hải khẳng định, Ban chỉ đạo đôn đốc thu ngân sách từ tỉnh đến huyện sẽ được duy trì ngay từ đầu năm nay. Đáng nói, sẽ có tổ chuyên nghiên cứu các cơ chế, biện pháp thu thuế CTN-NQD.

Tại Hội nghị tổng kết công tác thuế vừa được UBND tỉnh tổ chức, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ngô Đông Hải đặt trọng tâm thực chất nhất của thu thuế là thu từ CTN-NQD. Vì thế, ngành Thuế rà soát ngay thực trạng của đối tượng nộp thuế của tỉnh, phân định rõ đối tượng có khả năng thu, đối tượng nguy cơ để có giải pháp phù hợp. Đặc biệt, phải quyết liệt sử dụng các biện pháp mạnh để chấn chỉnh công tác thất thu ngân sách trong lĩnh vực thuế CTN-NQD. Đề cập đến cái khó mà các địa phương đưa ra, Phó Chủ tịch UBND tỉnh gợi ý: “Giả như mọi nhà hàng, khách sạn trên địa bàn đều niêm yết giá công khai, đề nghị quý khách lấy hóa đơn thanh toán. Chúng ta làm được điều đó không? Tôi cho là chúng ta làm được. Rồi, kiểm tra xử phạt nặng với hành vi cố tình không xuất hóa đơn của các nhà hàng, khách sạn. Làm được những việc này, chúng ta sẽ có nguồn thu không hề nhỏ. Quan trọng hơn, tình trạng thất thu thuế có biện pháp để giải quyết”.

THU HIỀN