HLV PHAN TÔN LỢI:

“Người đặc biệt” ở xứ Triệu Voi

Gắn bó với bóng đá Lào chỉ chừng chưa đầy 5 năm, nhưng HLV Phan Tôn Lợi đã để lại những dấu ấn đặc biệt. Cựu cầu thủ đội Bình Ðịnh đã đi vào lịch sử bóng đá xứ Triệu Voi với tư cách HLV đầu tiên dẫn dắt một đội bóng Lào giành huy chương ở giải đấu chính thức.

Cũng như những người anh trong gia đình bóng đá họ Phan nổi tiếng tại Bình Định, Phan Tôn Lợi sớm bộc lộ những tố chất của một cầu thủ ngay từ khi còn ở tuổi học sinh.

HLV Phan Tôn Lợi (bìa phải) khi dẫn dắt đội tuyển U19 quốc gia Lào.

Một thời đáng nhớ với “ngựa ô”

Thi đấu nổi bật ở các giải phong trào, năm 1985 anh được chọn vào đội Công an Nghĩa Bình. Khả năng của Phan Tôn Lợi được giới chuyên môn ghi nhận, nhờ đó, anh có nhiều cơ hội thể hiện mình ở các giải đấu quốc gia. Cũng giống như 3 người anh ruột là Phan Kim Lân, Phan Quý Sơn, Phan Tôn Quyền, cậu em út tỏ ra đặc biệt phù hợp với vị trí tiền vệ. Ngay cả khi chuyển sang thi đấu cho đội Công nhân Nghĩa Bình (năm 1987, cùng với thủ môn Nguyễn Văn Cường và tiền đạo Nguyễn Công Long), Phan Tôn Lợi vẫn được các HLV sắp xếp chơi ở giữa sân.

Dáng người thấp đậm, nhưng bù lại nhờ kỹ thuật khéo léo, nhãn quan chiến thuật tốt cùng sự nhanh nhẹn, Phan Tôn Lợi luôn đảm nhiệm tốt vị trí của mình, kiến tạo những đường chuyền “độc” cho đồng đội ghi bàn, hoặc tự mình lập công. “Nó thấp nhưng lanh nên mới trụ lại được với đội đó chớ. HLV xếp đá tiền vệ trụ hay đưa ra biên nó đều chơi tốt” - cựu trung vệ Trần Hải Huy nói về Phan Tôn Lợi những ngày còn thi đấu cùng nhau.

Những cầu thủ cùng thời với anh chắc hẳn vẫn chưa thể quên bàn thắng đẹp mắt của Phan Tôn Lợi vào lưới thủ môn Vũ Việt Dũng ở Giải bóng đá A1 toàn quốc năm 1989, khi đội Công nhân Nghĩa Bình gặp CLB Quân đội trên sân Tiền Giang. Đó là cú sút xa không thể cản phá từ khoảng cách chừng 30m, rút ngắn tỉ số xuống còn 1-2 cho “ngựa ô”.

Gắn bó với đội Bình Định đến năm 1998, Phan Tôn Lợi treo giày, chuẩn bị cho mình hành trang mới để bước vào nghiệp cầm quân.

Tỏa sáng trên đất Lào

Cũng như thời cầu thủ rong ruổi nay đây mai đó, khi đã làm HLV, Phan Tôn Lợi cũng được thử sức ở nhiều vai trò. Đầu tiên, ông lên làm bóng đá trẻ ở Gia Lai. Sau đó, khi bóng đá Lào rục rịch tìm đường lên chuyên, ông lại theo làm trợ lý cho HLV Huỳnh Văn Ảnh, giúp đội Hoàng Anh Attapeu giành ngôi á quân ở Giải bóng đá vô địch quốc gia Lào 2013 - mùa đầu tiên của bóng đá chuyên nghiệp xứ sở Triệu Voi. Qua một mùa giải, nắm bắt được lối chơi của các đội, nên khi được giao quyền HLV trưởng Hoàng Anh Attapeu, Phan Tôn Lợi ngay lập tức đưa đội bóng này giành ngôi vô địch ở mùa thứ hai.

Nói về bóng đá Lào, HLV Phan Tôn Lợi kể: “Dù đã đi qua 3 mùa bóng chuyên nghiệp với tên gọi mới Lao Premier League nhưng bóng đá Lào nói chung vẫn còn khá nghiệp dư. Giải vô địch quốc gia của họ có 11 đội tham gia, nhưng không có đội rớt hạng, thăng hạng. Hầu hết các đội bóng đều có sự góp mặt của cầu thủ đang là sinh viên hoặc làm công việc khác, lương cầu thủ Lào tính quy đổi ra tiền Việt Nam trung bình khoảng 13 triệu đồng/tháng. Việc chuẩn bị cho mỗi mùa giải cũng khá đơn giản, khi đội bóng chủ yếu được tập trung trong vòng 1-2 tháng trước ngày khai mạc. Người dân Lào ít mộ bóng đá, nên chỉ có vài sân bóng kéo được khán giả đến sân, còn lại là những khoảng trống mênh mông trên khán đài”.

Lao động trên “vùng đất khó” như vậy dễ khiến người ta chán nản, nhưng HLV Phan Tôn Lợi vẫn luôn biết cách tìm niềm vui, hứng thú trong công việc để hoàn thành nhiệm vụ của mình một cách tốt nhất.

Trầm tính, ít nói, Phan Tôn Lợi là người rất nghiêm túc trong công việc. Ngay sau khi được Liên đoàn Bóng đá Lào mời ngồi vào chiếc ghế HLV đội tuyển U19 và được đơn vị chủ quản Hoàng Anh Gia Lai đồng ý, Phan Tôn Lợi bắt tay ngay vào việc tuyển quân. Giải vô địch bóng đá U19 Đông Nam Á năm 2015 diễn ra trên đất Lào, nhưng lãnh đạo Liên đoàn không hề đặt ra chỉ tiêu cho đội chủ nhà. Với người khác, hẳn sẽ rất lấy làm thoải mái vì điều đó, nhưng Lợi “lùn” (biệt danh mà đồng đội và người hâm mộ đặt cho ông) lại không nghĩ vậy. Ông luôn biết cách động viên, khích lệ tinh thần các học trò để họ thi đấu hết mình trên sân. Vượt qua U19 Malaysia trong trận tranh giải Ba, sau những loạt sút luân lưu đầy kịch tính, HLV Phan Tôn Lợi đi vào lịch sử thể thao Lào với tư cách là HLV đầu tiên dẫn dắt một đội tuyển bóng đá quốc gia giành huy chương ở giải đấu khu vực.

Giành được những thành tích nhất định với tư cách một HLV, nhưng có lẽ sự nghiệp cầm quân của Phan Tôn Lợi mới chỉ bắt đầu. Ông vẫn mong có một ngày được cống hiến sức mình cho bóng đá Bình Định: “Đã trót mang cái nghiệp vào thân thì phải theo đuổi đến cùng, nhưng nhiều khi mình cũng chưa biết được con đường phía trước thế nào. Bản thân tôi vẫn mong muốn bóng đá Bình Định được trở lại với những trận cầu sôi động và khán đài đầy ắp khán giả. Và còn gì ý nghĩa hơn khi mình được chung tay cho sự phát triển của đội bóng quê hương…”.

hoàng quân