Ðồng hành cùng nạn nhân bom mìn
Chiến tranh đã đi qua, nhưng bom, mìn, vật nổ còn sót vẫn rình rập và liên tục gây ra nhiều tai nạn thương tâm lên những người dân chân chất, khó khổ. Tìm đến họ, chia sẻ những khó khăn, hỗ trợ họ vươn lên trong cuộc sống là cách mà các cấp Hội hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn (HTKPHQBM) và địa phương đang triển khai.
Từng là một trong những chiến trường khốc liệt, thời bình, Bình Định vẫn oằn mình gánh chịu những vết thương do tàn tích của chiến tranh. Những cuộc đời đau đớn, bất hạnh vì tai nạn bất ngờ do bom mìn, vật nổ còn sót lại. Suốt 40 năm qua, vẫn tiếp tục có những con người bị cướp đi sự sống hoặc gánh chịu thương tật suốt đời sau một tiếng nổ.
Chi hội HTKPHQBM tỉnh thăm ông Nguyễn Văn Nam - người bị vật nổ còn sót lại sau chiến tranh làm liệt 1 chân.
Những mất mát vì bom, mìn
Anh Hồ Xuân Phòng (47 tuổi, ở thôn Vĩnh Trường, xã Cát Hanh, huyện Phù Cát) vẫn không thể nào quên ngày tiếng nổ kinh hoàng xuất hiện trong cuộc đời mình. Anh kể: “Hồi đó, tôi 15 tuổi được giao nhiệm vụ vét bùn ở ao để lấy nước tưới ruộng. Trong lúc quờ quạng, chân tôi dẫm phải một vật cứng bằng sắt. Tôi mang vật lên bờ, lau vết bùn để xem nó là cái gì. Vừa gõ gõ thì nó phát nổ. Và tôi mất đi bàn tay phải”.
Vốn gia cảnh đã khó khăn, nay lại thêm tàn tật, con đường lập nghiệp, lập thân của anh trở nên khó khăn gấp bội. Phải đến năm 39 tuổi mới có một người phụ nữ “gật đầu” xây dựng gia đình cùng anh. “Vì thiếu đôi tay lành lặn, tôi mất nhiều thời gian và công sức hơn trong sản xuất. Cuộc sống vẫn khó khăn, phải chắt góp từng đồng nhưng tôi vẫn dặn bản thân cố gắng. Hiện nay, cơ ngơi của vợ chồng tôi là 5 sào đất đồi trồng cây đào. Để tăng gia sản xuất, tôi thuê thêm ruộng trồng lúa; nuôi thuê bò cho người ta theo hình thức được trả công bằng một bê con. Chăm chỉ vậy nhưng tôi vẫn là hộ cận nghèo của xã vì điểm xuất phát thấp, lại đông con (4 người con)”, anh Phòng tâm sự thêm.
Cũng trở thành nạn nhân của bom mìn sót lại sau chiến tranh khi còn niên thiếu, ông Nguyễn Văn Nam (53 tuổi, ở thôn Thế Thạnh 1, xã Ân Thạnh, huyện Hoài Ân) sống phần đời còn lại với một chân bị liệt. Hằng ngày ông làm ruộng, đan lồng chim để mưu sinh, nuôi gia đình. Nói về cuộc đời mình, ông bảo: “Tôi còn may mắn vì giữ được mạng sống. Chứ ông chủ lò rèn - người đập cục sắt lạ mà chúng tôi tìm được ngoài đồng - thì mất mạng”.
Theo ông Hoàng Ngọc Tuyên, Chủ tịch Chi hội HTKPHQBM tỉnh, từ sau chiến tranh đến nay, toàn tỉnh đã có 1.045 người chết và hơn 3.000 người bị thương do tai nạn bom mìn sót lại. Những người kém may mắn này đều ở vùng sâu, vùng xa, nơi hẻo lánh. Phần lớn, họ đều là lao động chính trong những gia đình nghèo. Sau tai nạn, những người may mắn sống sót đều bị ảnh hưởng khả năng lao động, không ít trở thành gánh nặng cho gia đình, xã hội.
Giúp đỡ và chia sẻ với nạn nhân bom mìn tại Lễ trao hỗ trợ sinh kế đợt 1 năm 2016.
Hỗ trợ sinh kế
Giữa tháng 1 vừa qua, một Chương trình hỗ trợ sinh kế cho nạn nhân bom mìn trên địa bàn tỉnh đã được tổ chức tại TP Quy Nhơn. Trung ương Hội HTKPHQBM Việt Nam đã trao 20 suất hỗ trợ sinh kế cho những trường hợp nghèo nhất của 2 huyện Phù Cát, Hoài Ân. Mỗi suất hỗ trợ trị giá 12 triệu đồng dùng để mua bò về nuôi.
Nhận mức hỗ trợ này, ông Hồ Binh (62 tuổi, ở thôn Cảnh An, xã Cát Tài, huyện Phù Cát) xúc động chia sẻ: “Trước giờ, chúng tôi được nhắc đến là người khuyết tật, người nghèo. Hôm nay, lại được gọi tên là nạn nhân bom mìn, đúng như cái nguyên nhân chính đẩy chúng tôi đến cảnh nghèo, cảnh khuyết tật. Gia đình chúng tôi rất trân trọng sự hỗ trợ này !”.
Thông tin từ Chi hội HTKPHQBM tỉnh, vì thời điểm diễn ra Chương trình hỗ trợ sinh kế cho nạn nhân bom mìn vào dịp giáp Tết Nguyên đán nên nhiều hộ dân chưa tổ chức đi mua bò. “Quan điểm chúng tôi là để người dân trực tiếp chọn con bò (có trị giá từ 12 triệu đồng) sao cho phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương, khả năng chăn nuôi của gia đình. Cấp huyện, xã sẽ thực hiện chi trả sau khi người dân chọn được bò. Thời điểm sau Tết, hai huyện Phù Cát, Hoài Ân đang nhanh chóng triển khai việc này”, ông Tuyên cho biết thêm.
“Theo tài liệu do Mỹ cung cấp, từ năm 1965 đến 1975, không quân Mỹ đã trút xuống địa bàn tỉnh Bình Ðịnh gần 400 ngàn quả bom, mìn, vật nổ, tương đương với trên 250 ngàn tấn. Sau chiến tranh, ước tính vẫn còn hơn 8.000 tấn bom mìn, vật nổ còn sót lại trong lòng đất, sông, hồ, ven biển... Hàng ngàn người dân vô tội đã mất mạng hoặc thương tật vĩnh viễn vì bom mìn sót lại. Hàng ngàn hecta đất bị ô nhiễm vật nổ, không thể tái định cư hoặc canh tác.
Với những nỗ lực của địa phương và sự hỗ trợ của Chương trình hành động quốc gia KPHQBM, tỉnh ta đã thu gom và xử lý trên 300 tấn bom mìn, giải phóng trên 6.800 ha đất …nhưng hậu quả bom mìn còn tồn sót vẫn hết sức nặng nề, tiềm ẩn những nguy cơ khôn lường.
Hoạt động hỗ trợ sinh kế cho nạn nhân bom mìn Bình Ðịnh của Trung ương Hội HTKPHQBM Việt Nam có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện tinh thần tương thân tương ái, từng bước giúp nạn nhân bom mìn vươn lên trong cuộc sống”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh nhấn mạnh.
Tháng 12.2015, Chi hội HTKPHQBM tỉnh đã được thành lập, trở thành chi hội đầu tiên tại miền Trung. Ðây được xem là dấu mốc quan trọng, có ý nghĩa chính trị, xã hội và nhân văn sâu sắc đối với nạn nhân bom mìn Bình Ðịnh.
Dù còn nhiều khó khăn trong giai đoạn mới thành lập, song với sự quan tâm của lãnh đạo địa phương, cấp Trung ương Hội, Chi hội đang nỗ lực hoàn thiện tổ chức, hướng tới các nhiệm vụ chính: tuyên truyền về hoạt động khắc phục hậu quả bom mìn, tham gia các hoạt động phòng tránh, hạn chế tai nạn bom mìn sót lại; điều tra, khảo sát các khu vực còn bom mìn trên địa bàn; phối hợp với các tổ chức thực hiện rà phá bom mìn; vận động, kêu gọi giúp đỡ cho nạn nhân bom mìn.
NGUYỄN MUỘI