Nạn côn đồ và những cái chết tức tưởi
Trong những năm gần đây, tình trạng thanh, thiếu niên vi phạm pháp luật diễn biến hết sức phức tạp. Số vụ phạm pháp hình sự do thanh thiếu niên gây ra ngày càng tăng, mức độ phạm tội ngày càng nghiêm trọng. Ðáng chú ý, có những vụ trọng án xuất phát từ mâu thuẫn rất nhỏ, thậm chí nạn nhân và thủ phạm trước đó không hề quen biết nhau.
Theo thống kê của Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (PC45), Công an Bình Định, từ năm 2012 đến nay, toàn tỉnh đã xảy ra 1.351 vụ phạm pháp hình sự, trong đó có 22 vụ giết người/42 đối tượng. Trong số các vụ án giết người trên, có 21/22 vụ (95,45%) là do thanh thiếu niên gây ra với 41/42 đối tượng (97,6%) liên quan. Riêng 6 tháng đầu năm 2013, toàn tỉnh xảy ra 375 vụ phạm pháp hình sự, giảm 103 vụ so cùng kỳ; trong đó giết người xảy ra 9 vụ/9 bị can, so với cùng kỳ tăng 5 vụ.
Bạo lực, côn đồ
Thượng tá Lâm Cự Hiếu, Phó Trưởng phòng PC45, nhận định: “Xét về tổng thể, số vụ phạm pháp hình sự 6 tháng đầu năm 2013 giảm 21,5% so với cùng kỳ, nhưng xét về từng loại tội phạm cụ thể thì tội phạm liên quan đến trộm cắp và cố ý gây thương tích chiếm tỉ lệ lớn và có chiều hướng gia tăng, gây nhức nhối trong xã hội vì trực tiếp xâm phạm đến sức khỏe và tài sản của người dân”.
Hồ sơ những vụ án giết người do thanh thiếu niên gây ra được đưa ra xét xử tại TAND tỉnh thời gian qua cho thấy, phần lớn nguyên nhân bắt nguồn từ những thù tức cá nhân, va chạm nhỏ nhặt trong cuộc sống, lẻ tẻ có sự dẫn lối của “ma men”. Và trong khoảnh khắc không kiểm soát được mình, thậm chí họ phạm tội giết người.
Ngày 13.5, tại xã Bình Hòa, huyện Tây Sơn, đã xảy ra một vụ án nghiêm trọng dù nạn nhân và bị can là chỗ quen biết nhau. Nguyễn Trường Giang (SN 1992, trú ở thôn Vân Tường, xã Bình Hòa) đang nhậu thì bỏ về giữa chừng. Cho rằng Giang xem thường mình và có ý không muốn trả tiền nhậu nên sau đó khi gặp Giang tại quán cà phê, Trịnh Công Luân (SN 1992, thôn Trường Định 2, xã Bình Hòa) đã đánh Giang đến chấn thương sọ não và chết trên đường đi cấp cứu.
Trước đó, TAND tỉnh cũng đã đưa ra xét xử vụ án giết người do nhóm thanh niên còn khá trẻ (lớn nhất 22 tuổi và và nhỏ nhất 17 tuổi) thực hiện. Điều đáng lưu ý ở vụ án này là nạn nhân vốn không hề quen biết, không có bất cứ hành vi, tác động nào đến các bị cáo, nhưng do bản chất ngông cuồng, côn đồ, hung hãn, bất chấp pháp luật, ngày 16.8.2012, kẻ thủ ác - Bùi Văn Trọng (SN 1992, thôn Phổ Trạch, xã Phước Thuận, huyện Tuy Phước) đã dùng phảng chém chết Nguyễn Duy Khá (xóm Lưới, thuộc KV8, phường Nhơn Bình, TP Quy Nhơn), làm Khá chết ngay tại chỗ.
Một vụ án khác được đưa ra xét xử vào đầu tháng 4 vừa qua, cũng khiến những người tham dự phiên tòa phải lắc đầu ngán ngẩm vì tính chất “trẻ con”. Võ Ngọc Hải (SN 1995, xã Ân Tường Tây, huyện Hoài Ân) cùng đám bạn đi xem hát tại sân vận động Kim Sơn (xã Ân Hữu). Tại đây, nhóm của Hải nhìn thấy một số bạn nữ đánh nhau nên đến xem, trêu chọc và Hải bị Thiềm Văn Trì (SN 1982, chồng của một trong hai người nữ đánh nhau) đánh. Để trả thù, nhóm Hải đi tìm thanh niên của Ân Nghĩa “xử” và khi thấy Thiềm Văn Phong (SN 1983, em trai Thiềm Văn Trì) thì cả bọn cầm gậy, đá lao đến đánh tới tấp làm anh Phong chết.
Đặc điểm chung của loại án này là diễn ra nhanh, bất ngờ, hậu quả khó lường. Và trước tòa, các bị cáo cũng hết sức thản nhiên lý giải cho hành động dã man của mình là: “Không nghĩ gì ngoài việc chỉ muốn chém người” hoặc “Tức, nên đánh cho hả”!
Xu hướng giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực
Theo dõi nhiều vụ án hình sự gây hậu quả nghiêm trọng do thanh thiếu niên gây ra, luật sư Nguyễn Văn Triết (Văn phòng Luật sư Triết và cộng sự), nhận định: “Đa phần các đối tượng đều đã có hơi men trước khi gây án; có mâu thuẫn nhưng thường không xác định được đối tượng cụ thể mà chỉ thường khoanh vùng xóm, thôn. Nên khi quyết định đi trả thù, thường các đối tượng sẽ kéo đến nơi đó để giải quyết mâu thuẫn với tâm lý chung là gặp ai chém người đó. Các đối tượng đều có tuổi đời khá trẻ, nhưng hành động hết sức manh động, côn đồ”.
Trong một phiên tòa xử bị cáo giết người ở độ tuổi thanh niên, kiểm sát viên Viện KSND tỉnh giữ quyền công tố tại phiên tòa, đã nêu thực trạng chung và phân tích: “Tính chất bạo lực, côn đồ trong hành vi của giới trẻ hiện nay trở nên phổ biến. Các thanh thiếu niên hành xử một cách bạo lực mà không cần suy nghĩ tới hậu quả, đến khi xảy ra cớ sự, bản thân, gia đình mới giật mình thì chuyện cũng đã rồi”.
Thượng tá Lâm Cự Hiếu, Phó Trưởng phòng PC45, CA tỉnh, phân tích: “Tính bạo lực trong xử sự hằng ngày của thanh thiếu niên ngày càng gia tăng và nghiêm trọng. Trong nhiều vụ việc, dù đối tượng gây án do bột phát nhưng khi hành động lại có sự phân công vai trò rất rõ ràng. Từ khi dự định gây án tới khi hành động rất nhanh, manh động, xem thường tính mạng con người. Trước khi gây án, các đối tượng thường có men rượu nên dễ bị kích động, khi có mâu thuẫn dẫn đến hành động bột phát và gây hậu quả nghiêm trọng. Đa phần các đối tượng phạm pháp đều là thanh thiếu niên nghỉ học sớm, không nghề nghiệp hoặc nghề nghiệp không ổn định, thoát ly sự quản lý của gia đình”.
Để hạn chế tình trạng thanh thiếu niên phạm pháp, công tác phòng ngừa tội phạm trong gia đình, nhà trường và cộng đồng dân cư cần được quan tâm đúng mức và đẩy mạnh hơn nữa. “CA là chính, nhưng cần có sự phối hợp của gia đình, chính quyền, đoàn thể cơ sở trong việc quản lý, giáo dục thanh thiếu niên chậm tiến, đặc biệt là công tác nắm đối tượng tại cơ sở cần phải sát sao hơn nữa để kịp thời ngăn chặn và xử lý các đối tượng”, thượng tá Lâm Cự Hiếu nói.
KIỀU ANH